مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

رفتار کفشدوزکها و شته ها

هنوز بسیاری از مردم نمی دانند که کفشدوزکها حشرات مفیدی هستند، البته همه کفشدوزکها نه، ولی اغلب آنها حشراتی بسیار سودمندند.

کفشدوزکها، حشرات مضر مانند شته ها را شکار می کنند. آنها قدرت پرواز زیادی دارند. با فرا رسیدن فصل سرما به محلهای زمستانه خود مهاجرت می کنند اما دوباره در بهار سر و کله شان لابه لای بوته های سبزیجات و شاخ و برگ درختان پیدا می شود که به دنبال شکار هستند.

کفشدوزکها به وسیله حشره شناسان تقسیم بندی گشته و از روی نقطه های روی بالهایشان شناسایی می شوند. بعضی از آنها فقط از حشره بخصوصی تغذیه می کنند مثلاً نوعی کفشدوزک که فقط به خوردن شپشک استرالیایی علاقه مند است اما برخی دیگر از کفشدوزکها تغذیه از انواع شته را ترجیح می دهند. با همه اینها وقتی کفشدوزک گرسنه باشد دیگر نوع شکار برایش زیاد فرقی نمی کند، تا جایی که اگر با بی غذایی روبه رو شود ممکن است نوزادان و لاروهای جوان خود را نیز مورد حمله قرار دهد. ضمنا آنها بدشان نمی آید که گاه گداری سری به لانه مورچه ها بزنند و میهمانشان شوند. در این صورت مواد غذایی مورچه ها را نیز نوش جان می کنند.

شناسایی کفشدوزکهای مفید:

همان طور که گفته شد همه کفشدوزکها مفید نیستند. مثلاً کفشدوزکهای جالیز، آفاتی جدی برای خربزه و سایر گیاهان جالیزی به حساب می آیند. همچنین کفشدوزک چغندر که خسارت قابل توجهی روی برگهای چغندر و اسفناج به بار می آورد، اما از آنجایی که اکثر آنها سودمند هستند امروزه انواع مفید را شناسایی و در آزمایشگاه تکثیر نموده و در مزارع و باغات رها می کنند.

کفشدوزکهای مفید عبارتند از:

کفشدوزکهای نوزده نقطه ای، یازده نقطه ای، دو نقطه ای، ده نقطه ای، چهار لکّه ای و کفشدوزکهای کروی.

تخمگذاری:

مهمترین کفشدوزک مفید، کفشدوزک هفت نقطه ای است. این حشره در مدت یک ماه می تواند سیصد عدد تخم بگذارد، جالب اینکه هر کفشدوزک توان نابود نمودن چهارصد شته را دارا است.

روش مبارزه کفشدوزکها با شته ها:

کفشدوزکهای مفید با حرص و ولع زیاد به سوی شته ها حمله ور گشته و لاروهای جوان و نوزادان شته ها را می خورند، اما برای تخمگذاری نیز شته ها را شکار کرده و تخمهای خود را در داخل شکم شته ها قرار می دهند. به این ترتیب تخم کفشدوزکها، از مواد غذایی داخل شکم شته ها تغذیه نموده و رشد می کنند، اما شته هایی که مورد حمله قرار گرفته اند به سرعت نابود خواهند شد. مورچه ها تخم شته ها را به لانه خود می برند تا وقتی تخمها رشد کردند و به شته کامل تبدیل شدند از مدفوع آنها که عسلک نامیده می شود تغذیه کنند. در بسیاری از اوقات کفشدوزکها تخمهای شته ها را از چنگ مورچه ها خارج ساخته و از آن خود می سازند.

ساختمان و کاربرد تار عنکبوت

تار عنکبوت از پروتئین رشته ای فیبروئین ساخته شده است . این پروتئین از آمینو اسید های آلانین و گلیسین ، سرشار است . بیشتر رشته های پلی پپتیدی سازنده ی این پروتئین ، به صورت صفحات بتا آرایش یافته اند . این صفحات در زمینه ای از رشته های آمینو اسید به صورت صفحات آلفا جای گرفته اند . مارپیچ های آلفا با بی نظمی زیادی به هم پیچیده اند و همین بی نظمی باعث خاصیت کش سانی تار می شود .

یکی از ویژگی های جالب تار عنکبوت این است که مقدار زیادی نمک و مواد ضد باکتری و ضد قارچ دارد که در برابر حمله ی باکتری ها و قارچ ها از آن محافظت می کند .

نحوه ی تولید تار :

عنکبوت از آب به عنوان حلال پروتئین ابریشم خود استفاده می کند .در عنکبوت مجاری تار ریسی وجود دارند . در بخش ابتدای هر مجرا ، غده های ترشحی وجود دارند که پروتئین سازنده ی تار را ترشح می کنند . در این قسمت ملکول های پروتئین در حلال آب غوطه ورند و حالت بلور مایع دارند . در بخش دوم مجرا ، پمپ های پروتون ، فعالانه یون های H+ را به درون مجرا ترشح و آن جارا اسیدی می کنند در این محیط ، از خاصیت آب دوستی بلور مایع کاسته می شود . در نتیجه ، ملکول های آب از ابریشم تار جدا و به کمک پمپ از مجرا برداشته می شوند . مجرای تارریسی در انتهای خود باریک تر می شود . در نتیجه ی نیرویی که از عقب و دیواره ی مجرا به بلور مایع وارد می شود ، این بلور شکل رشته مانندی به خود می گیرد و با برداشت ملکول های آب حالت جامد تری پیدا می کنند . بخش بعدی مجرا نقش مرکز کنترل کیفیت را دارد و در صورتی که پیوستگی تار مشکل داشته باشد ، آن را بر طرف می کند . بخش انتهایی مجرا ، محل خروج تار ریسیده شده است. چون در این بخش ، تار حالت جامد تری به خود می گیرد ، غده های ویژه ای مواد لغزنده کننده ای را به سطح داخلی مجراترشح می کنند تا خروج تار تسهیل شود .

کاربرد های تار عنکبوت :

تار عنکبوت از فولاد محکم تر است . با وجود این ، در مقایسه با فولاد بسیار سبک و انعطاف پذیر است . از این رو برخی آن را فولاد زنده نامیده اند . این فولاد آن قدر محکم است که می توان از آن توری ساخت .و با آن یک بوئینگ 747 را متوقف کرد و در عین حال ، آن قدر سبک و انعطاف پذیر است که می توان از آن لباس تهیه کرد . بنابر این، کاربرد های آن در پزشکی و صنعت زیاد است .

قورباغه ها و وزغ ها

رایج ترین دوزیستان جهان قورباغه ها و وزغها هستند. نوع بالغ قورباغه ها عموماَ بدون دم و چمباته زده هستند ، آنها پاهای بلند عقب برای پریدن و زبان بلند چسبناک برای گرفتن طعمه ، دارند . معمولاَ قورباغه ها بدن نرم و مرطوب دارند و در نزدیکی آبها زندگی می کنند . وزغها پوست خشک و زگیل مانند دارند و عمدتاَ روی خشکی زندگی می کنند.

تولید مثل

قورباغه ها و وزغها هر ساله به محل تولید مثل (محل تولد) خود باز می گردند . عموماَ نرها زودتر از ماده ها به آبگیرها می رسند و محدوده جفت گیری خود را مشخص می کنند. هنگامی که ماده ها به محل می رسند ، نرها بوسیله آوازهای مخصوص آنها را به درون آبگیر دعوت می کنند . در صورتی که ماده ها به آواز نرها جواب بدهند ، نرها بوسیله پاهای جلویی آنها را می گیرند . وقتی ماده ها تخم ریزی می کنند ، نرها بوسیله اسپرم تخمها را بارور می کنند.

قورباغه درختی

بعضی از قورباغه های مناطق گرم با زندگی روی درختان و بوته ها سازگاری پیدا کرده اند . بعضی از گونه ها هرگز درختان را ترک نمی کنند و حتی روی درختان ،تولید مثل می کنند . بیشتر قورباغه های درختی دارای انگشتان بلند و دست و پا هستند که روی آنها صفحه های چسبناکی برای گرفتن شاخه ها و برگهای نرم وجود دارد. بعضی از قورباغه ها با استفاده از انگشتان پرده دارشان که به عنوان بال پرواز به کار می برند ، از این درخت به آن درخت می پرند. این قورباغه درختی جنگلهای بارانی آمریکای مرکزی ، یک قورباغه پرنده است که از این درخت می پرد . او در حالی که روی شاخه ها راه می رود ، حشرات را شکار می کند.

تفاوت وزغ و قورباغه در چیست؟

می دانیم که وزغ ها و قورباغه ها از نوع دوزیستان بدون دم هستند. آن ها علاوه بر شباهت هایشان، تفاوت هایی هم دارند. این تفاوت ها از نظرعلمی قابل تشخیص هستند. موارد زیر از جمله این تفاوت ها هستند:محیط زندگی قورباغه ها بیش تر در آب است، اما وزغ ها بیش تر در خشکی زندگی می کنند. تخم ریزی در قورباغه ها به شکل توده ای متراکم است؛ ولی در وزغ ها به شکل یک رشته زنجیر است.

پاهای پشتی قورباغه ها بلندتر و قوی تر است در نتیجه جهش های بلندی هم دارند؛ اما پای پشتی وزغ ها کوتاه تر است. آن ها بیش تر تمایل به راه رفتن دارند تا جهیدن.

قورباغه ها هنگام احساس خطر فکر نمی کنند و فوری توی آب می پرند؛ اما وزغ ها اول فکر می کنند و سپس از خطر دور می شوند.

پوست قورباغه صاف، نرم و لزج است؛ اما پوست وزغ خشک، ضخیم و زگیل مانند است. به این زگیل ها غده ی سمی می گویند که در وزغ ها بزرگ تر از قورباغه هاست. این غده ها برای انسان خطر مرگ ندارد؛ اما اگر با شامه مخاطی تماس پیدا کند، ممکن است سبب سوزش و التهاب شود.

چشم قورباغه درست بالای سرش (در راس سر) قرار گرفته است که باعث می شود او سطح آب را به راحتی و با دقت ببیند؛ اما چشم وزغ در امتداد دو طرف سرش قرار دارد و این باعث می شود وزغ زاویه ای حدود ۳۶۰ درجه را ببیند.

سر قورباغه سه گوش است، در صورتی که سر وزغ بیش تر گرد به نظر می رسد.قورباغه در فک بالایی خود دندان دارد؛ اما وزغ دندانی ندارد.انتهای زبان قورباغه دو قسمتی است، در حالی که در وزغ گرد است.

شکل جمعی قورباغه ها به صورت ارتشی منظم است؛ در حالی که وزغ ها به شکل گره یا پاپیون دور هم جمع می شوند.