مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

عوامل موثر در رضايت زناشويي

محققان عوامل متعددي را در ميزان رضايت زناشويي همسران موثر دانسته اند. داشتن تشابهات در مسائل عقيدتي، رشد عاطفي، تشابه مذهبي، سطح اقتصادي، طبقه اجتماعي، وضعيت تحصيلي، ابراز عشق و محبت به يكديگر، توافق در روابط جنسي و برخورداري از مهارتهاي ارتباطي، عواملي هستند كه تاثير آنان در رضايت زناشويي به دفعات مورد تاييد قرار گرفته است.

مهمترين عوامل براي ازدواج هاي موفق عبارتند از:

1- پختگي رواني و رشد عاطفي فكري طرفين:

اين ويژگي به سن بستگي ندارد و هر فردي بايد هنگام ازدواج به رشد عاطفي، فكري و اجتماعي كاملا رسيده و بالغ باشد. از آنجايي كه رشد عاطفي-فكري با رشد هوشي رابطه مستقيم دارد ، اختلاف زياد در اين زمينه سبب بروز اختلافات و نارضايتي زناشوئي مي شود.

2- طرز تفكر، عقايد و تمايلات:

بايد قبل از وارد شدن به زندگي زناشويي مخصوصا در دوران نامزدي در موضوعات مهم زندگي توافق نظر وجود داشته باشد. ثابت شده است كه توافق هاي زياد قبل از ازدواج روابط بعد از ازدواج را نيز محكمتر كرده و معني و مفهوم بهتر به زندگي زناشوئي مي دهد.

3- عقايد مذهبي:

عقايد مذهبي در سعادت كانون خانوادگي اهميت دارد. تحقيقات نشان مي دهد كه اعتقادات و نگرش هاي زن و مرد اكثرا پس از ازدواج ادامه مي يابد و اگر زن و شوهر از يك مذهب ولي داراي اعتقادات و ديد فلسفي متفاوت نسبت به اصول و موازين مذهبي خود باشند باز هم منجر به اختلافات عديده شده و ديگر مسائل زندگي را نيز تحت الشعاع قرار مي دهد.

4- اختلافات طبقاتي:

در يك ازدواج مطلوب هميشه بايد تشابه طبقاتي تا آن جا كه امكان دارد وجود داشته باشد. هرچه زن و شوهر از نظر طبقاتي شباهت داشته باشند، امكان رضايت، خوشبختي و سعادت بيشتر است.

5- توافق و طرز فكر درباره امور جنسي:

تحقيقات نشان مي دهد كه مسائل جنسي از لحاظ اهميت در رديف مسائل درجه اول يك زندگي زناشوئي قرار دارد و سازگاري و رضايت در روابط جنسي از مهمترين علل خوشبختي زندگي زناشويي است. چنان چه اين روابط ارضاء كننده و كامل نباشد، منجر به ناراحتي شديد، اختلافات و حتي از هم پاشيدگي خانواده مي شود.

6- بيماري رواني در خانواده:

وراثت يكي از عوامل مهم بيماري هاي جسمي و رواني است لذا شايسته است در موقع انتخاب همسر تحقيقات لازم در اين باره انجام شود.يكي از عوامل كليدي در پايداري زندگي مشترك تعهد دو طرف نسبت به ازدواج است. براي پايداري ازدواج، اولين سوالي كه به ذهن مي رسد اين است كه « چطور اين تصميم يا كار به ارتقاء كيفيت زندگي مشترك من كمك مي كند؟»

خصوصيات ديگر ازدواج هاي پايدار به قرار زير هستند:

1) اعتماد:

دو طرف اطمينان دارند كه تحت هر شرايطي از هم مراقبت كرده و مورد نفي، تمسخر و خشونت طرف مقابل قرار نمي گيرد.

2)ارزشهاي مشترك

اعتماد و اطمينان، مويد ارزشهاي مشترك بوده، احساس احترام متقابل را تقويت مي كند و به دو طرف زمينه مشتركي براي رفع اختلافات مي دهد.

3) رابطه پايدار و هميشگي:

يكي از ارزشهاي مشترك در ازدواج هاي پايدار، اين مسئله است كه وقتي مشكلاتي پديدار شد رابطه به هم نمي خورد و زندگي از هم نمي پاشد.

4) ارتباط خوب:

روابط خوب با صفاتي نظير صادقانه، باز، خوب از نظر كلامي و غير كلامي توصيف مي شود.

5) قبول انطباق:

قدرت پذيرش خود و طرف مقابل با تمام نقاط ضعف و قوت بدون ادعا ي بي نقصي در هر دو طرف وجود دارد.

6) سهيم كردن متقابل عواطف و احساسات و قدرداني از يكديگر:

اين احساس كه هر كدام از طرفين از ديگري لذت برد و احساس كند كه براي ديگري مهم است.

7) صميميت:

وقتي عميق ترين و آسيب پذيرترين بخش روح، روان و تن انسان با ديگري سهيم مي شود، قدرت نزديكي تا اين درجه در دو طرف وجود دارد.

8) شوخ طبعي:

نهايتا احساسي كه بسيار پراهميت بوده و اغلب شناسايي نمي شود، شوخ طبعي است و افراد آن را درخود تقويت نمي كنند.پرورش هر كدام از اين خصوصيات مي تواند در تحكيم و تقويت ازدواج و ارتقاء سلامت جسمي و رواني بسيار موثر باشد.

گنجي، مي گويد كه روزگار براي زن و شوهر ها ، شيوه هاي زندگي مختلفي رقم مي زند و براي هر يك از آنها حالت هاي رواني خاصي فراهم مي آورد. در هر يك از رويدادهاي زندگي دشواري هاي واقعا غم انگيز و طاقت فرسا پيش مي آيد. كسي مي تواند از زير اين دشواري ها سالم بيرون بيايد و دوباره سازگار شود كه قبلا آمادگي داشته باشد و ديدگاه مثبت نيز اتخاذ كند.

زندگي مشترك جنبه هاي مثبت و منفي دارد. از جنبه هاي مثبت آن صميميت و شراكت است. جامعه شناسان سعي كرده اند عواملي را كه زندگي مشترك را پايدار تر مي سازد، استخراج كنند و در اختيار مردم بگذارند. اولين عامل، نگرش مثبت نسبت به يكديگر است و دو عامل بعدي به ترتيب عبارتند از: احساس تعهد در مقابل ازدواج و مقدس شمردن آن.

منظور از نگرش مثبت اين است كه طرفين با اين ديد به يكديگر و به اطراف نگاه كنند كه محاسن را ببينند. حتي الامكان از معايب چشم بپوشند. رويدادها را به عنوان مسائلي كه بايد حل شود درنظر بگيرند نه مشكلاتي كه فقط برسر آنها مي آيد و از بدشانسي نشأت مي گيرد. از معايب زندگي مشترك، اختلاف به خاطر هيچ و پوچي و محدوديت آزادي طرفين است. اگر منحني رضايت طرفين از زندگي مشترك را ترسيم كنيم، شكلي شبيه u به دست خواهد آمد. بدين معنا كه زن و شوهرها در سال هاي اول و آخر زندگي از يكديگر و از زندگي رضايت بيشتري دارند.

9) شخصیت

یکی دیگر از عوامل موثر بر رضامندی زناشوئی، شخصیت زوجین است.

رضایت مندی زناشویی در زنان طبق نتایج تحقیقی که دفتر برنامه ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری انجام شده رضایت زناشویی در زنان تحصیلکرده بهتر از زنان دیپلمه است. در این تحقیق بین رضایت زناشویی و تحصیلات رابطه مثبتی مشاهده شده که نشان می دهد که زنان تحصیلکرده از خصوصیات همسر خود رضایت بیشتری دارند. شناخت بهتر زوج و انتخاب مناسب تر در زنان کمک کرده تا طلاق در میان کسانی که بعد از سی سالگی ازدواج می کنند کمتر اتفاق افتد و زنان تحصیلکرده ارتباط خوبی با شوهر برقرار کنند و تعارضات و اختلافات را در تمامی زمینه ها به ویژه مسائل مالی کار آمد تر حل و فصل نماید.( نشریه وقایع اتفاقیه، 1383)

در نتیجه، رضایت زناشویی در زنان دیپلمه پایین تر از زنان تحصیلکرده بوده است ولی در کل سطح رضایت زناشویی زنان ایرانی بسیار پایین گزارش شده است.( نشریه وقایع اتفاقیه 22/04/1383)

ویلیام ساکو( 1999) از تحقیقات خود نتیجه گرفت که زنان شاغلی که به طور نیمه وقت به کار اشتغال دارند از نظر میزان رضامندی زناشویی در سطح بالاتری اززنان خانه دار قرار دارند و در مقابل زنان شاغلی که به طور شیفتی و شبها مشغول به کار هستند نسبت به زنان شاغل دیگر رضامندی زناشویی پایین تری دارند. ( نقل از حافظ شعر باف، 1382)

درآمد به عنوان عاملی که می تواند امنیت اقتصادی افراد را تامین کند از جمله عواملی است که نقش موثری در رضایت از زندگی زناشویی افراد دارد. بدین معنی که میزان درآمد پایین در کاهش رضامندی زناشویی و انحلال آن موثر است. ( نیلچیان، 1380)

در تحقیق سینارکور ( 1999) مشخص شد که بین زنان شاغل و خانه دار از نظر میزان رضامندی زناشوئی تفاوت معنا داری وجود ندارد. ( نقل از حافظ شعر باف، 1382)

در تحقیقی که توسط حافظ شعر باف ( 1382) صورت گرفت مشخص شد که بین زنان شاغل و خانه دار از نظر رضامندی زناشویی تفاوت معنا داری وجود ندارد.

طبق تحقیقاتی که از 50 نفر زن خانه دار و شاغل در محلات 4 و7 منطقه 4 شهر تهران با استفاده از پرسشنامه استاندارد ENRICH درباره رضایت زناشویی زنان متاهل خانه دار و شاغل 30 الی 40 ساله بعمل آمد مشخص شد که بین رضایت زناشویی زنان خانه دار و شاغل تفاوت معنی داری وجود دارد و همچنین با 95% اطمینان می توان نتیجه گرفت که بین شغل و اوقات فراغت و رضایت زناشوئی افراد ارتباط معناداری وجود دارد ولی بین رابطه مدیریت مالی زنان و مدت ازدواج افراد رابطه معنی دار وجود ندارد.

منابع:

1- شاملو، سعيد (1376). بهداشت رواني. تهران فتاحي.

2- گنجي، حمزه (1384). بهداشت رواني. تهران: ارسباران.

3- ميلاني فر، بهروز (1374). بهداشت رواني، تهران. نشر قومس

4- سایت روان آسا