زندگي نامه فيزيك دانان جهان
ارشمیدس
اَرَشْمیدُس (به یونانی: Άρχιμήδης) (۲۷۸ ق.م - ۲۱۲ ق.م) ریاضیدان و فیزیکدان یونان باستان و از اهالی جزیره ساموس در دریای مدیترانه بود. مقدمه ارشمیدس دانشمند و ریاضیدان یونانی در سال 212 قبل از میلاد در شهر سیراکوز یونان چشم به جهان گشود و در جوانی برای آموختن دانش به اسکندریه رفت. بیشتر دوران زندگیش را در زادگاهش گذرانید و با فرمانروای این شهر دوستی نزدیک داشت. در اینجا سخن از معروفترین استحمامی است که یک انسان در تاریخ بشریت انجام داده است. در داستانها چنین آمده است که بیش از 2000 سال پیش در شهر سیراکوز پایتخت ایالت یونانی سیسیل آن زمان ارشمیدس مکانیک دان و ریاضیدان و مشاور دربار پادشاه یمرون یکی از معروفترین کشفهای خود را در خزینه حمام انجام داد.
کشفی در حمام روزی که او در حمامی عمومی به داخل خزینه پا نهاد و در آن نشست و حین این کار بالا آمدن آب خزینه را مشاهده کرده ، ناگهان فکری به مغزش خطور کرد. او بلافاصله لنگی را به دور خود پیچید و با این شکل و شمایل به سمت خانه روان شد و مرتب فریاد میزد یافتم، یافتم. او چه چیزی را یافته بود؟ پادشاه به او مأموریت داده بود راز جواهر ساز خیانتکار دربار را کشف و او را رسوا کند. شاه هیرون بر کار جواهر ساز شک کرده بود و چنین میپنداشت که او بخشی از طلایی را که برای ساختن تاج شاهی به وی داده بود برای خود برداشته و باقی آن را با فلز نقره که بسیار ارزانتر بود مخلوط کرده و تاج را ساخته است.
هر چند ارشمیدس میدانست که فلزات گوناگون وزن مخصوص متفاوت دارند، ولی او تا آن لحظه اینطور فکر میکرد که مجبور است تاج شاهی را ذوب کند، آنرا به صورت شمش طلا قالب ریزی کند تا بتواند وزن آن را با شمش طلای نابی به همان اندازه مقایسه کند. اما در این روش تاج شاهی از بین میرفت، پس او مجبور بود راه دیگری برای این کار بیابد. در آن روز که در خزینه حمام نشسته بود دید که آب خزینه بالاتر آمد و بلافاصله تشخیص داد که بدن او میزان معینی از آب را در خزینه حمام پس زده و جابجا کرده است.
آزمایش و اثبات ناخالصی تاج شاهی (کشفی از رازهای طبیعت) او با عجله و سراسیمه به خانه بازگشت و شروع به آزمایش عملی این یافته کرد. او چنین اندیشید که اجسام هم اندازه ، مقار آب یکسانی را جابجا میکنند، ولی اگر از نظر وزنی به موضوع نگاه کنیم یک شمش نیم کیلویی طلا کوچکتر از یک شمش نقره به همان وزن است (طلا تقریبا دو برابر نقره وزن دارد)، بنابراین باید مقدار کمتری آب را جابجا کند. این فرضیه ارشمیدس بود و آزمایشهای او این فرضیه را اثبات کرد. او برای این کار نیاز به یک ظرف آب و سه وزنه با وزنهای مساوی داشت که این سه وزنه عبارت بودند از تاج شاهی ، هم وزن آن طلای ناب و دوباره هم وزن آن نقره ناب.
او در آزمایش خود تشخیص داد که تاج شاهی میزان بیشتری آب را نسبت به شمش طلای هم وزنش پس میراند، ولی این میزان آب کمتر از میزان آبی است که شمش نقره هم وزن آن را جابجا میکند. به این ترتیب ثابت شد که تاج شاهی از طلای ناب و خالص ساخته نشده، بلکه جواهر ساز متقلب و خیانتکار آن را از مخلوطی از طلا و نقره ساخته است و به این ترتیب ارشمیدس یکی از چشمگیرترین رازهای طبیعت را کشف کرد. آن هم اینکه میتوان وزن اجسام سخت را با کمک مقدار آبی که جابجا میکنند اندازه گیری کرد. این قانون (وزن مخصوص) را که امروزه به آن چگالی میگویند اصل ارشمیدس مینامند. حتی امروز هم هنوز پس از 23 قرن بسیاری از دانشمندان در محاسبات خود متکی به این اصل هستند.
آندره ماری آمپر
آندره-ماری آمپِر (۲۲ ژانویه ۱۷۷۵ - ۱۵ ژوئن ۱۸۳۶ میلادی) ریاضیدان، فیزیکدان و مکتشف فرانسوی است. وی بهعنوان یکی از کاشفان اصلی الکترومغناطیس مشهور است. واحد سنجش جریان الکتریکی در سیستم اسآی، به نام او نامگذاری شده است. اولین اکتشاف او در ریاضیات، «تئوری ریاضی بازیهای قمار» در سال ۱۸۰۲ منتشر شد و مورد توجه دالامبر قرار گرفت.
آلبرت اینشتین
آلبرت اینشتین (به آلمانی: Albert Einstein) (۱۴ مارس ۱۸۷۹ - ۱۸ آوریل ۱۹۵۵) فیزیکدان نظری زادهٔ آلمان بود . او بیشتر به خاطر نظریه نسبیت و بویژه برای همارزی جرم و انرژی (E=mc۲) شهرت دارد. علاوه بر این ، او در بسط تئوری کوانتوم و مکانیک آماری سهم عمدهای داشت . اینشتین جایزه نوبل فیزیک را در سال ۱۹۲۱ برای خدماتش به فیزیک نظری و به خصوص به خاطر کشف قانون اثر فوتوالکتریک دریافت کرد . او به دلیل تأثیرات چشمگیرش ، به عنوان یکی از بزرگترین فیزیکدانانی شناخته میشود که به این جهان پا گذاشتهاند . در فرهنگ عامه، نام «اینشتین» مترادف هوش زیاد و نابغه شدهاست .
آلبرت اینشتین در ۱۴ مارس ۱۸۷۹ میلادی در ساعت ۱۱:۳۰ صبح به وقت محلی در یک خانواده یهودی در شهر اولم در ورتمبرگ آلمان ، واقع در ۱۰۰ کیلومتری اشتوتگارت بدنیا آمد . پدرش هرمان اینشتین یک فروشنده بود که بعدها یک کارخانه الکتروشیمیایی را تأسیس کرد و مادرش ، پولین نی کوچ نام داشت . آنها در کنیسه اشتوتگارت-باد با یکدیگر ازدواج کردند .
در زمان تولد ، مادر آلبرت به خاطر اینکه سر او بسیار بزرگ بود و حالتی عجیب داشت بسیار نگران بود . هرچند که با رشد او ، کم کم بزرگی سرش کمتر به چشم میآمد ، اما از عکسهای او معلوم است که سر او نسبت به بدنش بزرگتر بوده است . به این ویژگی در افرادی که سرهای بزرگی دارند «سربزرگی خوشخیم» گفته میشود که هیچ ارتباطی با بیماری یا مشکلات ادراکی ندارد .
یکی دیگر از مشهورترین جنبههای کودکی اینشتین این است که او خیلی دیرتر از بچههای معمولی صحبت کردن را آغاز کرد . طبق ادعای خود اینشتین ، او تا سن سه سالگی حرف زدن را آغاز نکرده بود و بعد از آن هم حتی تا سنین بالاتر از نه سالگی به سختی صحبت میکرد . به دلیل پیشرفت کند کلامی اینشتین ، و گرایش او به بیتوجهی به هر موضوعی که در مدرسه برایش خسته کننده بود و در مقابل توجه صرف او به مواردی که برایش جالب بودند باعث شده بود که برخی همچون خدمه منزل اینشتین ، او را کند ذهن بدانند . البته در زندگی اینشتین ، این اولین و آخرین باری نبود که چنین انگها و نظرات آسیب شناسانهای به او نسبت داده میشد .
اعضای خانواده آلبرت ، همگی یهودیهایی لاقید بودند و از همین رو ، او در یک مدرسه ابتدایی کاتولیک درس میخواند . او با اصرار مادرش آموزش ویولون را فراگرفت . اگرچه او از همان ابتدای کار مشق ویولون را دوست نداشت و در نهایت نیز آنرا کنار گذاشت ، اما بعدها آرامش عمیق خود را در سونات ویلون موتسارت بدست میآورد .
وقتی اینشتین پنج ساله بود ، پدرش به او یک قطبنمای جیبی نشان داد و اینشتین پی برد که در فضای خالی چیزی بر روی سوزن تأثیر میگذارد . او بعدها این اتفاق را یکی از تحولآمیزترین اتفاقات زندگیاش توصیف کرد.
سالهای آخر
وی در خلال جنگ جهانی دوم به آمریکا مهاجرت کرد تا در پروژهای که این کشور به منظور تحقیقات برای ساخت بمب اتمی راهاندازی کرده بود شرکت کند . پس از پایان جنگ و تأسیس اسرائیل به آن کشور مهاجرت کرد و به عنوان عضو هیئت علمی و استاد در دانشگاه عبری اورشلیم به تدرس پرداخت . سرانجام دوباره به آمریکا بازگشت و در شهر پرینستون ساکن شد و در روز ۱۸ آوریل ۱۹۵۵ در همانجا در گذشت .
نیما ارکانی حامد
نیما ارکانیحامد (به انگلیسی: Nima Arkani-Hamed) (زاده ۱۹۷۲) فیزیکدان کانادایی-آمریکایی در زمینه فیزیک ذرهای و نظریه ریسمان کاربردی است. او در آمریکا از پدر و مادری ایرانی -که خود نیز فیزیکدان بودند- به دنیا آمد و در حال حاضر استاد تمام وقت موسسه مطالعات پیشرفته است. پدر وی نیز جعفر ارکانیحامد در حال حاضر استاد دانشگاه مک گیل کانادا در رشته ژئوفیزیک است. نیما ارکانیحامد در بیست و سومین دورهٔ کنفرانس فیزیک سُلوی در سال ۲۰۰۵ جزء دعوتشدگان به این کنفرانس بود.
اتو اشترن
اتو اشترن فیزیکدان آلمانی و برنده جایزه نوبل فیزیک بود. وی در ۱۷ فوریه ۱۸۸۸ در پادشاهی پروس متعلق به امپراتوری آلمان (که اکنون لهستان واقع شده است) به دنیا آمد، و در ۱۷ اوت ۱۹۶۹ در ایالات متحده آمریکا چشم از جهان فروبست.
مدرک دکتری خود را در سال ۱۹۱۲ از دانشگاه برسلاو گرفت. پس از جنگ جهانی اول در دانشگاه هامبورگ مشغول به کار شد. بعد از به قدرت رسیدن نازیها در سال ۱۹۳۳ او که اصلیتی یهودی داشت از مقام خود استعفا داد و بعد از مدتی به آمریکا رفت. در سال ۱۹۴۶ بازنشسته شد و به عنوان استاد افتخاری دانشگاه برکلی دست یافت.
کارهای مهم او عبارتاند از :
کمک به پیشرفت روش باریکه ملوکولی؛
کشف گشتاور مغناطیسی پروتون که به خاطر این دو کار در سال ۱۹۴۳ نوبل فیزیک را دریافت کرد؛
کشف کوانتیزه بودن اسپین در سال ۱۹۲۲ به همراه والتر گرلاخ طی آزمایش معروف اشترن گرلاخ؛
تایید تجربی نظریه دوبروی (ماهیت موجی ذرات)
هانری بکرل
آنری آنتوان بکرل (۱۸۵۲-۱۹۰۸) فیزیکدان فرانسوی و یکی از کاشفان پدیده پرتوزایی بود.
آنری بکرل در پاریس و در خانوادهای اهل علم زاده شد. تحصیلات خود را در پلیتکنیک پاریس و مدرسه پلها و راهها (پونز-اِ-شوسه) بهپایان رساند . در ۱۸۹۲ به کرسی استادی در موزه ملی تاریخ طبیعی پاریس انتخاب شد . او سومین نفر از خانواده بکرل بود که به این سمت برگزیده میشد . در ۱۸۹۴ او مهندس ارشد وزارت راه و پل شد . در ۱۸۹۶ او در حالیکه مشغول بررسی خاصیت فسفرسانس در نمکهای اورانیوم بود ، پدیده پرتوزایی را کشف کرد.
در ۱۹۰۳ همراه ماری کوری و پیر کوری جایزه نوبل فیزیک را «بهخاطر خدمات برجستهای که با کشف پرتوزایی خودبخودی» انجام داده بود ، دریافت کرد.
«بکرل» ، واحد اندازهگیری پرتوزایی، بنام اوست. دو چاله در ماه و مریخ هم بهنام او نامگذاری شده است.
محمود حسابی
سید محمود حسابی، فیزیکدان ایرانی، در سال ۱۲۸۱ ه.ش در تهران متولد شد و در سال ۱۳۷۱ ه.ش در ژنو درگذشت.
پدرش (سید عباس معزالسلطنه) و مادرش (گوهرشاد حسابی) هر دو اهل تفرش بودند. او چهار سال اول دوران کودکیاش را در تهران سپری نمود. سپس به همراه والدین و برادرش عازم شامات شد. در هفت سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در بیروت با تنگدستی و مرارتهای دوری از میهن، در مدرسه کشیشهای فرانسوی آغاز کرد. در همان زمان تعلیمات مذهبی و ادبیات فارسی را نزد مادرش فرا میگرفت. او قرآن و دیوان حافظ را از حفظ میدانست. او همچنین بر کتب بوستان، گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی و منشات قائم مقام فراهانی اشراف کامل داشت. محمود حسابی در ۱۲ شهریور سال ۱۳۷۱ هجری شمسی در بیمارستان دانشگاه ژنو درگذشت. آرامگاه (خانوادگی) وی در شهر تفرش قرار دارد.
تحصیلات
شروع تحصیلات متوسطه او مصادف با آغاز جنگ جهانی اول و تعطیلی مدارس فرانسوی زبان بیروت بود. از این رو به مدت دو سال در منزل به تحصیل پرداخت. پس از آن در کالج آمریکایی بیروت به تحصیلات خود ادامه داد. در سن هفده سالگی لیسانس ادبیات، و در سن نوزده سالگی لیسانس بیولوژی را اخذ نمود. پس از آن در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فرانسوی مهندسی در بیروت فارغ التحصیل شد. در آن دوران با اشتغال در نقشه کشی و راهسازی، به امرار معاش خانواده کمک میکرد. او همچنین در رشتههای پزشکی، ریاضیات و ستاره شناسی به تحصیلات دانشگاهی پرداخت.
حسابی در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشتهٔ فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت. در سال ۱۹۲۷ میلادی در سن بیست و پنج سالگی دانشنامه دکترای فیزیک خود را، با ارائهٔ رسالهای تحت عنوان «حساسیت سلولهای فتوالکتریک»، با درجه عالی دریافت نمود.
ارنست رادرفورد
او در تاریخ ۳۰ اوت سال ۱۸۷۱ در حومه برایتواتر شهر نلسون واقع ساحل شمالی جزیره جنوبی نیوزلند به دنیا آمد . او چهارمین فرزند از دوازده فرزند جیمز و مارتا رادرفورد نیوزیلندیهای نسل اول بود که از کودکی از اسکاتلند به زلاند نو آورده شده بودند . خانواده رادرفورد در یک خانواده پر جمعیت دوازده بچهای بود که اعضای آن همه در انجام کارهای روزمره خانواده مشارکت میکردند اهل خانه همه افرادی جدی کلیسا رو، خوشحال و با فرهنگ بودند. علاقه مندی رادرفورد به علوم در مرحله زودی بروز کرد. او ده ساله بود که کتاب پرطرفداری بنام خواندنیهای اولیه در فیزیک تالیف معلمی بنام بالفور استوارت به دست آورد. کتاب استوارت مشابه کتابهای خود آموز فیزیک اموزی بود که در آنها نحوه به نمایش درآوردن اصول پایه فیزیک یا استفاده از اشیای ساده موجود در خانه مانند سکه ، شمع، سنگ وزنه و وسایل آشپزخانه به خواننده یاد داده میشود . رادرفورد جوان سخت شیفته آن کتاب شده بود نخستین بورس از بورسهای تحصیلی متعدد زندگی خود را در سال ۱۸۸۷ که ۱۶ ساله بود به دست آورد.
نیکلاس کوپرنیک
نیکلاس کوپرنیک (به لهستانی: Mikołaj Kopernik - به آلمانی: Nikolaus Kopernikus)؛ (زاده ۱۹ فوریه ۱۴۷۳ و درگذشته ۲۴ مه ۱۵۴۳ میلادی)، ستارهشناس، ریاضیدان و اقتصاددانی لهستانی بود که نظریه خورشید مرکزی منظومه شمسی را بسط داد و به صورت علمی درآورد. وی پس از سالها مطالعه و رصد اجرام آسمانی به این نتیجه رسید که بر خلاف تصور پیشینیان زمین در مرکز کائنات قرار ندارد بل این خورشید است که در مرکز منظومه شمسی است و سایر سیارات از جمله زمین به دور آن در حال گردشند.
نظریه انقلابی کوپرنیک یکی از درخشانترین کشفیات عصر رنسانس است که نه فقط آغازگر ستارهشناسی نوین بود، بلکه دیدگاه بشر را دربارهٔ جهان هستی دگرگون کرد.
بنیامین فرانکلین
بنیامین فرانکلین یا بنجامین فرانکلین، نویسنده و ناشر، سیاستمدار، طبیعیدان و مخترع آمریکایی، در ۱۷ ژانویهٓ ۱۷۰۶ میلادی در بوستون چشم به جهان گشود. او یکی از بنیانگذاران ایالات متحدهٓ آمریکا و مخترع برقگیر و عینک دوکانونی بود.
بنیامین، بهعنوان دهمین پسر و پانزدهمین فرزند آقای فرانکلین، که تولیدکنندهٓ صابون و شمع بود، در بوستون زاده شد. وی از اوان کودکی با اشتیاق و علاقه، به مطالعهٓ کتابهای علمی، مذهبی و ادبیات پرداخت و گنجینهای از دانش و معلومات کسب کرد. بنیامین مدتی در چاپخانهٓ برادر ناتنی خود، جیمز فرانکلین، به کارآموزی پرداخت و برای اولین بار در سال ۱۷۲۲ با نام مستعار در روزنامهٓ برادرش چهارده مقالهٓ طنزآمیز و کوتاه منتشر کرد. آن روزنامه در همان سال بهخاطر مقالهٓ جنجالبرانگیزی که بهچاپ رساند، توقیف و جیمز، که سردبیر آن بود، به یک ماه زندان محکوم شد. ازآنپس، بنیامین مدیریت روزنامه را برعهده گرفت و به نشر آن همت گماشت. فرانکلین در فیلادلفیا به صنعت چاپ روی آورد و کتابهای بیشماری را منتشر ساخت. فعالیتهای خستگیناپذیر او درزمینهٓ چاپ کتاب، وی را بهعنوان ناشر صاحبنامی به اشتهار رسانید. فرانکلین در دوران زندگی به فعالیتهای اجتماعی و خدمات عمومی و امدادرسانی همت گماشت و به عضویت در این مؤسسات پذیرفته شد. او توجه خود را به خدمات شهری و رفاه عمومی، مانند نظافت خیابانها، روشنایی شهر، نظام تشکیلاتیِ مدارس، تأسیس آتشنشانی غیرانتفاعی، بیمارستان و اولین کتابخانهٓ عاریتی که در دنیا بیهمتا بود، معطوف داشت.
مایکل فارادی
مايكل فارادی (۲۲ سپتامبر ۱۷۹۱ - ۲۲ اوت ۱۸۶۷) دانشمندی (فیزیکدان و شیمیدان ) انگلیسی که با زمینههای الکترومغناطیس و الکتروشیمی مرتبط بود و یک حکیم مادی بود. وی چراغ بونزن را ابداع کرد.
فارادی درباره میدان مغناطیسی موجود در دور یک رسانا که جریان DC حمل میکند مطالعاتی داشت و مفاهیم اولیه میدان الکترومغناطیس را در فیزیک بنیان نهاد. وی القای الکترومغناطیسی و قانون های برقکافت را کشف کرد. او اثبات کرد که خاصیت مغناطیسی میتواند بر روی شعاع های نور اثر می گذارد و رابطهای اساسی بین این دو برقرار است. اختراعات او در زمینه دستگاههای چرخنده الکترومغناطیس اساس فناوری موتور الکتریکی را پی ریزی کرد و این وضع ناشی از تلاش های او در زمینه کاربرد الکتریسیته در فناوری بود.
با وجود این که فارادی علوم رسمی کمی آموخت و ریاضیات عالی را خیلی کم یاد گرفت (مثل حساب دیفرانسیل و انتگرال)، یکی از تاثیر گذار ترین دانشمندان تاریخ بود. برخی از مورخان علم او را به عنوان بزرگترین تجربهگر در تاریخ علم میدانند. فاراد که واحد ظرفيت الکتريکى در SI است بعد از او به این اسم نامیده شد همانطور که ثابت فارادی ، بار الکتریکی یک مول از الکترون است (حدود 96,485 کولن). قانون القای فارادی بیان میکند که میدان مغناطیسی که با زمان تغییر میکند به همان نسبت نیروی محرکه الکتروموتیو تولید میکند.
فارادی اولین و بهترین دانای گرانسنگ در علم شیمی (Fullerian Professor of Chemistry) در انستیتوی سلطنتی بریتانیای کبیر بود ؛ مقامی که در تمام طول عمرش به آن منتسب بود.
فارادی فرد بسیار مذهبی بود. او یکی از اعضای کلیسای ساندمانیان ( Sandemanian Church) بود. یکی از فرقههای مسیحیت که در سال 1730 پایه گذاری شد و ایمان و التزام کاملی را نیاز دارد. تذکره نويسان خاطر نشان کرده اند که "حس عمیقی از یگانگی خدا و یکپارچگی طبیعت در زندگی و کارهای فارادی نفوذ داشت"
جیمز ژول
جیمز پرسکات ژول (به انگلیسی: James Prescott Joule)، متولد ۲۴ دسامبر ۱۸۱۸ تا ۱۱ اکتبر ۱۸۸۹، از فیزیکدانان انگلیسی بود. او نخستین کسی بود که رابطهٔ میان کار و گرما و اثر گرمایی جریان الکتریکی را مورد بررسی قرار داد. یکای کار و انرژی را به افتخار او ژول برگزیدهاند.
گالیلئو گالیله
گالیلئو گالیله (به ایتالیایی: Galileo Galilei) (۱۵ فوریهٔ ۱۵۶۴ - ۸ ژانویهٔ ۱۶۴۲) دانشمند و مخترع سرشناس ایتالیائی در سدههای ۱۶ و ۱۷ میلادی بود. گالیله در فیزیک، نجوم، ریاضیات و فلسفه علم تبحر داشت و یکی از پایهگذاران تحول علمی و گذار به دوران دانش نوین بود.
بخشی از شهرت وی به دلیل تأیید نظریه کوپرنیک مبنی بر مرکزیت نداشتن زمین در جهان است که منجر به محاکمه وی در دادگاه تفتیش عقاید شد. گالیله با تلسکوپی که خود ساخته بود به رصد آسمانها پرداخت و توانست جزئیات سطح ماه را مشاهده کند.
ایزیدور ایزاک رابی
ایزیدور ایزاک رابی (به انگلیسی: Isidor Isaac Rabi) ۲۹ ژوئیه ۱۸۹۸ (میلادی) ، زیمانوف، لهستان (اکنون در اوکراین). درگذشت در ۱۱ ژانویه ۱۹۸۸ (میلادی) فیزیکدان لهستانیتبار بود که در سال ۱۹۴۴ به خاطر ابداع روش تشدید برای ثبت خواص مغناطیستی هستههای اتمی موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک گردید.
او در سال ۱۹۲۷ میلادی از دانشگاه کلمبیا با مدرک دکترا فارغالتحصیل شد.