مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مراقبت های قبل از عمل جراحی

چاقی :

اگر بیمار چاق باشد و قبل از عمل وقت کافی داشته باشیم برای کم کردن خطر جراحی باید وزن بیمار را کاهش داد بافتهای جراحی مقاومت زیادی در برابر عفونت ندارند باز شدن زخم و عفونت در بیماران چاق شایع است بیماران چاق بدلیل وزن زیاد نمی توانند بخوبی از خود مراقبت کنند و در هنگام خوابیدن به پهلو نمی توانند بخوبی نفس بکشند و دچار کاهش تهویه ریوی می شوند و بیشتر در معرض عوارض ریوی قرار می گیرند.

 

اعتیاد به مواد مخدر ، الکل یا داروها :

اکثر معتادین به داروها یا الکل اعتیاد خود را از دیگران پنهان کرده و می توان محل تزریق یا ضربه را روی بدن این افراد مشاهده کرد.

 

وضعیت تنفسی :

برقراری کار دستگاه تنفسی مطلوب یکی از اهداف مهم در بیمارانی است که به احتمال زیاد تحت عمل جراحی قرار می گیرند از تمام بیماران خواسته می شود 4-6 هفته قبل از عمل جراحی مصرف دخانیات را قطع کنند بیمارانی که قرار است تحت عمل جراحی قفسه صدری یا شکم قرار بگیرند از نظر ورزشهای تنفسی و نحوه استفاده از اسپیرومتری ساده آموزش داده می شوند.

 

وضعیت قلبی – عروقی :

یکی از اهداف آماده سازی بیمار برای جراحی این است که دستگاه قلبی – عروقی بخوبی کار کند و بتواند نیازهای اکسیژن ، مایع و تغذیه در تمام مدت قبل تا بعد از عمل جراحی را برآورده سازد بسته به شدت علائم می توان تا زمان حصول نتایج از درمان طبی عمل جراحی را به تاخیر انداخت اجتناب از تغییرات ناگهانی وضعیت بدن – بیحرکتی طولانی – کاهش فشار خون یا هیپوکسی و دریافت بیش از حد مایعات یا خون در مبتلایان به بیماریهای قلبی – عروقی از اهمیت خاص برخوردار است.

 

کار کبد و کلیه :

یکی از اهداف آماده سازی قبل از عمل رساندن کلیه و کبد به وضعیتی که حداکثر فعالیت برای دفع کافی داروها ، مواد بیهوشی ، مواد زاید و سمی بدن داشته باشد .

 

کبد نقش مهمی در انتقال بیولوژیکی ترکیبات بیهوش کننده و داروها دارد هرگونه بیماری کبدی روی تجزیه داروهای بیهوشی موثر است قبل از عمل باید اختلال کار کبد برطرف شود .

کلیه در دفع داروهای بیهوشی نقش دارند انجام جراحی در بیماریهای کلیوی ( نارسایی ..... ) ممنوع است.

در مبتلایان به بیماری دیابت هیپوگلیسمی مهمترین مسئله برای زندگی بهتر است که ممکن است در حین عمل یا بعد از عمل اتفاق بیفتد.

 

کار دستگاه ایمنی :

تشخیص سابقه آلرژی – توجه و دقت به حساسیت و واکنشهای نامطلوب نسبت به داروی خاص – تزریق خون و هرگونه واکنش مثبت داروهای مصرفی قلبی و فعلی در پرونده ثبت شود بر صورت خفیفترین علائم یا کوچکترین افزایش درجه حرارت باید مورد بررسی قرار گیرد.

 

آماده کردن روده :

شب قبل از عمل ، تنقیه و استفاده از مسهل در جراحی گوارش لازم است.

 

آماده کردن پوست :

بیمار قبل از عمل باید حمام با روش گرم بگیرد بخاطر کم شدن خطر آلودگی زخم جراحی موهای محل جراحی و اطراف آن را با خود تراش و تیغ نتراشد زیرا ممکن است در صورت تراشیدن موی محل عمل زخم و بریدگی ایجاد شود و راهی برای ورود میکروبها باشد بهتر از ماشین تراش برقی و لوسیونهای موبر ( با تست حساسیت ) استفاده شود.

 

آموزش بیمار قبل از عمل جراحی :

اگر آموزشهای لازم را چند روز قبل از عمل و در موقع مناسب به بیمار ندهند ممکن است بیمار مقداری از آنها را فراموش کند ولی اگر آموزشهای لازم در زمان نزدیک به عمل جراحی داده شود بدلیل اثر داروهای قبل از هوشبری آنها را در موقع مناسب بکار نمی گیرند.

بهترین زمان وقتی است که بیمار آمادگی و شرایط درک و بکارگیری را داشته باشد و بتواند این آموزشها را درک کند و بکار بگیرد از جمله :

تنفس عمیق – سرفه : یکی از اهداف مراقبتهای پرستاری قبل ازعمل این است که به بیمار نشان دهید که چگونه بعد از عمل جراحی وضع تهویه و اکسیژن گیری خود را ( حداکثر دم را نگه داشته ) و بازدم را آهسته انجام بدهد.

 

بعد از چندین بار تنفس ، نفس کوتاهی بکشد و سرفه ای از عمق ریه انجام دهد ( تقویت تنفس ) اگر جراحی روی قفسه صدری یا شکم بوده است پرستار قبلاً از جراجی به بیمار نشان می دهد که چگونه می تواند خط برش جراحی را بی حرکت کند به این ترتیب فشار روی آن را به حداقل برساند و درد را کنترل کند بیمار باید کف دو دست را روبروی هم قرار بدهد و انگشتان خود را تا اندازه ای در یگدیگر فرو کند به این ترتیب اگر دستها را در دو قسمت خط برش قرار دهد در هنگام سرفه می تواند تا حد زیادی از حرکت محل زخم جراحی و بروز درد جلوگیری کند.

 

هدف از تمرین این سرفه این است که ترشحات ریه از جای خود کنده شده و خارج شود .

هدف از تحرک بدنی بیمار بعد از عمل جراحی بهبود گردش خون و تبادل مطلوب گازها در ریه است.

 

تغذیه – مایعات قبل از عمل جراحی

اگر عمل جراحی برای صبح برنامه ریزی شده باشد می توان عصر روز قبل غذای سبک معمولی به بیمار داده شود و از 12 شب به بعد یا 8 تا 10 ساعت قبل از عمل از خوردن آب و غذا خوداری شود (NPO ) اجتناب از مصرف خوراکی آب و غذا قبل از عمل جراحی به منظور جلوگیری از آسپیراسیون انجام می شود.آسپراسیون در اثر بازگشت غذا یا مایع از معده به حلق و ورود آن به داخل ریه ایجاد می گردد و ماده غذایی آسپیره شده بعنوان ماده خارجی عمل می کند بعلت ایجاد آزردگی و واکنش التهابی مانع تبادل کافی هوا و حتی توقف آن در ریه ها می شود آسپیراسیون عارضه جدی است که 60 تا 70 درصد موارد به مرگ منجر می شود.

 

پوشیدن گان و لباس عمل :

در این مرحله گان بیمار را پوشانده و آن را از پشت می بندید و اگر موی سر بیمار بلند باشد آن را بافته و با استفاده از کلاه کاغذی یکبار مصرف بطور کامل سر را بپوشانید . دهان بیمار را مورد بررسی قرار دهید دندانهای مصنوعی – آدامس یا هر شی دیگر را از دهان بیمار خاراج کنید ( جلوگیری از آسپیراسیون ) تمام جواهرات و حتی حلقه بیمار را خارج کرده اگر امکان پذیر نباشد نوار چسب باریکی روی آن را بپوشانید. تمام وسایل با ارزش بیمار از جمله دندانهای مصنوعی با نام و مشخصات بیمار را روی آن نوشته و در محل مطمئن نگهداری کنید.

 

*تمام بیماران غیر از بیماران اورلوژی باید قبل از انتقال به اتاق عمل ادرار خود را تخلیه کنند.

*چک لیست قبل از عمل کامل و ضمیمه پرونده و توسط پرستار تایید و امضاء شده باشد.

*دستبند شامل مشخصات بیمار نوشته و در دست راست بیمار گره زده و بیمار را به اتاق عمل تحویل دهید به همراه پرونده + رضاینامه عمل + تمامی گرانی ها و کلیشه های بیمار

 

مراقبت ها و اقدام پرستاري بعد از عمل جراحي

پس از خاتمه جراحي و قراردادن پانسمان روي زخم، پرستار چسب را آماده نمايد. صفحه زير پايي دياترمي برداشته ميشود. به منظور پيشگيري از كاهش حرارت بدن بيمار قسمت هاي اصلي بدن را مي پوشانند. از درن ها و سوندها مراقبت ميشود تا از محل خود خارج نشود كمربندهاي ايمني بسته ميشود تا از آويزان شدن اندامهاي بيمار جلوگيري شود.

حمل بيمار: اجازه پزشك بيهوشي براي انتقال بيمار از تخت برروي برانكارد ضروري مي باشد با توجه به نوع عمل پوزيشن هاي مختلف به بيمار داده ميشود. بطور مثال پس از تانسيلكتومي سر برانكارد بايد بالا آورده شود و پارچه اي جهت جذب ترشحات و خونريزي هاي احتمالي از دهان بيمار، زير سر او گذاشته شود. به هنگام حركت و جابجائي پزشك بيهوشي مراقب سر و گردن و راه هوايي بيمار مي باشد.

 

اتاق ريكاوري: بخشي از اتاق عمل است كه نقش موثري در مراقبتهاي بعد از عمل دارد.

 

لوازم مورد نياز در ريكاوري:

1- وسايل احياي تنفس

2- وسايل احياي قلبي

3- وسايل تزريق داخل وريدي و عضلاني

4- انواع داروهاي مخدر و مسكن اورژانس

5- وسايل پانسمان

6- وسايل سونداژ

7- ملافه، پتو

8- رسيور و گاز

9- كيسه سرد و گرم

10- لوله و لگن

11- پاراوان

12- برگه هاي جذب و دفع مايعات – علايم حياتي و …

13- دستشويي – تلفن – يخچال و ساعت

14- تخت مخصوص ريكاوري

 

* طرح اتاق ريكاوری

بايد راحت – مطمئن و بزرگ باشد. احتمال دسترسي به سر بيمار از هر طرف وجود داشته باشد. حتماً از نور سفيد استفاده شود زيرا در اين شرايط هرگونه تغيير رنگ بيمار، سريعاً توجه را جلب مي نمايد.

زنگ اخبار اضطراري نيز تهيه شده، سيستم آن به اتاقهاي عمل و اتاق پزشكان بيهوشي وصل گردد.

 

* وظايف پرستار

كار پرستار مراقبت از بيمار هنگام انتقال و در ريكاوري ادامه دارد. ضروري ترين اقدامات پرستاري در ريكاوري انجام ميشود. بنابراين پرستاران بايد با تجربه و ماهر انتخاب شوند. بيمار بيهوشي به هيچ عنوان نبايد تنها به حال خود رها شود تحت نظر گرفتن مستمر بيمار و سرعت در تصميم گيري عوارض احتمالي را كاهش مي دهد.

محل زخم از نظر خونريزي احتمالي و بروز عوارض ناشي از داروهاي بيهوشي در ريكاوري دقيقاً كنترل مي گردد. علائم حياتي هر 10 دقيقه يكبار ثبت ميشود.

 

مراقبت از بيمار پس از خاتمه بيهوشي

مسئوليت هاي پرستار ريكاوري عبارتند از:

1- اطمينان از وضعيت صحيح بيمار

2- برقراري راه هوايي با بالا نگه داشتن فك پائين

3- شناخت و درمان مشكلات نفسي:

الف: اسپاسم حلق ب: انسداد راه هوايي ج: دوام اثر داروهاي شل كننده عضلاني د: د پرسيون مركز تنفسي

4- شروع اكسيژن

5- مشاهده بيمار الف: رنگ ناخنها – لب ها – لاله گوش ب: تنفس

6- اطمينان از هوشياري بيمار در هنگام ورود به ريكاوري

7- اقدام جهت راحتي بيمار

8- ثبت علايم حياتي بيمار

9- مطالعه و اجراي دستورات بعد از عمل

10- تجويز داروهاي مخدر در صورت نياز و يا طبق دستور دارويي پزشك

11- كنترل گچ يا هرگونه باند محكم

12- گزارش يا ثبت موارد غير طبيعي

 

مشاهدات عمومي

1- درجه هوشياري

2- فسار خون – تنفس – تعداد تنفس ودرجه حرارت در صورت نياز

3- هرگونه خونريزي از محل زخم

4- ميزان درناژ در صورت وجود آن

5- ميزان ادرار مترشحه ادراري

6- سرعت – مقدار و محل سرم

7- زمان و مقدار داروهاي استعمال شده

8- مشاهده انگشتان جهت بررسي حركات و جريان خون آنها در بيماراني كه بانداژ و يا گچ گيري شده .

9- كنترل هاي روتين بيماراني كه زير پتو هستند . مثلاٌ احتمال دارد كه زير زانوهاي بيمار بالش گذاشته شده ، ملحفه او خيس باشد و يا احتمالاٌ تورنيكه بعد از خاتمه عمل باز نشده باشد .

10- دستورات بعد از عمل

11- گزارش موارد غير طبيعي

12- كنترل دقيق سطح هوشياري و پاسخ بيماربه تحريكات

 

اطمينان خاطر دادن به بيمار

هنگامي كه بيمار هوشيار ميشود پرستار بايد به بيمار شرح دهد كه عمل او خاتمه يافته است و دليلي براي نگراني وجود ندارد. ممكن است بيمار دچار فراموشي شده و موقعيت خود را تشخيص ندهد. پرستار به او يادآوري مي نمايد كه در اتاق ريكاوري مي باشد. برخي بيماران پس از عمل با ناراحتي و گريه بيدار مي شوند بطور مثال افرادي كه جهت خروج جنين مرده تحت سزارين قرار گرفته اند و يا بيماراني كه يكي از اندامهاي آنها قطع شده است

 

انتقال بيمار به بخش

بيمار زماني به بخش انتقال داده ميشود كه كاملاً هوشيار، نسبت به محيط اطراف خود آگاه باشد و توانايي عكس العمل هاي حفاظتي خود را كسب كرده باشد (بطور مثال حفاظت از دست ها و پاها در حين انتقال؟)

پرستار ريكاوري در هنگام تحويل بيمار در مورد نوع جراحي – داروهاي تجويز شده و ساير اقدامات توضيحات مختصري به پرستار بخش مي دهد. بايد كليه پرسنل در لحظه جابجايي بيمار، نهايت دقت را داشته باشند تا از هرگونه وضعيت نامناسب و حركات اضافي كه موجب ناراحتي و درد بيمار شود جلوگيري نمايند.

هنگام انتقال، هميشه پرستار همراه در قسمت سر برانكارد حضور دارد و بيمار بر در قسمت پاي برانكارد كمك مي نمايد.