على بن بابویه قمى
خلاصه :
على بن بابویه قمى , حدودا در سال 220 هـ.ق در قم چشم به جهان گشود. در زمینه علوم دینی به تحصیل پرداخت و از محضر علمای بزرگ زمان استفاده های فراوان برد. ابن ندیم , کتابشناس و مورخ معروف در فهرست خود مى نویسد: "ابـن بـابـویـه , عـلى بن موسى قمى , یکى از فقها و یکى از موثقین شیعه مى باشد و تـعـداد کتابهاى وى حدود 200 جلد مى باشد." همچنین او از جمله فقها ومحدثینی بود که شیعیان در امور دینى به او مراجعاتى نموده و فتوایش نافذ و محترم می شمردند. عـلـى بـن بـابـویـه در سـال 329 .هـ ق درگذشت.
علوم اسلامی والدین و انساب : خاندان على بن بابویه قمى را با عنوان ابـوالـحـسـن على بن الحسین بن موسى بن بابویه می شناسند.
اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی : على بن بابویه قمى , در حدود سال 220 هـ.ق در قم و خاندان روحانى و اصیل متولد شده است.
تحصیلات رسمی و حرفه ای : علی بن بابویه قمی در زمینه علوم دینی به تحصیل پرداخت. او از محضر علمای بزرگ زمان استفاده های فراوان برد.
استادان و مربیان : استادان و مشایخ على بن بابویه قمى تقریبا همان مشایخ کلینى یعنى محمد بن یحیى العطار و على بن ابراهیم قمى و احمد بن ادریس اشعرى و حسین ابن محمد بن العطار و عبدالله بن حسن مؤدب و محمد بن احمد ابن هشام و ابو خلف عجلى مى باشند .
وقایع میانسالی : نـجـاشـى از اصـحاب خود نقل کرده است, که مجمعى از اصحاب شنیده اند که : پـیـش ابوالحسن على بن محمد سمرى (ره ), یکى از نواب چهارگانه امام عصر (عج ) بودیم که او گفت : خداوند رحمت کند على بن حسین بن بابویه را به او گفته شده که او زنده است در پاسخ گفت : نه , او امروز به رحمت ایزدى پیوست تاریخ آن را یادداشت کردند و خبر رسید که او همان روز از دنیا رفته است. چنانکه آورده اند بابویه مورد عنایت خاصه حضرت امام زمان (عجل اللّه تعالى فرجه الشریف)بوده است است و نامه اى از سـوى آن بـزرگوار توسط حسین بن روح نوبختى به اورسیده است که متن آن در رجال نجاشى این گونه آمده است : ابـوالحسن على بن حسین بن موسى بن بابویه قمى , شیخ بزرگ و پیشواى قمى ها در روزگار خـویـش , فقیه و مورد وثوق آنان , او به عراق آمد و با ابوالقاسم حسین بن روح (رحمه اللّه ) ملاقات نـمود و از او مسائلى را پرسید سپس با او مکاتبه نمود و این مکاتبات توسط على بن جعفر بن اسود انـجـام مـى پذیرفت در یکى از این مکاتبات از او مى طلبد که نامه اى را به محضر صاحب امر (عج ) بـرسـاند که در آن نامه درخواست دعائى درباره فرزند صورت گرفته بود, پس در پاسخ او چنین آمـد که ما ازخداوند متعال درخواست نمودیم که فرزندى به تو عنایت فرماید و به زودى دوفرزند ذکور نیکوکار و خیر نصیب تو خواهد شد . پـس از آن مـکاتبه بود که ابوجعفر و ابوعبداللّه از یک همسر ام ولدى متولدگردیدند از ابوعبداللّه حـسـین بن عبیداللّه آمده است که مى گفت : از اباجعفر مى شنیدم که بارها مى گفت : من با دعاى صاحب امر و امام زمان (عج ) به دنیا آمده ام و به این عنایت افتخار مى نمود.
زمان و علت فوت : عـلـى بـن بـابـویـه در سـال 329 .هـ ق درگذشت و در قم , نزدیک صحن مطهر حضرت معصومه (س ) مدفون گردید و مزارش معروف , و هم اکنون مورد زیارت و عنایت مردم می باشد.
سایر فعالیتها و برنامه های روزمره : على بن بابویه قمى از جمله علمای اسلامی است که آثار متعددی را به رشته تحریر درآورده است. ابن ندیم , کتابشناس و مورخ معروف در فهرست خود مى نویسد: ابـن بـابـویـه , عـلى بن موسى قمى , یکى از فقها و یکى از موثقین شیعه مى باشد و تـعـداد کتابهاى وى حدود 200 جلد مى باشد.
همچنین بابویه از جمله فقها ومحدثینی بود که شیعیان در امور دینى به او مراجعاتى نموده و فتوایش نافذ و محترم می شمردند. شاگردان : معروفترین شاگردان علی بن بابویه قمی غیر از دو فرزندش ابو جعفر صدوق و ابو عبدالله الحسین ، عباس بن عمر کلوازانى و تلعکبرى و احمد بن داوود قمى و سلامة بن محمد بودند.آرا و گرایشهای خاص : ابـوالـحـسـن على بن الحسین بن موسى بن بابویه , یکى از فقهاى نامدار و یکى ازاصحاب فتوى و اجـتـهـاد, و در عصر خویش رئیس فقها و محدثین و پیشواى مردم قم بوده است. در بـیـان عـظـمت علمى و منزلت قدس و تقواى او, همین بس است که فقهاى مادر مواردى که حـدیـثى از اهل بیت عصمت و طهارت (ع ) نرسیده باشد و از او فتوایى در آن زمینه وجود داشته بـاشـد, فـتاواى او را به علت نزدیک بودن به عهد امامت وعصر معصوم (ع ), به منزله حدیث تلقى مـى کـردنـد و فـتواى او را نشانى از وجودحدیث در آن زمینه قلمداد مى نمودند چنانکه شهید اول در کتاب ذکرى با این تعبیربیان فرموده اند:. اصـحـاب مـا, دستورالعمل خود را از رساله على بن بابویه مى گرفتند, هنگامى که دسترسى به نص روایت نداشتند, چون اعتماد و اطمینان کاملى به او داشتند .