آشنایی با کارگاه کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
سایت دانشگاه آزاد قم درخیابان 15متری خرداد واقع شده است که محیطی در حدود 100 متر می باشد که در آن 16 کامپیوتر clint و 2 کامپیوتر server و 6 کامپیوتر آزاد برای کاربران آزاد وجود دارد .
2 کامپیوتر server که یکی برای ویندوز و دیگری برای DOS می باشد در اتاقکی کوچک در وسط کارگاه قرار دارد که کنترل آن به دست مسئول کارگاه می باشد . در این اتاقک علاوه بر کامپیوترهای server و یک کامپیوتر آزاد کلید های کنترل برق سایت و دو UPS (منبع تغذیه server ها ) وجود دارد که مسئول سایت در این اتاقک می تواند تمامی کنترل clint ها اعم از قطع و وصل کردن برق آنها و یا کنترل نرم افزاری آنها را انجام دهد .
در سایت دانشگاه کلاس های مختلفی برای اکثر رشته ها برگزار می شود از جمله :
• مبانی کامپیوتر در رشته های حسابداری ،علوم آزمایشگاهی وکارشناسی ارشد ادبیات عرب
• کارگاه کامپیوتر (رشته فیزیک و کامپیوتر ) • نرم افزار عملی (رشته کامپیوتر) • فناوری اطلاعات (رشته پرستاری) • آزمایشگاه مدار منطقی (رشته کامپیوتر)
و ...
بخش اول : آشنایی با شبکه
پيدايش
شبكههاي كامپيوتري همانند بسياري از ابداعات ديگر، حاصل رقابتهاي دوران جنگ سرد بين بلوك غرب و شرق است. از زماني كه شوروي سابق توانست در حركتي غيرمنتظره موشكي را به ماوراي جو بفرستد و پس از آن در حركتي غيرمنتظرهتر، نخستين انسان را به فضا اعزام كند، ايالات متحده لحظهاي آرام و قرار نداشت تا بتواند عقبماندگيهاي خود را جبران كند و در ميدان مسابقه، گوي سبقت را از حريف بربايد.
همين موضوع سر چشمه فعاليتهاي بسيار ديگري شد كه يكي از آنها پروژه آرپا (ARPA) بود. پروژهاي كه وزارت دفاع آمريكا براي بررسي وضعيت جهان در پس از جنگ جهاني سوم تعريف كرد. اگر زماني جنگ سوم جهاني كه به احتمال زياد جنگي اتمي ميتوانست باشد روي ميداد، وضعيت زيرساختها و ارتباطات چگونه ميشد و چگونه بايد سيستمها را به نوعي طراحي كرد كه ارتباطات بين آن ها برقرار و محفوظ بماند.
براي همين آژانس آرپا تصميم گرفت ابتدا روي موضوع اتصال MainFrameها برنامهريزي كند و به همين منظور قراردادي را براي تحقق اين امر با دانشگاه MIT منعقد نمود. در اواخر سال 1960 ميلادي، اولين شبكه كامپيوتري متولد شد. شبكههاي متشكل از چهار كامپيوتر كه در دانشگاههاي MIT (دو كامپيوتر)، كاليفرنيا و استنفورد مستقر بودند. پسوند net به نام آرپا اضافه شد و آرپانت متولد گرديد.
شبكههاي كامپيوتري از سال 1972 به عموم معرفي شدند و آرپانت كه شبكهاي از كامپيوترهاي دانشگاهها را فراهم آورده بود از طبقهبنديهاي ارتش خارج گرديد. متعاقب همين امر، شركت زيراكس كه آزمايشگاه افسانهاي PARC را در اختيار داشت، كار روي شبكههاي كامپيوتري را شدت بخشيد و در سال 1973 رساله دكتراي باب متكالف را آزمايش كرد. نتيجه اين آزمايش موفقيتآميز چيزي شد كه نام قرارداد يا پروتكل اترنت را برآن نهادند.
پروتكلي كه هنوز هم محبوبترين پروتكل شبكهبندي در سراسر جهان است و ميليونها كامپيوتر از طريق آن با يكديگر ارتباط برقرار ميكنند. ابداع مهم ديگري كه راه توسعه شبكهها را هموارتر نمود، ابداع روش Packet Switching بود. اين روش جايگزين روش Circuit Switching شد كه قبل از آن متداول بود. در نتيجه با روش جديد، ديگر نيازي نبود كه يك ارتباط نقطه به نقطه و يك به يك، بين كامپيوتر سرويسدهنده و سرويسگيرنده وجود داشته باشد.
همين مفهوم هنگامي كه در سال 1974با پروتكل TCP/IP عجين گرديد، ويژگيهاي منحصربهفرد خود را بيشتر نشان داد. توسعه همين روندها منجر به پيدايش يك شبكه سراسري شد كه ميتوانست به خوبي در مقابل يك حمله اتمي تاب بياورد و بدون داشتن مركزيت واحد، قابل كنترل باشد. اينگونه اينترنت به عنوان گستردهترين و بزرگترين شبكه جهاني پديد آمد و همانگونه كه از نام آن برميآيد شبكهاي است بين شبكهها.
تركيب جديد inter به همراه net به همين مفهوم اشاره داد. و اين شبكه سراسري اكنون چنان در همه جا خود را گسترانده است و گاهي اوقات كاركرد آن چنان بديهي مينمايد كه براي برخي، مفهوم شبكه همسان مفهوم اينترنت است و بسياري، اين دو واژه را به جاي يكديگر به كار ميبرند.
شبکه کامپیوتری:
شبکه کامپیوتری مجموعه از کامپیوتری ((مستقل ))است که از طریق یک (( رسانه انتقال)) با یکدیگر به تبادل اطلا عات و داده می پردازد . در این تعریف کوتاه مفاهیم گران بهایی نهفته است.
در یک سیستم توزیع شده ،هر ایستگاه اگر چه کامپیوتری با سخت افزار کامل محسوب می شودولی مستقل نیست ؛در این سیستم ها یک وظیفه ویژه بین ایستگاهها تقسیم شده و هر ایستگاه قسمتی از آن را انجان می دهد.مجموعه پردازشی که کل ایستگاهها انجام می دهند ،فرآیند کار را تکمیل می کند.به روشنی ،عدم عملکرد صحیح یکی از ایستگاهها منجر به ناقصماندن کل کار شده و نتیجه پردازش دیگر ایستگاهها را بی تا ثیر خواهد کرد.از دیدگاه یک کاربر بیرونی کل سیستم توزیع شده ، به صورت واحد و یک پارچه دیده می شود .سیستم عامل موظف است یک کاربر را بین ایستگاهها تقسیم کند وسپس نتایج را جمع آوری و نتیجه تکمیلشده آن کار را ارائه نماید.از این نوع سیستم ها در پردازش تصاویر ماهواره ای ،هواشناسی،راه اندازی خطوط تولید کارخانه ها ،کنترل ربات های صنعتی ، فیلم و انیمیشن سازی و ................ استفاده می شود.
تا چند سال قبل ،شبکه های کامپیوتری بیشتر موجودیت سازمانی و مشتقل داشتند ، بدین معنا که این شبکه برای رفع نیاز یک گروه یا تشکیلات ،پیاده سازی و نصب می شد و تکنولوزی سخت افزار ارتباطی ،متناسب با نوع نیاز آن سازمان بود.با وارد شدن شبکه های کامپیوتری به سازمان ها و تشکیلات اداریس و اقتصادی ،نقش پر ارزش آنها در کاهش ((گردش کاغذ ))و نامه نگاری ها بیهوده آشکار شد .صرفه جویی در نیروی انسانی وبه کار گیری دانش انسان به جای قدرت بدنی آن ،افزایش سرعت انجام کارها ،دقت بی نظیر و کاهش هزینه های جاری ،هدیه علم شبکه های کامپیوتری به سیستم مدیریت سنتی بود .به فاصله زمانی اندک ،اتوماسیون اداری جزءساختار مدیریت جدید شد و نقش کاغذ در مدیریت سازمانها آرام آرام رو به افول گذاشت.
با رشد تکنولوژی سخت افزار لازم برای ارتباط بین شبکه ها فراهم و ارزان شد . از طرفی دولت ها یغربی سرمایه گذاری لازم را برای لیجاد یک زیر ساخت ارتباطی در شبکه داده انجام داده اند . این دو عامل شرایط را برای اتصال شبکه های مستقل به یکدیگر و رشد هماهنگ آنها فراهم کرد وبه تدریج به ((شبکه اینترنت ))بدون آنکه یک متوالی انحصاری داشته باشد ،شکل گرفت.این شبکه که کل جهان را تحت تاثیر قرار داده ،حاصل رشد سریع ،متعادل و خود جوش شبکه های مستقلی است که توسط مجموعه ها ونهاد های مختلف نصب و راه اندازی شده اند.
اینترنت مجموعه ای از شبکه های مستقل و مرتبط به یکدیگر است که ارتباط همگانی را میسر کرده است . ((تکنولوزی اینترنت )نیز مجموعه از مکانیزمها و شبکه های ارتباطی است که در خلال این سال ها سعی بر آن داشته تا روشی را عرضه کند که شبکه های مختلف بتوانند فارغ از جزئیات سخت افزاری و نرم افزاری ،با یکدیگر مبادله داده داشته باشند . اینترنت در یک رشد هماهنگ با علوم مخابرات وکامپیوتر به نا گاه تبدیل به ((شبکه ای از کل شبکه های جهان )) شده . به گونه ای که تخمین زده می شود و در هر روز بیش از 150ملیون نفر در 110 کشور دنیا حداقل یکبار از اینتر نت استفاده میکند. با توجه به اینکه رشد اینترنت به دستگاه یا روش خاصی وابسته نیست،هیچ شاخص معینی برای رشد اینترنت وجود ندارد. یک فرد حقیقی نیز می تواند به نوبه خود اینترنت را توزیع دهد.
اگر اجزای یک شبکه کامپیوتری ، ماشین ها باشند ،اجزای اینترنت همین شبکه های ریز و درشتی هستند که به هم متصل شده اند . به روشنی ، برای شناخت فنی اینترنت ابتدا باید با اجزا آن آشنا شد و سپس اصول و قواعد حاکم برکل آن را بررسی کرد .
استراتژدی طراحی شبکه
استفاده از شبکه های کامپيوتری در چندين سال اخير رشد و به موازات آن سازمان ها و موسسات متعددی اقدام به برپاسازی شبکه نموده اند. هر شبکه کامپيوتری می بايست با توجه به شرايط و سياست های هر سازمان ، طراحی و در ادامه پياده سازی گردد .شبکه ها ی کامپيوتری زيرساخت لازم برای استفاده از منابع فيزيکی و منطقی را در يک سازمان فراهم می نمايند . بديهی است در صورتی که زيرساخت فوق به درستی طراحی نگردد، در زمان استفاده از شبکه با مشکلات متفاوتی برخورد نموده و می بايست هزينه های زيادی به منظور نگهداری و تطبيق آن با خواسته ها ی مورد نظر( جديد) ، صرف گردد ( اگر خوش شانس باشيم و مجبور نشويم که از اول همه چيز را مجددا" شروع نمائيم !) . يکی از علل اصلی در بروز اينچنين مشکلاتی ، به طراحی شبکه پس از پياده سازی آن برمی گردد. ( در ابتدا شبکه را پياده سازی می نمائيم و بعد سراغ طراحی می رويم ! ) .
برپاسازی هر شبکه کامپيوتری تابع مجموعه سياست هائی است که با استناد به آنان در ابتدا طراحی منطقی شبکه و در ادامه طراحی فيزيکی ، انجام خواهد شد . پس از اتمام مراحل طراحی ، امکان پياده سازی شبکه با توجه به استراتژی تدوين شده ، فراهم می گردد.
در زمان طراحی يک شبکه، سوالات متعددی مطرح می گردد :
سوالات فوق ، صرفا" نمونه هائی در اين زمينه بوده که می بايست پاسخ آنان متناسب با واقعيت های موجود در هر سازمان ، مشخص گردد . ( يکی از اشکالات ما استفاده از پاسخ های ايستا در مواجهه با مسائل پويا است !) .
در اين مقاله قصد داريم به بررسی پارامترهای لازم در خصوص تدوين يک استراتژی مشخص به منظور طراحی شبکه پرداخته تا از اين طريق امکان طراحی منطقی ، طراحی فيزيکی و در نهايت پياده سازی مطلوب يک شبکه کامپيوتری ، فراهم گردد .
امکانات شبکه ای ویندوز:
سیستم عامل ویندوز نظیر سایر سیستم عامل های شبکه ای امکانات و پتانسیل های گسترده ای را در چارچوب مجموعه ای از تکنولوژی ، ارائه مینماید،تکنولوژی های ارائه شده را می توان در سه گروه عمده تقسیم کرد :
تنظیمات مربوط به ویندوز برایایجاد شبکه
حال وقت آن است كه در سيستم عامل خود تنظيماتي را انجام دهيد تا كامپيوتر شما بتواند جستجو براي كامپيوترهاي ديگر و گفتگو با آن ها را آغاز كند . نحوه پيكربندي تنظيمات مربوط به ويندوز در كامپيوتر شما ، توسط اين مسأله تعيين ميشود كه آيا در شبكه شما Internet sharing وجود دارد يا خير . در ادامه بر حسب اين مسأله دستورالعملهاي لازم آورده ميشود:
Non-Internet Sharing WindowsSettings در مورد هر كامپيوتر مراحل زير را طي كنيد :
1. بر روي آيكن NetworkNeighborhood بر روي desktop راست كليك كنيد
2. Properties را انتخاب كنيد .
3. بر روي Access Control tab كليك كرده و Share level access را انتخاب كنيد .
4. Identification tab را انتخاب كنيد .
در اين جا ميتوانيد نامي را براي كامپيوتر خود انتخاب كنيد .
5. Configuration tab را انتخاب كنيد. از Primary Network Logon، Client for Microsoft Networks را انتخاب كنيد .
6. سپس يك آدرس IP را به كامپيوتر اختصاص دهيد، مثلاً 192.168.O.X. X در هر كامپيوتر منحصر به فرد است و عددي بين 1 تا 254 ميباشد . در اين قسمت عدد Subnet mask را، 255.255.255.0 بنويسيد .
Internet Sharing Windows Setting در مورد هر كامپيوتر مراحل زير را اجرا كنيد :
- در Control Panel ، بر روي آيكن Add/RemoveProgram دو بار كليك كنيد. بر روي Windows setup tab كليك كنيد .
- پس از گذشت چند لحظه از ليست اجزاء، Internet tools را انتخاب كنيد .
- سپس InternetConnection Sharing را انتخاب كنيد .
- در اينجا CD مربوط به ويندوز مورد نياز است. آن گاه Internet Connection Sharing Wizard اجرا ميگردد كه پس از پايان آن ، كامپيوتر را Restart نماييد .
- ميتوانيد از فلاپي ديسكي كه در طي مراحل Wizard ايجاد ميكنيد ، در مورد كامپيوترهاي ديگر شبكه استفاده كنيد (در منوي Run در هر يك از آن ها و پس از گذاشتن فلاپي در كامپيوتر اين گونه تايپ كنيد : a:icsclset.exe و سپس Enter را فشار دهيد) لازم به ذكر است در صورتي كه بخواهيد شبكه خود را از طريق يك Proxy Server به اينترنت متصل كنيد ميبايست آن را خريداري كرده و تنظيمات مربوطه را انجام دهيد . فراهم كننده خدمات اينترنت (ISP) شما بايد در مورد استفاده از dynamic IP و يا static IP شما را آگاه سازد . در صورت استفاده از static IP ، ISP بايد در اختصاص IP به شما كمك كند .
كاربردهای شبکه
اما توزيع اطلاعات، همان اساس كاركرد و كاربرد شبكه است. اساساً مفهوم شبكه، همان اتصال كامپيوترها به يكديگر و سپس اتصال ساير تجهيزات به آنها براي ايجاد امكان ارتباط و تبادل اطلاعات است. البته امروزه مفهوم شبكههاي كامپيوتري تقريباً براي همگان موضوعي آشنا و قابل درك است. آنقدر كاربرد شبكهها در زندگي روزمره بالا رفته است كه حتي افراد عادي نيز وقتي در جايي مانند بانك با عدم سرويسدهي مواجه ميشوند، متوجه ميشوند كه شبكه كامپيوتري بانك دچار مشكل شده است.
در شبكهها تقريباً ميتوان همه چيز را به اشتراك گذاشت و از همين راه صرفهجويي بسياري را در هزينه سختافزار، نرمافزار، سرويسدهي و منابع عمومي به عمل آورد. اما از آنجايي كه راهاندازي يك شبكه كامپيوتري در آغاز هزينههايي را دربردارد، تصور برخي بر آن است كه شبكهها هزينهها را افزايش ميدهند. زيرا پس از صرف هزينه براي نصب شبكه، بايستي براي نگهداري آن نيز هزينه كرد و از افراد متخصص هم استفاده نمود. اما اگر هزينههاي سالانه و واقعي استفاده و نگهداري از سيستمها را محاسبه كنيم، به اين نتيجه ميرسيم كه شبكهسازي قطعاً در كاهش هزينهها و افزايش كارايي و بهرهوري مؤثر بوده است.
بطور عام کاربرد های شبکه کامپیوتری را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
باتوسعه صنعت نرم افزار و سخت افزارو سقوط قیمت ها ،امروزه به کاربرد به اشتراک گذاری سخت افزار و نرم افزار کمرنگ تر جلوه میکند .پر ارزش ترین کاربرد شبکه به اشتراک گذاشتن ((داده ها )) است . گاهی داده ها ،هزاران هزار برابر سخت افزار و نرم افزار ارزش دارند .زیرا شاید با صرف هزینه بتوان سخت افزار و نرم افزار را خریداری کرد ولی چونگونه میتوان فقط بخشی از داده های پر ارزش و بیکرانی را که در یک شبکه اطلاع رسانی مثل اینتر نت وجود دارد تهیه کرد؟
خدمات معمول در شبکه
خدمات شبکه های کامپیوتری به قدری فراگیر شده است که تمام شئونات زندگی را تحت تاثیر قرار داده است. با توسعه اینترنت یا شبکه ملی،محیط زیست میتواند نجات یابد .رفت و آمد های بیهوده به منظور پیگیری کارهای اداری و اقتصادی از زندگی حذف شود.(کاهش آلودگی هوا).قطع درختان وتبدیل آن به کاغذ و اتلاف وقت در گرداندن این کاغذ بین ادارات وسازمانها در دنیایی امروز به تدریج در حال پایان است . بسیاری از مجالت و روزنامه ها امروزه فقط به صورت الکترونیکی هستندو دیگر بر روی کاغذ چاپ نمیشوند.نقش اسکناس و اوراق بهادور نیز میتواند با جابجایی ( اعتبار)به جای پول کاهش یابد و بانک از طریق این کارت اعتباری،تمام خدماتی را که سالیان سال با مبادله اسناد و اوراق بهادار انجام میشد، در کسری از ثانیه ارائه میکند.
خدماتی که شبکه ها ارائه می کنند بسیار وسیع و از شمار خارج هستند ولی عمومی ترین نوع شبکه ها را میتوان در موارد زیر عنوان کرد:
اجزا
تقريباً ميتوان تمام شبكهها را به چهار بخش كلي و اساسي تقسيمبندي نمود. يكي از چهار جزء اصلي شبكهها، سرور است كه بهطور عاميانه به آن كامپيوتر مادر ميگويند.
سرور كه همان سرويسدهنده است (Server) همانند نامش، وظيفه سرويسدهي به كامپيوترهاي مستقر در شبكه را برعهده دارد. اين سرويسدهي حالتها و انواع گوناگوني دارد.
ممكن است File Server باشد يا Mail Server يا FTPServer و يا انواع ديگر. يعني سرور نامي عمومي است براي كامپيوترهاي بزرگ يا كوچكي كه وظيفه انجام خدمات خاصي را در شبكه عهدهدار هستند. وقتي سرويسدهندهاي وجود دارد، پس سرويسگيرندهاي نيز هست كه Client يا مشتري ناميده ميشود.
اين مشتريان، همانگونه كه در دنياي واقعي نيز چنين است، گوناگون و متنوع هستند و خواستههاي متفاوتي دارند. كلاينتهاي لينوكسي، ويندوزي يا اپلي با تقاضاهاي مختلف از قبيل دريافت فايل، گرفتن email، مرور وب، ذخيره فايل و .... اما آن چيزي كه سرويسدهنده را به سرويسگيرنده ميرساند، بستر ارتباطي است. يعني جزء سوم شبكههاي كامپيوتري بستر ارتباطي يا محيط انتقال اطلاعات است. اين بستر در روزهاي نخستين از جنس كابل مسي بوده است و همچنان هم كابل مسي (در انواع UTP يا STP و غيره ...) مهمترين بستر انتقال اطلاعات محسوب ميشود. اما فناوري در حوزه محيط انتقال نيز به خوبي رشد كرده است.
فيبرهاي نوري كه به جاي الكترونها، فوتونها و پرتوهاي نوري را انتقال ميدهند از جمله ديگر رسانههاي انتقال فراگير هستند. به غير از اينها، اكنون هوا نيز بستر انتقال محسوب ميشود. در شبكههاي بيسيم (در انواع مختلف)، اين امواج هستند كه از طريق هوا منتشر ميشوند و ارتباط شبكهاي را فراهم ميكنند.
هر وسيله جانبي ديگر در شبكهها از قبيل چاپگرها، اسكنرها، ادوات ذخيرهسازي خارجي يا ... در زمره چهارمين قسمت اصلي شبكهها هستند. تجهيزات جانبي عموماً به صورت اشتراكي در شبكه مورد استفاده همه كلاينتها قرار ميگيرند. يكي از تقاضاهاي سرويسگيرندهها از سرويسدهندهها، فراهم كردن امكان استفاده از همين تجهيزات جانبي است.
سخت افزار شبکه
اگر بخواهیم سخت افزار شبکه های کامپیوتری را دسته بندی و تفکیک نماییماز دو دیدگاه می توان به شبکه نگاه کرد.دیدگاه اول((تکنولوژی انتقال))در شبکه های کامپیوتری هست .بدین معنا که در شبکه از چه نوع کانالی به عنوان واسط معنا استفاده میشود.دیدگاه دوم در تفکیک شبکه ها،(مقیاس بزرگی شبکه ))و ناحیه تحت پوشش آن است.بدین معنا که شبکه چه مسافت جغرافیایی را پوشش می دهدو حداکثر چند ایستگاه می تواند در شبکه وجود داشته باشد .(مقصود از ایستگاه ،یک ماشین همانند کامپیوتر یا چابگر است که به عنوان یک موجودیت مستقل میتواند با بقیه ماشین ها تبادل اطلا عات نماید).
دسته بندی شبکه ها از دیدگاه تکنولوژی انتقال
از دیدگاه تکنولوژی انتقال دو ردهء کلی از شبکه قابل تعریف است:
شبکه های پخش فرا گیر:انتقال اطلاعات از طریق یک کانال فیزیکی که بین تمام ایستگاههای شبکه مشترک است،انجام میشود . همه ایستگاهها موظفند به طور دائم به خط گوش بدهند. برای ارسال نیز مجبورند اطلاعات را بر روی همین کانال منتقل منایند .بنابراین در چنین شبکه هایی هر ایستگاه باید یک آدرس یکتا داشته باشد تا گیرنده پیام بتواند از پیام های که روی شبکه منتقل می شود،پیام مربوط به خودش را تشخیص داده و برای پردازش های بعدی از روی کانال به حافظه منتقل نماید.در این نوع شبکه امکان ارسال پیامهای فراگیر وجود دارد . پیامهای فراگیر پیامهایی هستند که از مبداء یک ایستگاه برای تمام یا گروههای خاص از ایستگاهها ارسال میشود.استفاده از کانال های مشترک برای انتقال اطلاعات بین ایستگاههای شبکه از برخی جهات مشکل آفرین است.
با تمام این تفاصیل استفاده از کانال مشترک به عنوان تکنولوژی انتقال بسیار مقرون به صرفه است و به صورت گسترده از آن استفاده می شود.شبکه ی ماهواره ای، شبکه محلی اترنت (اترنت سنتی) و شبکه محلی بی سیم بلوتوث و WiFi ،همگی شبکه های نوع ((پخش فراگیر ))محسوب می شوند.
شبکه نقطه به نقطه :در شبکه های نقطه به نقطه بین دو ماشین در شبکه های یک کانال فیزیکی و مستقیم وجود دارد وهیچ ماشین دیگری به آن کانال متصل نخواهد بود .به عبارت ساده تر به یک کانال فیزیکی فقط و فقط دو ماشین متصل است .منظور از شبکه های نقطه به نقطه آن نیست که بین هر دو ماشین از شبکه حتماً یک خط مستقیم وجود دارد بلکه به این معناست که اگر چنین کانالی وجود داشته باشد آن کانال اختصاصی و مستقیم است و هیچ شریک ثالثی برای آن فعالیت نمی کند.
برخلاف شبکه های با کانال مشترک که مسیر ارتباطی بین ایستگاهها یکتاست ،در شبکه نقطه به نقطه مسیر های گوناگونی بین دو ماشین بر قرار خواهد بود لذا بحث انتخاب بهترین مسیر از بین این مسیر ها مطرح خواهد شد.
دسته بندی شبکه ها از دید گاه مقیاس بزرگی :
دیدگاه دوم در دسته بندی و تفکیک شبکه ها ،مقیاس شبکه و وسعت ناحیه تحت پوشش آنهاست.
شبكهها را ميتوان از ديدگاههاي مختلف تقسيمبندي نمود. ديدگاههايي كه مبتني بر گستره جغرافيايي، همبندي يا نوع اتصال باشد. اولين تقسيمبندي متعارف، تقسيم كردن شبكهها از لحاظ گستردگي جغرافيايي است. شبكههاي محلي (LAN) از نامشان پيداست كه در فواصل كوتاه برپا ميشوند و كار ميكنند. شبكههايي در يك دفتر كاري يا يك ساختمان از همين نوع هستند. اما اگر همين شبكهها در محيطي گستردهتر مثلاً محوطه اصلي يك سازمان كه در آن تعدادي ساختمان قرار گرفته است، پيادهسازي شوند، به گروه فرعي Campus LAN تعلق پيدا ميكنند.
همين شبكهها اگر در سطح كشور گسترش بيابند، نامي ديگر ميگيرند و به آنها شبكههاي گسترده (WAN)اطلاق ميگردد. بينابين اين شبكهها نيز، شبكههاي شهري (MAN)قرار ميگيرند كه نام آنها گوياي پراكندگي و وسعت آن ميباشد.
همبندي يا توپولوژي كه به آن آرايش شبكه ميگويند هم راه ديگري براي تقسيمبندي شبكهها است. آنهايي كه بهطور خطي و با استفاده از يك رسانه مشترك تشكيل شدهاند را شبكه خطي (Bus) مينامند. اگر الگوي چيدمان و اتصال آنها به نحوي باشد كه مركزيتي به نام كانون يا هاب داشته باشند و كلاينتها به صورت بازوهاي يك ستاره به آن متصل شوند، به نام ستارهاي (Star) ناميده ميشوند.
اگر ابتدا و انتهاي شبكه خطي را به يكديگر متصل كنيم تا تشكيل يك حلقه بدهد، آنگاه شبكهاي حلقوي (Ring) تشكيل ميشود. البته اين همبنديها را فقط از لحاظ فيزيكي بيان كرديم والا با اتصال ابتدا و انتهاي يك شبكه خطي، شبكه حلقوي كه كار هم بكند، تشكيل نخواهد شد. اين سه نوع همبندي را ميتوان توپولوژيهاي پايهاي ناميد. از تركيب اين توپولوژيها ميتوان به آرايشهاي ديگري رسيد. مثلاً آرايش مشبك (Mesh)، آرايش ماتريسي (Matrix)، آرايش تركيبي (Hybrid) و ... .
شبکه های شخصیPAN :شبکه های شخصی PAN در محدوده هایی زیر 10 متر شکل میگیرند و مالکیت افراد را دارند .این رده از شبکه برای اتصالات دستگاههای شخصی و خانگی مثل کامپیو تر ، تلفن همراه ،دستگاه دور نگار (فکس)و تلفن، چابگر ، دوربین و... آن به یکدیگر کاربرد دارد . در این رده از شبکه تمام تلاش طراحان ،بر سادگی کاربر و ارزان تمتم شدن آن متمرکز است . تکنولوژی USB (سیمی) و بلوتوث(بی سیم) برای این رده از شبکه تو سعه داده شده است ؛
شبکه های بین شهری MAN : شبکه های بین شهری MAN در گستره یک منطقه وسیع (مثل یک شهر )پیاده می شوند و از لحاظ تکنولوژی بیشتر به LAN شبیه است تا به دیگر رده های شبکه ، گستره پوشش شبکه MAN صد تا دویست کیلو متر است . تکنولوژی FDDI و DQDB و تکنولوژی بی سیم 802.16IEEE برای این رده از شبکه طراحی و تولید شده اند.
شبکه منطقه ای RAN : شبکه های منطقه ای RAN در گستره وسیعی از یک کشور (مثل شبکه های استا نی یا ایا لتی )و عموماً با هدف ارائه خدمات خاص پیاده می شود . تکنولوژی IEEE 802.22 برای این ردهاز شبکه در دست بررسی و تو سعه است .
شبکه های گسترده WAN : شبکه های گسترده WAN در گستره جغرافیایی یک کشور ،قاره یا جهان پیاده می شود و شبکه های محلی و بین شهری را به هم متصل میکند. شبکه WAN در حقیقت یک ((زیر ساخت ار تباطی))یا ((ستون فقرات )) است که داده ها را بین ماشینهای میزبان مبادله میکند.
شبکه محلی LAN :شبکه محلی LAN در فواصل جغرافیائی محدود (حداکثر یکی دو کیلومتر )و تحت تملک سازمان های کوچک ، ادارات ، نهادها ،محیط های آموزشی و شرکت های کوچک نصب و راه اندازی می شود .کوچک بودن این نوع شبکه (از دیدگاه طول فیزیکی کانال انتفال)و کم بودن تعداد ایستگاهها ،محاسن فراواننی برای این رده از شبکه به ارمغان آورده است که از آن جمله به این موارد می توان اشاره کرد :
تکنولوژی های اترنت ،شبکه بی سیم Wi-Fi و توکن رینگ (Token Ring ) برای این رده از شبکه تو سعه داده شده است .
آشنایی با عناصر شبکه محلی :
با اين که هر شبکه محلی دارای ويژگی ها و خصايص منحصربفرد مختص به خود می باشد که به نوعی آن را از ساير شبکه ها متمايز می نمايد ، ولی در زمان پياده سازی و اجرای يک شبکه محلی ، اکثر آنان از استانداردها و عناصر شبکه ای مشابه ای استفاده می نمايند .
در ادامه به برخی از مهمترين ويژگی ها و عناصر شبکه ای استفاده شده در شبکه های محلی اشاره می گردد :
فرآيند تصميم گيری با توجه به مجموعه قوانين زير انجام می شود :
□ در صورتی که دستگاه مقصد بر روی سگمنت مشابه باشد ، Bridge فريم دريافتی را بلاک و آن را برای ساير سگمنت ها ارسال نمی نمايد . به فرآيند فوق، فيلترينگ می گويند .
□ در صورتی که دستگاه مقصد بر روی يک سگمنت ديگر باشد ، Bridge آن را به سگمنت مورد نظر فوروارد می نمايد .
□ در صورتی که آدرس مقصد برای Bridge ناشناخته باشد ، Bridge فريم را برای تمامی سگمنت های موجود در شبکه بجزء سگمنتی که فريم را از آن دريافت نموده است ، فوروارد می نمايد . به فرآيند فوقflooding می گويند. استفاده مناسب از Bridge ، افزايش کارآئی يک شبکه را به دنبال خواهد داشت .