مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

زيارت اهل قبور و فوايد آن

مقدّمه

گر چه اگر عقل به طور مستقل و قطعي بر حكم يك مسأله دلالت كند ، اعتماد به آن جايز بوده و نيازي به دليل ديگر نيست ، ولي شرع مقدس با آيات شريفه و روايات به كمك عقل آمده و آن را تأييد نموده اند . در بحث زيارت قبور چنان كه عقل بر صحت و حسن آن دلالت مي كند ـ و در آينده بيان خواهد شد ـ روايات زيادي نيز بر استحباب آن دلالت مي كند . ما در اين جا قسمتي از آنها را از كتاب هاي اهل سنت و شيعه نقل مي كنيم .

علامه طباطبايي ذيل آيه شريفه : ( قَالَ الَّذِينَ غَلَبُواْ عَلَي أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِم مَّسْجِدًا ) اين حديث را نقل كرده است : « قال الملك ينبغي أن نبني هيهنا مسجداً نزوره فإنّ هؤلاء قوم مؤمنون » پادشاه گفت : سزاوار است اين جا مسجدي ساخته و آن را زيارت كنيم .

از اين آيه شريفه و روايت مذكور استفاده مي شود كه محل دفن افراد مؤمن و موحّد را مي توان زيارت نمود و بلكه نزد قبر آنان مسجد بنا كرد و ذكر خداي متعال در آن جا نمود . افرادي كه پيشنهاد ساختن مسجد بر قبر اصحاب كهف را ذكر كرده بودند ، همه آنان موحّد بوده اند ، همان گونه كه علامه طباطبايي نيز فرموده است .

شوق زيارت

نخست اشتياق ديدار و زيارت در دل احساس مي شود ، آن گاه انسان از كسب و تجارب چشم مي پوشد ، به موانع سفر و مشكلات دست و پاگير زندگي اعتنا نمي كند و آهنگ سفر مي نمايد . براي پيمودن راه هاي دور و دراز مهيا مي شود و ساز و برگ سفر را آماده مي سازد و به اميد گوشه چشمي از محبوب به سوي كعبه مقصود عزيمت مي كند تا در فضاي معنوي و ملكوتي قرار گيرد . مهم ترين گامي كه يك زاير بر مي دارد ، تلاش بي امان براي اصلاح خويشتن است . او مي كوشد كه خود را از هرگونه عيب و نقصي پاك سازد و زنگار گناه را با اشك ندامت بزدايد ، تا شايسته ديدار شود .

زاير با تمام قدرت در تقويت كمالات خويش مي كوشد تا در حريم يار مَحرَم شود . از همه مي برد تا به يار بپيوندد . كوله بارش را بر زمين مي نهد و سر به آستان محبوب مي گذارد ، اشك شوق چون سيل از ديدگانش فرو مي ريزد . و آن گاه چشمانش پر فروغ مي گردد ، آتش محبت زبانه مي كشد ، هر چه تلاش مي كند كه شرط ادب بجاي آورد و از دور عرض ارادت نمايد ، دل اجازه نمي دهد و شور نمي گذارد ، سرانجام شور نشأت گرفته از شعور ، او را به كنار ضريح مي كشاند .

سعي مي كند كه صورتش را بر ضريح نگذارد كه گَرد گناه بر چهره اش نشسته و تيرگي گناه بر رويش سايه انداخته است ، ولي بارقه اميد بر دلش نورافشاني مي كند و نويد و رحمت پروردگار بر سرش بال مي گستراند ، با يك دنيا اميد صورت بر ضريح مي گذارد و باران اشكش جاري مي شود و زير لب زمزمه مي كند : ( بَلْدَةٌ طَيَّبَةٌ وَرَبٌّ غفُورٌ ) . آن گاه تصميم جدي به انجام خير در تمام سلول هاي مغزش نقش مي بندد و دلش به مغفرت خداوند غفور گواهي مي دهد و خود را شايسته ديدار مي بيند و در انتظار عنايت محبوب مي نشيند كه گرامي داشتِ مهمان ، سيره اين خاندان است .

آداب زيارت

شايسته است زاير حريم خاندان عصمت و طهارت نكات زير را در زمينه آداب زيارت بجا آورد :

1 . در طول مسافرت از كارهاي لغو و بيهوده و انجام كار ناصواب به شدت پرهيز كند كه چه بسا مانع قبولي زيارت و ديگر اعمال انسان بشود .

2 . به هنگام تشرف به زيارت حتماً با وضو باشد و پيش از ورود غسل زيارت كند .

3 . لباس هاي پاكيزه بپوشد و خود را خوشبو سازد .

4 . در آستانه بايستد و اذن دخول بخواند ، هر وقت دلش رقّت پيدا كرد ، آن را نشانه اذن بشمارد و با توجه به اين كه حرم يكي از بيوتات رسول اكرم ( صلّي الله عليه وآله ) و محل نزول فرشتگان است ، با خضوع و خشوع و توجه كالم وارد حرم شود .

5 . براي ديگر زايران ايجاد مزاحمت ننمايد .

6 . در احترام به زوّار و خدّام تلاش كند ، زيرا احترام به آنها ، احترام به امامان و امامزادگان است .

فوائد زیارت اهل قبور

مسلم است که زیارت اهل قبور به خصوص علماء و شهداء و مقربان درگاه خدا فوائد بسیارى دارد.

از جمله :

1- زیارت قبور ائمه و مقربان ، زائر را از هر آلودگى و خباثت نفس و گناه پاک و منزه مى سازد.

2- زیارت قبور ائمه و مؤ منان ارتباط پیدا کردن با روح متوفى است ، زیارت کننده از آن روح پاک مدد مى گیرد، هر چه روح پاک تر و عالى تر باشد زائر بهره بیشترى از او خواهد برد.

3- حاجت انسان بر سر قبر علماء و صلحا و شهداء، بیشتر برآورده مى شود اصولا در جاهایى که مردمان بزرگ و اولیاء خدا دفن شده اند مردم بیشتر به زیارت مى روند و حاجت بیشترى مى گیرند.

4- زیارت اهل قبور، انسان را به یاد مرگ و عالم قبر مى اندازد، او را آخرت و خدا نزدیک مى کند، کم تر دل دنیا مى بندد و خود را در آینده جزء اموات به حساب مى آورد.

5 - ناراحتى زائر کم تر مى شود و در اثر زیارت و گریه بر بالین قبور، غم و قصه او از بین مى رود، عقده هاى او بیرون ریخته مى شود. در روایات آمده است : هر وقت خیلى خوشحال یا ناراحت مى باشى به قبرستان برو و قدرى راجع به ساکنان آن جا فکر و تاءمل کن تا به حالت عادى بر گردى .

6- هم تو با آن ها و هم آنان با تو انس مى گیرند! از رفتن تو به زیارت آنان خوشحال و خشنود مى شوند، و درباره تو دعا مى کنند.

چون روح میت که به زیارت خود ارتباط بیشترى دارد زیارت اموات بر سر قبرشان اثر بیشترى خواهد داشت .

نباید گفت : براى اموات فرقى ندارد! چه سر قبرستان رویم و چه جاى دیگر، فقط به یاد آن ها بودن کافى است ؟مؤ منانى که به زیارت اهل قبور مى روند به واسطه دریچه قبور، خود را به روح آن معصوم ، عالم ، شهید، مؤ من و مقرب درگاه خدا مرتبط نموده و به این وسیله با تمام وسعت عالم معنى با ارواح ارتباط پیدا مى کنند و بهره کافى مى گیرند.

نتيجه گيري

آگاهي از فرهنگ و روش زندگي پر افتخار خاندان پيامبر اعظم ( صلّي الله عليه وآله ) و آل علي ( عليه السلام ) يكي از اصيل ترين راه هاي شناخت اسلام ناب محمدي ( صلّي الله عليه وآله ) و بهره مندي از آن است . زيرا آنها از سرچشمه زلال اسلام سيراب گشته و تبلوري از مكتب حيات بخش اسلام مي باشند . بي گمان بقاي مذهب راستين تشيع به وجود اهل بيت عصمت و طهارت و ذريه گرانقدر آنها گره خورده است . هر انساني كه دست تمسك و نياز به سوي آن خاندان دراز كرد ، نجات يافت و هر كس كه از صراط آنها سر پيچيد در ورطه نابودي افتاد .

اساساً براي شيعيان و دوستداران اهل بيت ( عليهم السلام ) زيارت حرم پيامبر اكرم ( صلّي الله عليه وآله ) و ائمه اطهار ( عليهم السلام ) يك آرزوي بزرگ است و هرگاه فرصتي دست دهد و امكاناتي فراهم آيد ، خود را موظف مي دانند به اين اماكن مقدس مشرف شوند و به ثوابي كه در روايات و احاديث معصومين ( عليهم السلام ) آمده ، دست يابند . براي ما ايرانيان كه در جوار پيشواي مهر حضرت ثامن الحج ، امام رضا ( عليه السلام ) و كريمه اهل بيت زندگي مي كنيم ، دستيابي به اين ثواب ها آسان تر است . از همان اجر و پاداش هايي كه امام صادق ( عليه السلام ) مي فرمايد : « سَتُدْفَنُ فيها إمْرَأَةٌ مِنْ أَوْلادي تُسَمَّي فاطِمَةَ فَمنْ زارَها وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ » ؛ به زودي در آن جا ( قم ) زني از اولاد من دفن مي شود كه نام او فاطمه است پس هر كس او را زيارت كند ، بهشت بر او واجب مي شود .