دانشگاه علمي كاربردي
موضوع:
تفاوت میان مدیریت موثر و مدیریت کارا
استاد محترم:
جناب آقاي دكتر گلي
گردآورنده:
عباس اردستاني
رشته: حسابداري دولتي
زمستان 1391
مقدمه
تعاریف کارآمدی و اثربخشی
لفظ کارآیی و کارآمدی را معادل آوردهاند . همچنان که واژه اثر بخش و ثمربخشی را یکی دانستهاند. اگرچه بین این دو تفاوت قایل شدهاند ولی مطالعاتی که روی اثربخشی و کارایی انجام شده است، نشان میدهد که مرز کاملاً روشن و دقیقی بین دو اصطلاح فوق وجود ندارد و بسیاری از نویسندگان و صاحبنظران آنها را به صورت مترادف، تکمیل کننده یا جایگزین استفاده کردهاند . میرکمالی به نقل از «اتزیونی» «اثربخشی» را میزان تحقق اهداف ؛ «کارایی» را میزان استفاده از منابع برای دست یابی به یک واحد از برونداد تعریف میکند. همانطور که بیان شد مرز دقیقی بین اثربخشی و کارایی وجود ندارد، ولی نویسندگان مدیریت تمایز بین آنها قایل شدهاند. برای مثال از جمله اولین کسانی که میان مفهوم اثربخشی و کارایی تفاوت قایل شد «بارنارد» را میتوان نام برد. او معتقد است که اثربخشی سیستمگراست و مربوط به تحقق اهداف سازمان میشود و کارایی فردگراست و مربوط به احساس رضایت کارکنان از عضویت در سازمان میگردد. «پیتر دراکر» یکی از صاحبنظران مشهور مدیریت ، اثربخشی را « کاردرست انجام دادن» و کارایی را «کارها را درست انجام دادن» تعریف کرده است. اثربخشی یعنی انجام کارهای درست، به نحوی که دقیقاً متناسب با هدف باشد و کارایی یعنی انجام درست کار و توانایی به کارگیری حداقل منابع برای دستیابی به اهداف سازمانی (بختیاری، 1382 ).
¨ کارایی یعنی اجرای درست کارها
¨ اثربخشی یعنی اجرای کارهای درست
پس مدیر اثربخش تلاش میکند به اهداف برسد و مدیر کارا سعی میکند منابع کمتری صرف کند و خلاصه مدیر بهرهور کوشش میکند با صرف حداقل منابع به اهداف برسد. اثربخشی و کارایی عناصر اساسی بهرهوری هستند (خلیلی شورینی، 1375 )
تفاوت مدیر موثر و مدیر کارا
تفاوت این دو مدیر از تفاوت معانی لغاتشان نشات می گیرد. خود کلمه موثر بسیار بحث برانگیزه، اگر شما تفاوت بین اثربخشی و کارایی را بدانید آنوقت مقایسه این دو کلمه هم کار سختی نیست. مدیر موثر به مدیری گویند که کارها و تصمیمات درستی را بگیرد ولی این کارها لزوما نباید به درستی به پایان برسد. ممکن است یک تصمیم، صحیح انجام بشود ویا نیمه کاره انجام شود ولی در هر دو حالت این مدیر یک مدیر موثر است. ولی اگر مدیری کارها را با صحت به پایان برساند آن را یک مدیر کارا گویند حتی ممکن است کاری که انجام می دهد درست نباشد. ولی مدیر موفق دو معنی در دو جامعه می تواند داشته باشد. در جامعه ما مدیر موفق مدیری است که از دید دیگران کارهای خوبی را به خوبی انجام دهد ولی ممکن است در واقعیت چنین نباشد ولی از لحاظ علمی مدیر موفق مدیری است که علاوه بر اینکه کارها را درست و با صحت انجام می دهد در عین حال کارهایی که انجام می دهد حتما کارها و تصمیمات درستی هم هستند.
به طور خلاصه:
مدیر موثر: کارهای درست انجام میدهد
مدیر کارا: کارها را درست انجام میدهد
مدیر موفق: کارهای درست را درست انجام میدهد
مقایسه کارایی با اثربخشی
رسیدن به هدفها و صرفهجویی در منابع رسیدن به هدفها و صرفهجویی در منابع
(4 ) (2 )
رسیدن به هدفها و تلف کردن منابع رسیدن به هدفها و تلف کردن منابع
(3 ) (1 )
اقتباس از سهراب خلیلی شورینی ، بهرهوری عملیاتی ، مجموعه مقالات شیوههای عملی ارتقای بهرهوری نیروی انسانی ، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1375.
با نگاهی به جدول بالا مشاهده میشود سازمان در شماره (1) غیراثربخش و ناکارا است و در شماره(4) سازمان اثربخش و کارا است که میتوان گفت، سازمان در شماره(4) بهرهور نیز میباشد. هرچه بتوانیم از خانه شماره 1 به سمت خانه شماره 4 حرکت کنیم وضعیت مطلوبتری خواهیم داشت .