استان سمنان
سمنان یکی از شهرهای ایران، مرکز استان سمنان و شهرستان سمنان است. این شهر در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر در راه تهران به خراسان قرار گرفته است. آب و هوای آن خشک و معتدل میباشد.
این شهر در حد فاصل سه شهر دامغان، گرمسار و مهدیشهر در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۲۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه واقع شده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۱۳۰ متر است. همچنین فاصله آن تا تهران ۲۱۶ کیلومتر است و به راه آهن سراسری تهران_مشهد، متصل میباشد. جمعیت شهر سمنان بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی، برابر بر ۱۲۶٬۷۸۰ نفر بودهاست.نژاد مردم سمنان آریایی است و به زبان سمنانی سخن میگویند.
آثار باستاني و جاذبه هاي تاریخی
دروازه ارگ سمنان:
این دروازه در سمنان واقع شده که یکی از آثار تاریخی و با ارزشی و زیبای این شهر است. دروازه ارگ در زمان ناصرالدین شاه بنا شد. بنای اصلی دروازده از آجر به ارتفاع بیش از 7 متر ساخته شده، یکی از شاهکارهای این بنای تاریخی، سردر جالب توجهی است که در آن تصویر تاریخی نبرد رستم و دیو سپید به طوری خیره کننده روی کاشی هفت رنگ منقوش شده و درهای دروازه از الوار قطور با گل میخهای آهنی است.
حمام پهنه و گرمابهٔ حضرت، سمنان، (تيموريان، قاجاريان)
س
حمام پهنه، يکى از آثار قديمى و ارزشمند سمنان است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اين حمام که در گوشهٔ شمال غربى تکيهٔ پهنهٔ سمنان، بين مسجد جامع و مسجد امام خمينى (ره) و امامزاده يحيى قرار دارد، در سال ۸۵۶ هجرى قمرى در زمان سلطنت ابوالقاسم بابرخان پادشاه تيمورى و به دستور وزير وى خواجه غياثالدين بهرام سمنانى ساخته شده است.
اين حمام به علت کم توجهى در زمان سلطنت ناصرالدينشاه قاجار، ويران و کتيبهٔ آن ربوده شد. در سال ۱۳۱۲ هجرى قمرى در زمان سلطنت مظفرالدين شاه و به دستور حاج ملاعلى حکيم الهى دانشمند معروف، نسبت به تعمير و تجديد بناى آن اقدام شد.
برج چهلدختر
در اواسط خیابان حکیم الهی و بر سر راه شهر به محلات ثلاث (کوشمغان، زاوغان و کدیور) و بین محله کوشمغان و زاوغان سمنان ، برج کهنه و قدیمی و نیمه مخروبه ای وجوددارد که به نام برج چهل دختر یا چهل دختران نامیده می شود .
وجه تسمیه این برج چنین است: عده ای از مردم سمنان معتقدند برج مذکور را چهل دختر که دست از تعلقات دنیوی کشیده و تارک دنیا شده بودند ، با گل و خشت ساخته اند . قدر مسلم این است که تاریخ بنای برج یا آتشکده به زمان قبل از اسلام برمی گردد و همان طور که از نام کوش مغان (کوشک مغان) و زاوغان (زاویه مغان) که در نزدیکی برج قرار دارد ، برمی آید و با توجه به مقام مغ که پیشوای زردشتیان بود ، می توان اطمینان داشت که برج مذکور زمانی آتشکده و یکی از اماکن متبرکه زردشتیان بوده است .
تپه تاريخي ناصار (نوحصار)
اين تپه در سه كيلومتري شرق شهر سمنان قرار دارد. آثار باقيمانده اين مكان بصورت تل بزرگي در شمال شرقي ناسار فعلي مشاهده ميشود. از قراين چنين بر ميآيد كه بناي اين شهردر حمله اقوام مهاجم نابود شده و قريه ناسار كنوني در كنار خرابههاي آن بنا شده و به نوحصار معروف شدهاست. در حفاريهايي كه ساليان قبل در اين تپه به عمل آمد، اشياء فراواني كشف شد.
بسطام
شهر بسطام زادگاه و محل آرامگاه عارف بزرگ بایزید بسطامی دومین شهر نمونه گردشگری استان سمنان است که در 6 کیلومتری شاهرود واقع شده و در مسیر جاده شاهرود- آزادشهر قرار دارد.
این شهر دارای جاذبه های گردشگری تاریخی، طبیعی، عرفانی و مذهبی از جمله آستان مقدسامامزاده محمد (ع)است و در طول سال پذیرای گردشگران زیادی از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور است.
وجود آرمگاه بایزید بسطامی و آرامگاه عارف بزرگ شیخ ابوالحسن خرقانی، موجب شده تا همه ساله گردشگرانی از کشورهای مسلمان همسایه مانند پاکستان و کشورهای آسیای میانه از این شهر تاریخی مذهبی دیدن کنند.
جاذبه هاي مذهبی
مسجد تاریخانه
كهنترين بناي دوره اسلامي كه تاكنون شالوده ساساني خود را حفظ كرده مسجدتاريخانه (خانه خدا) دامغان است. ساختمان مسجد به قرن دوم ه.ق تعلق دارد. اهميت اين بنا بخاطر امتزاجسبك عربي ـ اسلامي و اسلوب و معماري عهد ساساني است. طرح اصلي ساختمان مسجد به سبك حياطاندروني است كه يك صحن بزرگ تقريباً چهار گوش را در بر گرفته است و در گرداگرد آن رواقهايي با تاقهايضربي آجري روي پايههاي گرد و قطور وجود دارند. يكي از اين تاقنماها كه عميقتر و عريضتر از بقيه است،جاي مقصوره بودهاست. در ديوار عقب اين مقصوره محراب را ساختهاند كه جهت قبله را معلوم ميكند و در مجاورت محراب نيز منبر موعظه قرار دارد. اين بنا در كل از ديوارها و تاقهاي خشتي با مقدار كمي آجر و چوب ساخته شده است.
بقعه پیغمبر
در شمال شرق شهر سمنان منطقه زیارتی و سیاحتی( پیغمبران) قرار دارد، مقبره پیغمبران در قله کوهی به همین نام در 21 کیلومتری جاده اصلی تهران - مشهد در نزدیکی سمنان واقع شده است.
بر اساس اطلاعات موجود در این مقبره (سام) و (لام) از فرزندان نوح پیغمبر مدفون هستند و آب و هوای معتدل و پوشش گیاهی و جانوری منطقه، جاذبه زیارتی منطقه را به عنوان محور گردشگری آن تکمیل می کند.
مسجد جامع دامغان
تاریخ بنای این مسجد بدرستی دانسته نیست. گویند این بنا در زمان خلافت مأمون عباسی ساخته شده ولی سند درستی برای اثبات آن در دست نیست. بطور کلی تاریخ بنای این مسجد را به پیش از دوره سلجوقیان یا در ابتدای تشکیل این سلسله نسبت میدهند.
مسجد جامع جدید دامغان را میرزا محمدخان سپهسالار صدر اعظم قاجار بنا کرده یعنی مسجد خرابه بوده و او دوباره آن را ساخته است.