مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

شکستگی استخوان

بین رفتن تداوم استخوانی را که در اثر عوامل مختلف پیش می‌آید را شکستگی گویند. عللی که منجر به شکستگی می شوند عبارتند از: ضربه ، انقباض ناگهانی عضلات و حرکات شدید و سریع و بیماریهای مختلف.

اقسام شکستگی

شکستگیها را میتوان به سه دسته تقسیم کرد:

شکستگی ساده (بسته): هر گاه قطعات شکسته شده به خارج از بدن راه نیابند آن را شکستگی بسته گویند. در اینجا قطعات استخوان شکسته داخل پوست قرار گرفته و ایجاد زخم و خونریزی نکرده است.

شکستگی باز (مرکب): در این گونه شکستگیها علاوه بر شکستگی استخوان زخم هم وجود دارد و سر استخوان شکسته پوست و عضلات را سوراخ کرده بیرون می‌آید در شکستگی باز احتمال خونریزی شدید و عفونت وجود دارد که نیاز به مراقبت بیشتری است.

شکستگیهای چند گانه: در این شکستگی استخوان به قطعات زیادی تقسیم می‌شود که ممکن است این شکستگی باز یا بسته باشد.

علائم و نشانه‌های شکستگی

درد شدید در محل شکستگی: درد ، شایعترین علامت در شکستگیها می‌باشد. درد معمولا محدود به نقطه شکستگی است و با فشار بر روی آن بیشتر می‌شود. درد با حرکت دادن عضو آسیب دیده نیز شدیدتر می‌شود.

محدودیت حرکت:همچنین سبب محدودیت حرکت اندام می‌شود و مصدوم قادر به حرکت دادن عضو آسیب دیده نمی‌باشد.

تورم همراه با کبودی: در ناحیه شکستگی.

تغییر شکل عضو آسیب دیده: در صورتی که استخوان از هم جدا شده باشد عضو آسیب دیده در مقایسه با عضو قرینه سالم خود کوتاهتر از معمول به نظر می‌رسد.

تغییر رنگ یا تغییر دمای پوست: به دنبال نشت خون از رگها ، پوست اطراف محل آسیب‌دیدگی ابتدا قرمز و بعد از چند ساعت کبود می‌شود.

شوک: در صورتیکه شکستگی استخوانهای ران ، لگن و قفسه سینه وجود داشته باشد، باید به علائم شوک ناشی از خونریزی داخلی توجه داشته باشیم. گاهی نیز خونریزی از شکستگیها باز آن قدر شدید است که باعث شوک و در نهایت مرگ مصدوم می‌شود.

لزوما تمام علائم گفته شده ممکن است وجود نداشته باشد و شدت علائم نیز متغیر است.

عوارض شکستگیها

عوارض تهدید کننده جان مصدوم

از مهمترین شکستگیهای بدن از نظر ایجاد عوارض و خطر می‌توان شکستگی جمجمه ، گردن ، ستون فقرات و دنده‌ها را نام برد.

شکستگی ممکن است سبب پاره شدن یک رگ بزرگ و خونریزی شدید از شکستگی شود که باعث شوک و در نهایت مرگ مصدوم می‌شود. مثلا:

شکستگی دنده (مثلا در اثر ضربه شدید فرمان به قفسه سینه) سبب پارگی قلب یا ریه یا عروق بزرگ داخل قفسه سینه و خطر مرگ بشود.

شکستگی استخوان لگن سبب خونریزی شدید داخلی و شوک و مرگ بشود.

عوارض تهدید کننده سلامت عضو

شکستگی استخوان ممکن است سبب آسیب به اعصاب و عروق خونی (رگها) (بصورت پاره شدن یا گیر افتادن آنها در بین قطعات شکسته) و سپس نرسیدن خون به آن عضو و در نتیجه منجر به قطع عضو آسیب دیده شود. این عوارض اگر به موقع تشخیص داده نشوند و به آنها توجه نشود عضو آسیب دیده به طور جدی در معرض خطر قرار می‌گیرد. عفونت و سیاه‌شدگی استخوان نیز از عوارض دیگر ، در موضع آسیب دیده می‌باشد که بیشتر در شکستگیهای باز دیده می‌شوند.

علائم آسیب به اعصاب و رگها در عضو آسیب دیده

درد شدید که مهمترین علامت انسداد رگ است. ، از بین رفتن نبض اندام در قسمت پایینتر از محل شکستگی در دست وپا ، رنگ پریدگی و سرد شدن اندام مبتلا که نشانه نرسیدن خون است و بی‌حسی یا حتی فلج در صورت آسیب عصب.

کمکهای اولیه در شکستگیها

بررسی علائم حیاتی بیمار و همچنین کنترل مجاری تنفسی و ضربان قلب و خونریزی. توجه کنید که در هر مصدومی ابتدا یک ارزیابی اولیه از علائم حیاتی و حال عمومی وی به عمل آورید و سپس به بررسی شکستگیها بپردازید.

اگر مصدوم بیهوش نیست در مورد نحوه آسیب دیدگی از وی سوال کنید. پاسخ او به شما کمک می کند تا محل و شدت ضایعه را تخمین بزنید.

در برسی شکستگی ابتدا ناحیه سر و جمجمه ، سپس ستون فقرات و در انتها اندامها باید مورد بررسی قرار گیرد. در شکستگی اندامها نبض را در پایینتر از محل ضایعه کنترل کنید.

در مواجهه با بیمار بیهوش همیشه باید فرض بر این باشد که یک ضایعه گردنی یا کمری (شکستگی ستون فقرات) وجود دارد. چون یکی از مهمترین و حساسترین شکستگیها می‌باشد که در صورت عدم دقت لازم ، حداقل آسیب وارده ، فلج می‌باشد.

در صورتی که شکستگی باز و همراه خونریزی باشد، باید پانسمان ساده انجام داد و از برگرداندن استخوان بیرون زده اجتناب کرد.

عضو آسیب دیده در حد امکان نباید حرکت داده شود.

باید از کمترین امکانات بهترین استفاده را جهت ثابت کردن عضو آسیب دیده به عمل آورد (روشهای بانداژ و آتل‌بندی).

تماس با اورپانس

اگر جراحتي به گردن، پشت، لگن يا جمجمه كودكتان وارد شده است، با اورژانس تماس بگيريد. سعي نكنيد كودك را حركت دهيد.

اگر كودك شما تصادفي داشته كه موجب شده است يك استخوان شكسته پوستش را پاره كند و شكستگي باز اتفاق افتاد است، با اورژانس تماس بگيريد يا او را با حداقل حركت در عضو مجروح به اورژانس بيمارستان برسانيد. يك شكستگي باز خطرناك‌ترين نوع شكستگي است، زيرا خطر خونريزي و عفونت وجود دارد. اگر كودك شما به شكستگي باز دچار شده، به محل جراحت دست نزنيد يا آن را فوت نكنيد. مي‌توانيد محل جراحت را با گاز استريل بپوشانيد تا زماني كه مراقبت‌هاي اورژانس به سراغ او بيايد.

همچنين اگر جراحت‌هاي واضح در سينه يا شكم دارد يا اگر هر كدام از نشانه‌هاي زير را از خود بروز داده است، سريعا با اورژانس تماس گرفته يا او را به اورژانس برسانيد:

• ضربان ضعيف، تند يا نامنظم نبض
• پوست سرد يا آبي‌رنگ
• تنفس سريع و سطحي
• گيجي يا بي‌هوشي
• مشاهده خون در سرفه يا استفراغ خوني

اگر كودك شما شكستگي‌اي دارد كه خطرناك نيست، با متخصص اطفال تماس بگيريد. او احتمالا از شما مي‌خواهد كه كودك را به مطب او ببريد يا شما را به يك اورژانس (و احتمالا راديولوژي) راهنمايي مي‌كند.

در همين حال، تا جايي كه مي‌توانيد سعي كنيد كودك‌تان را آرام كنيد. هرگز سعي نكنيد استخوان شكسته را صاف كرده يا وضعيت آن را تغيير دهيد. در صورتي كه مي‌توانيد، بهتر است از حركت عضو و كودك جلوگيري كنيد تا مبادا بواسطه حركت، آسيب تشديد شود.

البته اگر تلاش براي بي‌حركت كردنِ ناحيه آسيب‌ديده منجر بدان مي‌شود كه كودك مضطرب شده و بيشتر حركت كند، نگران نباشيد؛ فقط او را به اورژانس برسانيد. پيش از رفتن، هيچ خوردني يا نوشيدني به كودك ندهيد زيرا اگر او به جراحي احتياج داشته باشد، پزشكان بايد صبر كنند تا معده اش خالي شود و سپس داروي بيهوشي را به او تزريق نمايند.

اگر نتوانم فورا كمك پزشكي خبر كنم، چه كار بايد بكنم (مانند دور بودن تا نزديك‌ترين بيمارستان)؟

اگر جعبه كمك‌هاي اوليه با خود داريد، مسكن‌هاي معمولي كودكان (مانند استامينوفن يا ايبوپروفن) مي‌توانند به كاهش درد كمك كنند. براي تسكين موقتي درد علاوه بر مصرف دارو، مي توانيد از روش زير استفاده كنيد:

- يخ موجب كاهش درد و تورم مي‌شود. اگر كيسه يخ نداريد، مقداري يخ را در پارچه يا پلاستيك بپوشانيد و آنها را با چكش يا كوبيدن روي يك چيز سخت (مثل يك ديوار سيماني يا آجري) خرد كنيد. يا مي توانيد از نخودفرنگي يا باقلاي يخزده استفاده كنيد. هر بار كيسه يخ را به مدت 20 دقيقه در نزديكي محل جراحت نگه داريد.

- باند پيچي يا فشار ملايم به ناحيه آسيب ديده نيز ورم را كاهش مي‌دهد. پس از اينكه محل جراحت را با يخ خنك كرديد، يك باند كِشي يا پارچه‌اي را دور عضو مجروح بپيچيد. باند بايد محكم، اما نه بيش از حد سفت، بسته شود: بايد بتوانيد يك انگشت خود را بين باند و پوست فرو كنيد. دائما سفتي باند را بررسي كنيد (اگر تورم اين ناحيه ادامه پيدا كند، باندپيچي ممكن است دردناك شود).

- بالاتر قرار دادن عضو مجروح نيز درد و تورم را كاهش مي‌دهد. اگر مي‌توانيد، كودك خود را در حالت درازكش و بي‌حركت قرار دهيد، و يك بالش زير عضو آسيب‌ديده بگذاريد، به صورتي كه اين عضو حدودا 15 سانتي‌متر بالاتر از قلبش قرار گيرد.

- بي‌حركت كردن عضو با استفاده از يك تكيه گاه مناسب هم به كاهش درد كمك مي‌كند. باز هم كافي است كه كودك را آتل‌بندي كنيد، البته اگر موجب نمي‌شود كه كودك براي مقاومت در برابر كار شما بيشتر پيچ و تاب بخورد و البته اگر واقعا نمي‌توانيد او را به اورژانس برسانيد. يك چيزي پيدا كنيد كه بتوانيد به عنوان آتل مورد استفاده قرار دهيد: يك شيء محكم و صاف كه بتواند تكيه‌گاه باشد مانند يك خط‌كش، لوله داخلي دستمال كاغذي لوله اي يا مجله يا كتاب لوله‌شده. سعي كنيد چيزي پيدا كنيد كه اندكي بزرگتر از استخوان و مفصلي باشد كه مي‌خواهيد آتل‌بندي كنيد. يك پوشك يا پارچه نرم دور آن ببنديد تا به پوست آسيب نرسد، سپس از نوارهاي پارچه‌اي، بند كفش، دستمال يا كراوات براي نگه داشتن آن در كنار عضو استفاده نموده و آن را به مفصل‌هاي بالا و پايين جراحت ببنديد.

نكاتي در مورد آتل‌هاي مرسوم:

براي آتل‌بندي پا، يك تخته را در قسمت بيروني پا (از كفل تا پاشنه) قرار دهيد. يك تخته ديگر نيز در داخل پا (از كشاله ران تا پاشنه) قرار دهيد. سطح داخلي تخته‌ها را كه در تماس با پوست است با پارچه يا پوشك بپوشانيد تا از پاي كودك محافظت شود. سپس با استفاده از نوارهاي پارچه‌اي، تخته‌ها را در محل كشاله ران، ران، زانو و قوزك پا به يكديگر ببنديد يا با لوله كردن يك پتو و قرار دادن آن بين دو پاي كودك، يك آتل درست كنيد. سپس پاها را در محل كشاله ران، ران، زانو و قوزك پا، به يكديگر ببنديد.

اگر مشكوك به شكسته شدن بازو، دنده يا ترقوه هستيد، بازوي طرف آسيب‌ديده را در يك بند حمايل (از جنس پارچه يا دستمال) قرار داده و آن را دور شانه طرف ديگر بيندازيد.

براي انگشت شكسته، يك تكه دستمال يا پارچه را بين انگشت آسيب‌ديده و يكي از انگشتان سالم قرار داده و دو انگشت را به هم ببنديد.

آيا شكستگي استخوان‌هاي بچه‌ها، سريع‌تر از استخوان‌هاي شكسته در افراد بزرگسال ترميم مي‌شوند؟

بله. در واقع استخوان شكسته كودك معمولا اگر فقط در يك قالب مناسب و بيحركت قرار گيرد به خوبي بهبود خواهد يافت، در حالي كه افراد بزرگسال غالبا براي ترميم آن منطقه به جراحي نياز دارند.

البته اگر شكستگي استخوان كودك در محل صفحه رشد استخوان قرار داشته باشند (جايي كه سلول‌هاي جديد استخواني توليد مي‌شوند)، ممكن است مشكلات درازمدت رشدي ايجاد نمايند. در اينصورت پزشك از شما خواهد خواست كه اين منطقه را براي مدت يك سال يا بيشتر مورد نظارت قرار دهد، تا مطمئن شود كه روند بهبود به خوبي طي مي‌شود.

بهترين راه براي جلوگيري از شكستن استخوان‌ها چيست؟

بايد مطمئن شويد كه خانه شما كاملا ايمن است. همچنين بايد از يك صندلي ماشين ايمن كه به درستي نصب شده است استفاده كنيد. هنگامي كه كودك به دوچرخه‌سواري، اسكيت يا اسكي مي‌پردازد نيز مطمئن شويد كه لباس‌ها و تجهيزات ايمني و محافظتي لازم را پوشيده است.