مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مقدمه

برخي را عقيده بر اين است که علم همان روش است. در هر حال مي توان به خوبي پذيرفت که هيچ علمي فاقد روش نيست و دست آورد هاي هر پژوهش علمي به همان نسبت حائز ارزشند که با روشهائي درست اخذ شده باشند(ساروخاني،1382). از رهگذر پژوهش و تجربه است که نا آزموده در بوته آزمايش قرار ميگيرد و در ژرفناي تاريک نا آگاهي، بارقه روشن اکتشاف و آگاهي تلألو مي يابد.

روش معادل فارسي واژه method (مشتق از واژه يوناني rσοО يعني در طول و taεm يعني راه) به معناي دقيق "در پيش گرفتن راهي" و يا معين کردن گامهائي است که براي رسيدن به هدفي ميبايد با نظمي خاص برداشت(خاکي،1378).

پژوهش و روش علمي اگر يک چيز نباشند کاملا نزديک و وابسته به يکديگرند(هومن،1373). روش علمي يا روش پژوهش علمي، فرايند جستجوي منظم براي مشخص ساختن يک موقعيت نا معين است(بازرگان و ديگران،1376). در نهايت بايد اذعان نمود دستيابي به هدف هاي علم يا شناخت علمي ميسر نخواهد شد مگر زماني كه با روش شناسي درست صورت پذيريد. به عبارت ديگر پژوهش از حيث روش است كه اعتبار مي يابد نه موضوع پژوهش(خاكي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏،1378).

 

روشهاي شناخت

شناخت شناسي نخستين گام و سنگ بناي آشنائي با روشهاي پژوهش است. روشهاي شناخت متعدد است و قدمتي به بلنداي تاريخ بشر دارد. براي نمونه شناخت از طريق سير و سلوک و عرفان يا شناخت از طريق مراجعه به افراد با صلاحيت از راه هاي کسب معرفت مي باشند اما در روشهاي تحقيق با دو رويکرد اصلي از شناخت مواجه هستيم:

رويکرد خردگرايانه يا Rationalistic approach:اين رويکرد بر پايه قدرت تفکر استوار است و فرض بنيادي اين روش آن است که عقل قادر به شناخت همه پديده ها مي باشد. استدلال قياسي يعني رسيدن از کل به جز اساس رويکرد خردگرايانه است که با مطالعات ارسطو آغاز شده است.

رويکرد تجربي يا طبيعت گرايانه يا Naturalistic approach: اين پارادايم بر پايه اصول پوزيتيويسم (Positivism) استوار است يعني فرض مي شود واقعيت چيزي است که فرد مي تواند به وسيله حواس خود آن را تجربه کند. بنابراين مي توان متغيرهاي يک پديده پيچيده را به طور جداگانه مورد بررسي قرار داد. استدلال استقرائي يعني رسيدن از جز به کل اساس رويکرد تجربي است که در دوران رنسانس در برابر رويکرد خردگرايانه مطرح شد.

هر پژوهش علمي داراي دو مرحله است . مرحله اول با استدلال قياسي شروع مي شود و در مرحله دوم با استدلال استقرائي به پايان مي رسد:

مرحله اول (استدلال قياسي) : مباني نظري و پيشينه پژوهش --> فرضيه سازي --> تدوين گويه ها و سنجه هاي هر فرضيه

مرحله دوم (استدلال استقرائي) : جمع آوري، تلخيص و تجزيه و تحليل داده ها --> نتيجه گيري و فرضيه سازي

 

دسته بندي روش هاي تحقيق

روشهاي پژوهش در علوم رفتاري را معمولا با توجه به دو ملاک هدف و ماهيت تقسيم بندي مي کنند (حافظ نيا،1382).

 

• دسته بندي روش هاي تحقيق بر اساس هدف

براساس هدف پژوهش ها به پژوهش هاي بنيادي و کاربردي تقسيم مي شوند. البته زهره سرمد معتقد است پژوهش ها براساس هدف به سه دسته تقسيم مي شوند: تحقيق بنيادي، تحقيق کاربردي و تحقيق و توسعه. با عنايت به توضيحات زير مي توان گفت تحقيق و توسعه خود يک نوع تحقيق کاربردي است.

- تحقيق بنيادي:پژوهشي است كه به كشف ماهيت اشياء پديده‌ها و روابط بين متغيرها، اصول، قوانين و ساخت يا آزمايش تئوري‌ها و نظريه‌ها مي‌پردازد و به توسعه مرزهاي دانش رشته علمي كمك مي‌نمايد. هدف اساسي اين نوع پژوهش تبيين روابط بين پديده ها، آزمون نظريه ها و افزودن به دانش موجود در يک زمينه خاص است. براي مثال "بررسي رابطه اعتماد و تعهد در روابط صنعتي" يک نمونه تحقيق بنيادي است. سطح گفتمان کلي و انتزاعي در حوزه يک علم است. تحقيق بنيادي مي تواند نظري يا تجربي باشد.

تحقيق بنيادي نظري از روش‌هاي استدلال عقلاني و قياسي استفاده مي‌كند و بر پايه مطالعات كتابخانه‌اي انجام مي‌شود. تحقيق بنيادي تجربي از روش‌هاي استدلال استقرائي استفاده مي‌كند و بر پايه روشهاي ميداني انجام مي‌شود.

- تحقيق كاربردي:پژوهشي است كه با استفاده از نتايج تحقيقات بنيادي به منظور بهبود و به كمال رساندن رفتارها، روش‌ها، ابزارها، وسايل، توليدات، ساختارها و الگوهاي مورد استفاده جوامع انساني انجام مي‌شود. هدف تحقيق کاربردي توسعه دانش کاربردي در يک زمينه خاص است. در اينجا نيز سطح گفتمان انتزاعي و کلي اما در يک زمينه خاص است. براي مثال "بررسي ميزان اعتماد مشتريان به سازمان فرضي" يک نوع تحقيق کاربردي است.

 

• دسته بندي روش هاي تحقيق بر اساس نحوه گردآوري داده ها

سرمد معتقد است پژوهش ها براساس نحوه گردآوري داده ها به دو دسته تقسيم مي شوند: تحقيق توصيفي و تحقيق آزمايشي

- تحقيق توصيفي يا غير آزمايشي شامل 5 دسته است: پيمايشي، همبستگي، پس رويدادي، اقدام پژوهي، بررسي موردي

- تحقيق آزمايشي به دو دسته تقسيم مي شود: تحقيق تمام آزمايشي و تحقيق نيمه آزمايشي

نظر به گستردگي موضوع ادامه مبحث را در ادامه مطلب پيگيري کنيد.

 

روشهاي گردآوري اطلاعات

روشهاي گردآوري اطلاعات به دو دسته ميداني و کتابخانه اي تقسيم مي شود. روشهاي کتابخانه اي در تمام تحقيقات مورد استفاده قرار مي گيرند. برخي تحقيقات مانند تحقيقات تاريخي اساساً کتابخانه اي هستند. روشهاي ميداني عبارتند از مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه، آزمون، مباحثه و مولتي مديا (چندرسانه اي).

ويژگي اساسي تحقيق علمي اتکا به داده ها و اطلاعات دست اول است. اين ويژگي يک تحقيق را از يک مطالعه، تاليف و تدوين جدا مي سازد. شيوه مطالعات کتابخانه اي و خلاصه نمودن مطالعات پيشين به صورت متن داستان گونه در روشهاي تحقيق علمي امروز جائي ندارد. بنابراين مهمترين موضوع در گردآوري اطلاعات اين است که بر اطلاعات دست اول ناشي از همان تحقيق تکيه شود. مطالعات گذشته نيز بهتر است در قالب ماتريس ها و نمودارها بصورت بسيار فشرده ارائه شود.

 

جامعه آماري و نمونه آماري

در صدر برنامه ريزي هر مطالعه يا تحقيقي اين سوال که حجم نمونه چقدر بايد باشد قرار دارد. انتخاب نمونه بزرگتر از حد نياز موجب اتلاف منابع مي شود و انتخاب نمونه هاي خيلي کوچک منتج به نتايج غيرقابل اتکا مي شود(عادل آذر، آمار و کاربرد آن در مديريت، 1383).

مجموعه واحدهائي که حداقل در يک صفت مشترک باشند يک جامعه آماري را تشکيل مي دهند (خاکي، 1378). نمونه آماري عبارت است از تعدادي از افراد جامعه که صفات آنها با صفات جامعه مشابه بوده معرف جامعه باشد. نمونه گيري نيز فرايند انتخاب نمونه است. روشهاي متعددي براي نمونه گيري وجود دارد:

- نمونه گيري تصادفي ساده: زماني که حجم جامعه معلوم باشد و تغييرات صفت مورد مطالعه در جامعه شديد نباشد. نمونه گيري تصادفي ساده با استفاده از جدول اعداد، قرعي کشي يا سيستماتيک صورت مي گيرد.

- نمونه گيري چينه اي (stratified): زماني که حجم جامعه معلوم باشد ولي تغييرات صفت مورد مطالعه در جامعه شديد باشد.

- نمونه گيري خوشه اي و چند مرحله اي: زماني که حجم جامعه نامعلوم باشد.

 

ابزار اندازه گيري و جمع‌آوري اطلاعات

زمانيکه موضوع پژوهش انتخاب شد و نوع تحقيق براساس هدف مشخص گرديد ابتدا بايد براساس ادبيات پژوهش به تعريف عملياتي متغيرهاي پژوهش پرداخت و سپس متغيرهاي پژوهش بايد به نوعي اندازه گيري و سنجش شوند. به طور كلي روش هاي گردآوري اطلاعات در يک پژوهش را مي توان به دو دسته كتابخان اي و ميداني تقسيم نمود. در خصوص جمع آوري اطلاعات مربوط به ادبيات موضوع و پيشينه تحقيق از روش هاي كتابخانه اي و در خصوص جمع آوري اطلاعات براي تاييد يا رد فرضيه هاي پژوهش از روش ميداني استفاده مي گردد.

پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده از ابزارهاي رايج اندازه گيري متغيرها هستند اما در بسياري از تحقيقات علوم انساني از مقياس هاي سنجش نگرش استفاده مي شود. مشهور ترين مقياس هاي سنجش نگرش عبارتند از: مقياس ليکرت، مقياس افتراق معنائي، مقياس ثرستون، مقياس گاتمن و مقياس فاصله اجتماعي بوگاردوس.

مقياس ليکرت به عنوان يكي از متداول ترين ابزار جمع آوري اطلاعات در تحقيقات پيمايشي مورد استفاده قرار مي گيرد و عبارت است از مجموعه اي از پرسش هاي هدف دار که نظر، ديدگاه و بينش يك فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار مي دهد (حافظ نيا،1377).

 

• تهيه مقياس ليکرت

برمبناي نظريه چرچيل (1979) براي ايجاد يك مقياس زمانيكه ابعاد موضوع مورد مطالعه شناسائي شدند بايد مجموعه اي از آيتم ها در ارتباط با هر بعد ايجاد گردند(سين و ديگران،2005). براساس مطالعه متون مشابه، مصاحبه و مباحثه هاي تفصيلي با اساتيد راهنما و مشاور و نيز براساس نظر متخصصان و مديران رده بالاي سازمان مورد مطالعه، آيتم هاي مورد نظر جهت سنجش هر بعد شناسائي، تحليل و غربال مي­گردد تا در نهايت يک مقياس چند بعدي که روائي آن از نظر متخصصان علمي و عملي مورد تائيد بوده است، توسعه داده شود.

در تهيه و تدوين پرسشنامه مي­توان از يک پرسشنامه استاندارد استفاده کرده و با نظر کارشناسان و ادبيات پژوهش آنرا بومي­سازي و متناسب با فضاي کلي حاکم بر پژوهش نمود.

پرسشنامه مورد استفاده در يک پژوهش عموماً متشکل از دو دسته سوالات عمومي و تخصصي است. دسته اول سوالات عمومي پيرامون مشخصات فردي پاسخ دهندگان مانند جنسيت، سن، ميزان تحصيلات، مرتبه سازماني و وضعيت استخدامي است. دسته دوم سوالات تخصصي پرسشنامه هستند که براي آزمون فرضيه­هاي پژوهش طراحي شده­اند. جهت امتياز دهي و ارزش گزاري کمي سوالات تخصصي از طيف ليکرت استفاده مي­شود.

بسيار زياد زياد متوسط کم بسيار کم گزينه انتخابي

5 4 3 2 1 امتياز

 

• روايي يا اعتبار پرسشنامه (Validity)

مقصود از روائي آن است که وسيله اندازه گيري، بتواند خصيصه و ويژگي مورد نظر را اندازه بگيرد. اهميت روائي از آن جهت است که اندازه­گيريهاي نامناسب و ناکافي مي تواند هر پژوهش علمي را بي ارزش و ناروا سازد(خاکي،1378).

در يک پژوهش براي بررسي روايي پرسشنامه از روش روايي محتوائي، ملاکي و اعتبار سازه استفاده مي شود. روايي محتوائي بيشترين کاربرد را در تعيين روائي يک مقياس دارد. اعتبار محتواي يک ابزار اندازه گيري به سوال هاي تشکيل دهنده آن بستگي دارد. براي تعيين اعتبار محتوائي پرسشنامه به تعدادي از صاحب نظران و اساتيد مديريت و علوم رفتاري از جمله استاد راهنما و مشاور داده شده و از آنها در مورد سوالات و ارزيابي فرضيه ها نظرخواهي مي گردد تا روائي پرسشنامه را تاييد نمايند.

• پايائي يا اعتماد پرسشنامه (Reliability)

قابليت پايائي يكي از ويژگي هاي فني ابزار اندازه گيري است كه نشان دهنده اين است كه ابزار اندازه گيري تا چه اندازه نتايج يكساني در شرايط مشابه به دست مي دهد. بازآزمائي، آزمون همتا، تصنيف، کودر-ريچاردسون و آلفاي کرونباخ از جمله روشهاي سنجش پايائي هستند. ضريب آلفاي كرونباخ در يک پژوهش، با يك مطالعه مقدماتي با توزيع 20 الي 30 پرسشنامه محاسبه مي­شود. لازم به ذکر است چنانچه ضريب آلفاي کرونباخ بيش از 7/0 محاسبه گردد، پايايي پرسشنامه مطلوب ارزيابي مي‌شود.

 

روش هاي آماري مورد استفاده

در يک پژوهش جهت بررسي و توصيف ويژگيهاي عمومي پاسخ دهندگان از روش­هاي موجود در آمار توصيفي مانند جداول توزيع فراواني، در صد فراواني، درصد فراواني تجمعي و ميانگين استفاده ميگردد. روشهاي مربوط به آمار توصيفي و استنباطي را در ادامه مطلب پيگيري کنيد.

 

مراحل یازده گانه ی طرح تحقیق:

1 ـ انتخاب موضوع تحقیق(عنوان)

2 ـ بیان مسأله

3 ـ پیشینه ی تحقیق

4 ـ بیان گزاره های مسأله(هدف / فرضیه / سؤال ها)

5 ـ مشخص کردن متغیرها

6 ـ تعیین ابزار اندازه گیری

7 ـ مشخص کردن جامعه ی مورد بررسی و حجم نمونه

8 ـ انتخاب روش تحقیق

9 ـ گردآوری داده ها

10 ـ تنظیم و تلخیص داده ها

11 ـ تحلیل داده ها و نتیجه گیری

12 ـ تدوین گزارش و اشاعه ی یافته ها

 

1 ) انتخاب عنوان تحقیق :

انتخاب عنوان یکی از مراحل اجرای یک پژوهش است که دارای ویژگیهای مختلفی است. اولین ویژگی موضوع «علاقه پژوهشگر» برای انجام آن است. دومین ویژگی «تازه بودن» موضوع پژوهش است تا از دوباره کاری پرهیز شود. ویژگی سوم «قابل پژوهش بودن» آن است یعنی از نظر زمان و مکان قابل اجرا باشد. ویژگی های دیگر موضوع عبارتند از : در حد توانایی محقق باشد، دارای اهمیت و مرتبط با نیازهای جامعه باشد. قاعده ی کلی برای عنوان پژوهش این است که عنوان نه خیلی کلی باشد که قابل پژوهش نباشد و نه خیلی جزئی که ارزش تحقیق نداشته باشد.

عنوان پژوهش باید به صورت یک عبارت مصدری و بیانگر متغیرهای اصلی پژوهش باشد.

2 ـ بیان مسأله :

بیان مسأله تحقیق حساس ترین و مهم ترین مرحله تحقیق است. در این مرحله پژوهشگر پس از یک مقدمه که تصویر کلی از مسأله را ارائه می دهد زمینه ها، وضعیت و موقعیتی که مسأله در آن رخ داده را توصیف می کند، علل بروز مسأله و زمینه های شکل گیری آن را بیان می کند، ضرورت و اهمیت آن را توضیح می دهد و سؤال یا سؤال های اساسی که به دنبال یافتن پاسخ آنهاست را بیان می نماید.

 

3 ـ پیشینه تحقیق :

بخشی از هر تحقیق پیدا کردن و خواندن کتاب ها و مجلات، روزنامه ها، اطلاعات رایانه ای و پژوهش های مربوط به موضوع تحقیق است. مطالعه پیشینه به نو بودن تحقیق شما و عدم تکرار پژوهش دیگران به شما کمک می کند.

 

4 ـ بیان گزاره های تحقیق :

الف ) اهداف پژوهش : در این قسمت پژوهشگر تعیین می کند که به دنبال چه چیزی است. اهداف پژوهش بایستی در راستای مسأله تحقیق و قابل دسترسی باشند.

ب ) فرضیه های تحقیق : فرضیه حدس عالمانه ای است درباره روابط بین دو یا چند متغیر که به صورت جمله خبری بیان می شود و نشان دهنده نتایج مورد انتظار است.

 

 

 

5 ـ مشخص کردن متغیرها :

در این بخش پژوهشگر متغیرهای اساسی پژوهش را مشخص و تعریف می نماید. متغیر عبارتست از ویژگی که از فردی به فرد دیگر تغییر می کند و مقادیر مختلفی می پذیرد و نسبت به افراد و یا اشیاء یا فضاها و مکانها و شرایط مختلف اندازه های مختلفی می پذیرد.

 

6 ـ تعیین ابزار اندازه گیری :

برای آزمون یک فرضیه محقق باید ابزاری را بسازد یا از یک ابزار استاندارد که قبلاً ساخته شده استفاده نماید تا بتواند اطلاعات لازم را به وسیله آن تهیه نماید. انواع ابزارهای پژوهشی عبارتند از : مشاهده، پرسشنامه، چک لیست، مصاحبه و آزمون.

 

7 ـ مشخص کردن جامعه ی مورد بررسی و نمونه :

جامعه ی آماری عبارتست از مجموعه ای از افراد یا اشیاء که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. مثلاً اگر دانش آموزان دوره متوسطه شهر همدان جامعه آماری یک پژوهش باشند، دانش آموز دوره متوسطه بودن در شهر همدان صفت مشترک آنهاست.

زمانی که مطالعه کل جامعه در عمل امکان پذیر نباشد یا مقرون به صرفه نباشد از جامعه آماری تعدادی به عنوان نمونه انتخاب می شوند و اطلاعات لازم از گروه نمونه جمع آوری می شود. سپس به جامعه تعمیم داده می شود.

 

 

8 ـ روش تحقیق :

پژوهشگر معمولاً در این مرحله روش تحقیق خود را مشخص و معرفی می نماید. اگر داده های مورد نیاز تحقیق را ملاک دسته بندی انواع روش های تحقیق قرار دهیم معمولاً سه روش عمده ی تاریخی، آزمایشی و توصیفی خواهیم داشت.

 

9 ـ گردآوری داده ها :

در این مرحله پژوهشگر با استفاده از ابزار مناسب، اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری می نماید.

 

10 ـ تنظیم و تلخیص داده ها :

منظور از تلخیص داده ها، تنظیم و تبدیل داده ها به صورتی خلاصه تر است که در قالب جداول و نمودارها داده ها خلاصه، طبقه بندی و ارائه می گردند.

 

11 ـ تحلیل داده ها و نتیجه گیری :

پژوهشگر برای پاسخگویی به مسأله تدوین شده و یا تصمیم گیری در مورد رد یا تأیید فرضیه ای که صورت بندی کرده است داده های خود را تجزیه و تحلیل نموده و براساس آن نتیجه گیری می نماید. هر تحقیقی در نهایت منجر به نتایجی می شود و لذا کاربرد آن در قسمت پیشنهادها مشخص می گردد. پس لازم است پس از نتیجه گیری و براساس یافته های حاصل از پژوهش خود پیشنهادها را ارائه نمایید.

 

12 ـ تدوین گزارش و اشاعه یافته ها : تنظیم گزارش تحقیق یکی از مهمترین مراحل هر کار تحقیقی است، چرا که نتیجه تلاش و کار ما را به دیگران معرفی می کند. منظور از گزارش تحقیق تقسیم بندی و اسکلت بندی گزارش است و شامل بخش های زیر است :

الف ) بخش مقدماتی :

1 ـ جلد و صفحه عنوان که شامل نام شهرستان، ناحیه، مدرسه، موضوع، نام پژوهشگران و سال تحقیق است.

2 ـ چکیده که خلاصه ای از تحقیق انجام شده در چند سطر و حداکثر در یک صفحه ارائه می شود.

3 ـ صفحه تشکر و سپاس

4 ـ صفحه تقدیم

5 ـ فهرست مطالب

6 ـ فهرست جداول

7 ـ فهرست تصاویر و نمودارها

 

ب ) متن گزارش

قسمت اصلی یک گزارش تحقیقی همین بخش است و پژوهشگر مطالبی که در مطالعات خود جمع آوری کرده یا به دست آورده است را براساس سیر منطقی روش علمی تنظیم و گزارش می کند.

• فصل اول: مقدمه

بهتر است مقدمه در يک صفحه تهيه شود. در پاراگراف اول مقدمه ابتدا به شرح و بيان مسالخ پژوهش بپردازيد. در پاراگراف دوم اهيمت و ارزش موضوع را شرح دهيد. در پارارگراف سوم اهداف خود را توضيح دهيد. در نهايت در پاراگراف آخر توضيح دهيد خواننده در مقاله با چه موضوعاتي مواجه خواهد شد اما نتيجه گيري از مباحث به عمل نياوريد.

 

فصل دوم: ادبيات پژوهش

در اين بخش براساس مطالعات گذشته، مباني نظري پژوهش بيان مي شود. منظور از مباني نظري ارائه تعاريف و مفاهيم بکار رفته در پژوهش به صورت روشن است و بايد براساس مطالعات معتبر قبلي صورت گيرد. در بخش دوم ادبيات پژوهش به ارائه مطالعات مشابه که قبلاً توسط پژوهشگران ديگر صورت گرفته پرداخته مي شود. نظر به تاکيد جوامع علمي بر اطلاعات دست اول در حال حاضر بسيار مقاله ها از ارائه ادبيات پژوهش به صورت مستقل پرهيز مي کنند و تنها به ارائه کلياتي از پژوهش انجام گرفته پيشين در بخش مقدمه اکتفا مي شود.

 

• فصل سوم: روش تحقيق

در اين بخش نوع پژوهش براساس هدف و ماهيت معرفي مي شود. همچنين نحوه گردآوري داده ها بيان مي شود. معمولا پژوهش هاي علمي از روش هاي مطالعه ميداني و کتابخانه اي براي گردآوري داده ها و اطلاعات استفاده مي کنند. همينطور جامعه آماري و در صورت لزوم نمونه آماري معرفي مي شوند. سپس گزاره هاي پژوهش ( فرضيه ها يا سوالات ) ارائه مي گردد. همچنين آزمونهاي آماري مورد استفاده و نرم افزار تجزيه و تحليل داده ها نيز معرفي مي شود. به بحث مقدمه اي بر روش تحقيق رجوع کنيد.

 

• فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده ها

در اين قسمت براساس داده هاي بدست آمده و با توجه به روشهاي آماري مناسب به تجزيه و تحليل داده ها و ازمون فرضيه هاي پژوهش پرداخته مي شود. معمولا براي افزايش دقت محاسبات نرم افزارهاي آماري مانند SPSS بکار گرفته مي شود. اين تحليل اساس يک پژوهش علمي است.

 

• فصل پنجم: خلاصه و نتيجه گيري

هر مقاله بايد بايد با خلاصه و نتيجه گيري دقيق و صحيحي از گامها و دستاوردهاي پژوهش همراه باشد. بعضي مواقع خلاصه را همراه با بيان محدوديت ها و پيشنهادهائي براي محققين ديگر همراه مي کنند.

 

• منابع و مآخذ

در نهايت بايد منابع و مآخذ مورد استفاده را به ترتيب براساس منابع فارسي و لاتين مرتب کنيد. هر مجله يا کنفرانس استاندارهاي خود را درنحوه درج منابع دارد. يک روش استانداررد براي درج منبع روش APA است. اين واژه مخفف عبارت American Psychological Association است که توسط انجمن روانشناسي آمريکا ارائه شد. براساس اين روش براي ارجاع يک بخش از متن به منبع آن از ( نام نويسنده، سال : شماره صفحه ) استفاده مي شود براي نمونه (حبيبي، 1389 : 56). سپس در صفحه فهرست منابع و مآخذ به روش زير عمل مي شود:

- اگر کتاب باشد: نام خانوادگي، نام (سال)، نام کتاب، محل نشر: ناشر

- اگر مقاله باشد: نام خانوادگي، نام (سال)، نام مقاله، نام نشريه، شماره نشريه، شماره صفحات

• پيوست ها و توضيحات

در صورت لزوم کارهاي آماري، پرسشنامه يا ساير توضيحات را مي توانيد در قالب پيوست ها به مقاله خود اضافه کنيد. اين کار ارزش علمي مقاله را بيشتر مي کند.

 

روش نگارش صحيح يک مقاله علمي

1- اولين نکته در تهيه يک مقاله استفاده صحيح از نوع، اندازه و سبک Font يا قلمي است که نشريه يا کنفرانس مورد نظر ارائه کرده است. براي اين کار بايد با مقدمات تايپ در برنامه واژه پرداز word 2003 يا نسخه هاي بالاتر آشنا باشيد. به آموزش ICDL رجوع کنيد.

2- به هيچ وجه از فاعل اول شخص يا فعل اول شخص استفاده نکنيد. براي نمونه از جملاتي مانند "به نظر من" کاملا اجتناب کنيد. بيان جمله از سوي اول شخص تنها براي صاحبنظران و اساتيد بالارتبه قابل استفاده است.

3- در متن فارسي به هيچ وجه از واژگان لاتين استفاده نکنيد. اگر يک واژه لاتين کليدي استفاده شده بايد به صورت پاورقي در انتهاي صفحه زيرنويس شود. همچنين نام هاي خارجي مورد استفاده در متن بايد زيرنويس شوند تا خواننده در تلفظ آن نامها دچار ايراد نشود.

4- براي استفاده از علائم نگارشي مانند . ، : ؛ و ساير موارد دقت کنيد حتما اين علائم چسبيده به کلمه قبلي و يک خط فاصله يا Space با کلمه بعدي فاصله داشته باشند. براي نمونه به علامت گذاري در متن اين مقاله توجه کنيد.

5- استفاده از هرگونه کادر يا تزئينات اينچنين در صفحه اول يا ساير صفحات مقاله اکيدا ممنوع است.

6- خط اول هر پاراگراف بايد 0.5 سانتي متر از ابتداي خط فاصله داشته باشد. به آموزش ICDL رجوع کنيد.

7- متن مقاله به جز عنوان و نام نويسنده بايد به صورت Justified و Right-to-Left مرتبط شده باشد. به آموزش ICDL رجوع کنيد.

 

 

منابع

1- آذر، عادل(1383). آمار و کاربرد آن در مديريت، انتشارات سمت، تهران، چاپ سوم

2- بازرگان، ع (1376). روش­هاي تحقيق در علوم رفتاري، انتشارت آگاه، تهران

3- حافظ­نيا، م، ر(1382). مقدمه­اي بر روش تحقيق در علوم انساني، انتشارات سمت، تهران، چاپ هشتم

4- خاکي، غ، ر(1378). روش تحقيق با رويکردي به پايان نامه نويسي، کانون فرهنگي انتشارات داريت، تهران، چاپ دوم

5- دواس،دي،اي.(1383). پيمايش در تحقيقات اجتماعي، (نائيني.ه، مترجم) تهران: نشر ني (تاريخ انتشار به زبان اصلي:1991)

6- ساروخاني، ب (1382). روشهاي تحقيق در علوم اجتماعي، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اقتصادي، تهران، چاپ هشتم

7- سرمد، زهره و ديگران(1378). روش هاي تحقيق در علوم رفتاري، انتشارات آگاه، تهران، چاپ دوم