مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

۱۰راهكار برای رشد اخلاقی نوجوان

مقدمه

اخلاق در نتیجه تعامل عواملی مانند نظرهای والدین، روش های انضباطی و انتخاب ها و اختیارهای خود نوجوانان شکل می گیرد. نوجوان از تجربه های اولیه خود برای تشخیص درست از غلط استفاده می کند...

در عین حال هنگامی که به تربیت و پرورش نیاز دارد، والدین باید به او کمک کنند یاد بگیرد در زندگی مقررات را بپذیرد و ناکامی ها را تحمل کند. پس می توان گفت خانه بهترین مدرسه برای آموزش رفتارهای اخلاقی است. در «آداب تربیت» این هفته راهکارهای پرورش رشد اخلاقی نوجوانان را بررسی می کنیم:

۱. تلاش کنید الگویی نمونه یا یک مثال اخلاقی قوی باشید. والدین اولین و مهم ترین الگو و معلم اخلاق نوجوانانشان هستند بنابراین مطمئن شوید به همان شیوه که از نوجوانتان انتظار دارید، رفتار می کنید. شما اولین و مهم ترین آموزگار اخلاقی نوجوانتان هستید. او با مشاهده انتخاب ها و واکنش ها و شنیدن حرف های روزمره شما، معیارهای اخلاقی را می آموزد. رفتارهای پدر و مادر در زندگی روزمره درس های اخلاقی مهمی به کمک می دهد. شما خودتان با خویشاوندان، دوستان، همسایگان و بیگانگان چگونه رفتار می کنید؟ چه فیلم هایی تماشا و کدام کتاب ها و برنامه های تلویزیونی را انتخاب می کنید؟ با تضادهای اخلاقی روزانه چه برخوردی دارید؟ یکی از بهترین سوال هایی که در پایان هر روز می توانید از خودتان بپرسید، این است: «اگر من تنها سرمشق فرزندم برای تشخیص درست از نادرست باشم، او امروز چه چیزهایی یاد گرفته است؟»

۲. شناخت باورهای خودتان و سهیم کردن آنها با دیگران مهم است. پیش از آنکه بتوانید نوجوانی با اخلاق پرورش دهید، باید درباره آنچه باور دارید، با خودتان صادق باشید. مدتی کوتاه به ارزش هایتان فکر و درباره اینکه چرا این روش را دارید، با نوجوانتان صحبت کنید و نظرهایتان را با او در میان گذارید.

۳. با فرزندتان درباره ارزش ها و اعتقاد هایتان صحبت کنید. پژوهش ها نشان می دهند والدینی که فرزندان با اخلاق پرورش می دهند، چنین رفتاری دارند. در پی موضوعات اخلاقی باشید و آنها را مطرح کنید.

از هر منبعی که در دسترس دارید، از اخبار و برنامه های تلویزیونی گرفته تا موقعیت هایی که در مدرسه، خانه و در میان دوستان پیش می آید، استفاده کنید و به فرزندانتان بگویید چه احساسی درباره این موارد دارید و چرا. مثلا می توانید وضعیتی را شرح دهید و بگویید: «اگر من در این وضعیت بودم، به این علت این حرف را می زدم» یا «اگر تو جای او بودی، چه می گفتی؟ به نظر تو رفتار آن شخص درست بود؟ چرا؟»

۴. از لحظه های آموختن به خوبی بهره بگیرید. بهترین لحظه های آموزش، معمولا غیرمنتظره و اتفاقی رخ می دهند و از پیش برنامه ریزی نشده اند. هر گاه بحث موضوع های اخلاقی به میان آمد، از فرصت استفاده کنید.

۵ .رابطه صمیمانه و محترمانه?ای با فرزندان خود برقرار کنید. پژوهش ها نشان می دهند نوجوانان بیشتر از همه تحت تاثیر اشخاصی قرار می گیرند که بیشترین علاقه و احترام را برایشان قائل باشند. یکی از مطمئن ترین راه ها برای تقویت اخلاق در فرزندتان، برقراری رابطه ای صمیمانه و پر مهر با او است. کلید موفقیت آن است که توجه کنید این رابطه از دو سو محترمانه باشد، یعنی هم شما با محبت و احترام با فرزندتان رفتار کنید و هم او در مقابل به همین شیوه با شما رفتار کند.

۶. رعایت اعتدال ضامن سلامت روانی نوجوان است. دوست داشتن افراطی و برآوردن نیازها، صرف نظر از خواسته ها و نیازهای نوجوان، او را لوس می کند. این مساله باعث می شود نوجوانان در اولین مراحل رشد اخلاقی بر اساس فردگرایی خودخواهانه مغرور شوند. از سوی دیگر، محدودیت زیاد نوجوان را دچار احساس کم ارزشی و خویشتن دار نبودن می کند.

۷. توقع رفتارهای اخلاقی داشته باشید. در این زمینه نتیجه مطالعه ها روشن بوده است، والدین نوجوانانی که رفتارهای اخلاقی دارند، از آنها انتظار داشته اند چنین عمل کنند.

۸. به آثار رفتارهای او واکنش نشان دهید. محققان می گویند یکی از بهترین تمرین های سازنده اخلاق، اشاره به اثر رفتار نوجوان بر شخص دیگر است، انجام این کار باعث افزایش رشد اخلاقی نوجوان می شود.

۹. رفتارهای اخلاقی نوجوان را تقویت کنید و به آنها پاداش دهید.بلافاصله پس از مشاهده رفتار مطلوب، به نوجوان پاداش دهید و او را تحسین کنید. به فرزندتان توضیح دهید چرا رفتارش خوب بوده و برای آن ارزش قائلید.

۱۰ .هر روز اصول اخلاقی را اولویت بندی کنید. نوجوانان با خواندن اصول اخلاقی در متن کتاب ها یاد نمی گیرند چگونه افرادی با اخلاق بشوند، بلکه با انجام کارهای خوب، آنها را می آموزند. اصول اخلاقی باید به زندگی روزمره نوجوانان وارد شود تا آنها را برای خودشان درونی کنند. این اتفاق فقط زمانی می افتد که والدین دائم بر اهمیت فضیلت ها تاکید و بچه ها رفتارهای اخلاقی را تمرین کنند.