مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

 

جزوه حسابرسی (1)

 

 

 

 

 

 

 

استادگرامی : آقای مهرپور

 

دانشجو : سمانه انگشت باف

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بهمن ماه 1384

تاریخچه حسابرسی :

 

در قرون ۱۳ و ۱۴ به دلیل رشد عملیات تجاری تحولاتی در سیستم نگهداری حساب بوجود آمد (لوکاپاچیولی ـ۱۴۹۴م)كتابي تحت عنوان بازيگري (رياضي ، هندسه ، نسبتها) در سال 1494 انتشار داد كه اولين كتاب حسابداري دو طرفه است . اين كتاب اولين كتابي است كه در ونيز با روش جديد چاپ شده بود . اما او حسابداري دو طرفه را اختراع نكرده ، نوشته هاي وي بر اساس روشي بود كه در ونيز وجود داشته و مربوط به 100 سال قبل بوده ، كتاب وي تاثير زيادي در توسعه دانش حسابداري گذاشت .

ریاضیات (لوکاپاچیولی ـ۱۴۹۴م ) که چند فصلی از آن اختصاص به حسابداری داشت موجب گسترش فن دفتر داری ۲ طرفه در سراسر اروپا گردید . وی یک کشیش ایتالیائی و در واقع یک ریاضیدان بود که در این کتاب مهارت تجزیه و تحلیلگری خود را در جهت توصیف سیستم حسابداری ۲ طرفه بکار برد . کتاب پاچیولی با وجود اینکه اشاره ای به دوره مالی و نگهداری حسابهای مربوط به دارائیهای ثابت ندارد و نیز تمایزی بین اموال شخصی صاحب موسسه و سازمان تجاری وی نگذاشته است . به دلیل سادگی و داشتن ارزشهای علمی در طی قرون ۱۵ و ۱۶ به اغلب زبانها ترجمه و مورد استفاده قرار گرفت . با تولد انقلاب صنعتی در انگلستان نیاز رو به تزاید به حسابداری توسعه یافت . در آمریکا هم پس از به بوقوع پیوستن انقلاب صنعتی سرمایه های شخصی زیادی درکمپانیها وارد گردید وموجب توسعه هر چه بیشتر آنها شد و در نتیجه بوجود آمدن غولهای صنعتی قرن ۲۰ سیستمهای حسابداری از اهمیت بیشتری برخوردار گردیدند . بااشاره ای که رفت در می یابیم که حسابداری همزمان با پیشرفت وضعیت اقتصادی توسعه و تکامل پیدا نمود . بنابراین به طور خلاصه حسابداری دوبل ابتدا در ایتالیا و سپس انگلیس رواج پیدا کرد .

در حدود سال 1330 اولین مؤسسه حسابرسی در ایران شروع به کار کرد که وابسته به شرکت نفت ایران بود . اولین دانشکده در ایران هم در سال 1330 تأسیس شد که وابسته به شرکت نفت بود . در سال 1340 اولین کتابهای حسابرسی در ایران منتشر شد و اولین مؤسسات حسابرسی خصوصی جدا از دولت کار حسابرسی را انجام می دادند .

در قانون تجارت ایران برای اولین بار واژه مفتش یا کمیسر ایجاد شد این افراد کسانی بودند که باید حساب و کتاب شرکت ها را بازرسی کنند در قانون تجارت ایران صحبتی از حسابرس نشده بود بلکه فقط به بازرس اشاره شده بود .

در قانون مالیات 1337 و بعد از آن 1345 صحبت از حسابرس شد در قانون مالیات های مستقیم صحبت از حسابرس و حسابداران قسم خورده می شود .

حسابداران قسم خورده ، وظیفه داشتند اظهارنامه های مالیاتی را بررسی و آنها را تأیید کنند بعداً این اسم به حسابداران رسمی تغییر پیدا کرد این روال تا سال 1359 یعنی بعد از انقلاب ادامه داشت ، بعد از انقلاب در سال 1362 سازمان حسابرسی تشکیل شد که وظیفه جمع آوری اطلاعات کلیه مؤسسات حسابرسی دولتی را برعهده داشت . نمونه هایی از سازمان های حسابرسی مثل سازمان حسابرسی بنیاد و وزارت نیرو

در سال 1372 جامعه حسابداران رسمی ایران تشکیل شد که این سازمان بالاترین جامعه رسمی است این جامعه اعضای خود را به گونه ای انتخاب می کند که بعد از 6 سال سابقه کار باید در یک آزمون تستی و تشریحی شرکت و پس از قبول شدن عضو اصلی این جامعه می شوند .

تعریف حسابرسی :

حسابرسی عبارت است از رسیدگی به اسناد و مدارک و دفاتر یک مؤسسه یا یک واحد تجاری جهت تهیه گزارشی که در آن حسابرس عقیده خود را در مورد روش های حسابداری ، صحت صورت های مالی یک مؤسسه یا یک واحد تجاری ابراز می دارد .

نکته : بالاترین مقام در شرکت ها ، مجمع عمومی است .

نکته : برای تشکیل یک شرکت ، ابتدا باید مجمع عمومی تشکیل شود و بعد از آن باید هیأت مدیره که بین 3 تا 7 و در برخی شرکت ها تا 12 نفر عضو دارد تشکیل شود و یک نفر هم به عنوان مدیر عامل انتخاب می شود که می تواند از بین اعضا هیأت مدیره یا خارج از این اعضا باشد .

نکته : هیچ گاه مجمع عمومی مدیر عامل را انتخاب نمی کند .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حسابرس ها در شرکت ها دو نوع هستند :

1. حسابرس داخلی
2. حسابرس مستقل

حسابرس مستقل زیر نظر مجمع عمومی است یعنی باید گزارشات به مجمع عمومی تحویل داده شود .

تفاوت اصلی حسابرس داخلی و مستقل :انتخاب حسابرس مستقل توسط مجمع عمومی است اما انتخاب حسابرس داخلی توسط مدیر عامل است .

نکته : حسابرس مستقل از مجمع عمومی دستور نمی گیرد فقط توسط آن انتخاب می شود

نکته : نحوه تهیه گزارش حسابرس داخلی و مستقل نیز با هم متفاوت است ، حسابرس مستقل کارش اظهارنظر است ، اظهار نظر حسابرس از طریق گزارش انجام می شود که این اظهارنظر یا :

1. مقبول
2. مشروط ( تأیید با شرط )
3. مردود

تفاوت حسابداری و حسابرسی :

1 ) موضوع حسابداری تهیه و تنظیم صورت های مالی است در حالی که موضوع حسابرسی کنترل و اظهارنظر نسبت به حسابهایی است که قبلاً تنظیم شده است .

نکته : هیچ گاه حسابرس وظیفه تهیه صورت مالی را ندارد و درست نیست این کار را انجام دهند .

نکته : تهیه صورت های مالی توسط امور مالی شرکت می باشد ولی باید توسط هیأت مدیره تأیید شود .

صورت های مالی اساسی :

1. ترازنامه
2. صورت سود و زیان
3. صورت گردش وجوه نقد

( در اصل این صورت های 5 تا می باشند که این سه صورت های مالی اساسی هستند مابقی عبارتند از صورت سرمایه و

نکته : تهیه صورت های مالی معمولاً در یک دوره یکساله است که به تاریخ شمسی می باشد مثال :

1/1/84 تا 29/12/84

این دوره یکساله ممکن است از اول فروردین شروع نشود مثال :

1/3/84 تا 31/2/85

1/7/84 تا 31/6/84

نکته : شرکت های سهامی صورت های مالی خود را 3 ماهه تهیه می کنند ، علت آن است که سهامداران جز ، در جریان وضعیت سود و زیان آن شرکت قرار گرفته و در مورد سهام خود تصمیم گیری کنند .

تعریف گزارشات میان دوره ای : گزارشات میان دوره ای گزارشاتی است که در فواصل یک ماهه ، 3 ماهه ، 6 ماهه یا 9 ماهه تهیه و به مراجع مورد نظر ارسال می شود .

2 ) حسابدار معاملات و فعالیت های مالی را به صورت روزانه در دفاتر ثبت می کند در صورتی که حسابرس به صورت مقطعی و یا فقط در آخر سال مالی رسیدگی می نماید .

دفاتر قانونی شامل :

1. دفتر کل ( دفتر معین زیرمجموعه دفتر کل است ، در دفتر کل باید حداقل معاملات هفته ای یک مرتبه از دفتر روزنامه استخراج و برای هر عنوان یک حساب جداگانه در دفتر کل ایجاد شود )
2. روزنامه ( همه روزه معاملات در این دفتر ثبت شود )
3. دفتر کپیه ( ثبت کلیه مراسلات و مخابرات وصورت حسابهای صادره می باشد )
4. دفتر دارایی ( ثبت هر ساله کلیه دارایی های منقول و غیر منقول و دیون و مطالبات سال گذشته می باشد که این کار باید تا پایان 15 فروردین سال بعد انجام گیرد)

نکته : دفتر اندیکاتور که برای ثبت نامه های ارسالی و دریافتی می باشد جز دفاتر قانونی نیست .

انواع حسابرسی از نظر زمان انجام کار :

1. ضمنی ( مقطعی ) : معمولاً تا پایان آبان ماه است
2. نهایی : کل سال انجام می شود

3 ) حسابرس نسبت به حساب ها و صورت های مالی که رسیدگی نموده گزارش تهیه می نماید ولی حسابدار معمولاً گزارشی ضمیمه حساب های خود ارائه نمی دهد .

نکته : یادداشت های همراه صورت های مالی : صورت ریز حساب هایی که در صورت های مالی به آنها گزارش شده بیان می شود .

مثال :

ترازنامه
دارایی دارایی جاری .... بانک ( 11 )

 

یادداشت های همراه صورت های مالی :

11 . بانک

حساب بانک شامل اقلام زیر می باشد :

شرح حساب	29/12/84	29/12/84
بانک ملی شعبه ... جاری ... بانک تجارت شعبه ... جاری ...	1800000 ریال 1500000	1200000 2000000

 

4 ) مسئولیت حسابرس و حسابدار کاملاً از یکدیگر متمایز می باشد .

5 ) حسابدار نسبت به صحت حساب ها و تطبیق آنها با واقعیت تردیدی به خود راه نمی دهد ولی حسابرس ارقام و عملیات حسابداری را دقیقاً کنترل کرده و تا آنجا که لازم بداند آنها را با اسناد و مدارک موجود تطبیق می دهد .

 

بازرس قانونی :

شرکت های سهامی عام و خاص حتماً باید بازرس قانونی داشته باشند طبق قوانین فعلی ایران فقط شرکت های سهامی عام و خاص پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مکلفند بازرس داشته باشند ، فقط شرکت های سهامی عام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مکلف به داشتن حسابرس مستقل هستند .

بازرس قانونی شامل :

1. بازرس قانونی اصلی
2. بازرس قانونی علی البدل

وظیفه بازرسان در شرکت های قانونی :

1 ) بازرس یا بازرسان یک شرکت مکلفند درباره صحت و درستی صورت های دارایی و و صورت سود و زیان و ترازنامه ای که مدیران برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه می کنند و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشته اند اظهار نظر کنند .

2 ) بازرسان باید اطمینان حاصل نمایند که حقوق صاحبان سهام در حدودی که قانون و اساس نامه شرکت تعیین کرده ، به طور یکسان رعایت شده باشد ، و در صورتی که مدیران اطلاعاتی بر خلاف حقیقت در اختیار صاحبان سهام قرار دهند بازرسان مکلفند که مجمع عمومی را از آن آگاه سازند .

نکته : انتخاب بازرسان قانونی در شرکت ها طبق قانون تجارت الزامی است اما انتخاب حسابرس در سهام عام پذیرفته شده مورد قبول است .

3 ) بازرس قانونی وظایف اصلی بازرسی را بر عهده دارد که در صورت غیبت یا استنکاف ( خودداری ) یا فوت بازرس اصلی ، وظایف او به بازرس علی البدل محول می گردد .

4 ) بازرس یا بازرسان می توانند در هر موقع هر گونه رسیدگی و بازرسی لازم را انجام داده و اسناد و مدارک و اطلاعات مربوط به شرکت را مطالبه نموده و مورد رسیدگی قرار دهند .

5 ) بازرس یا بازرسان موظفند گزارش جامعی راجع به وضع شرکت به مجمع عمومی عادی تسلیم کنند ، گزارش بازرسان باید حداقل 10 روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی جهت مراجعه صاحبان سهام در مرکز شرکت آماده باشد .

مثال : 15/4/84 ---- 5/4/84

6 ) بازرس یا بازرسان باید هر گونه تخلف در امور شرکت را به اولین مجمع عمومی اطلاع دهند .

7 ) تعیین حق الزحمه بازرس با مجمع عمومی عادی است .

8 ) بازرس نمی تواند در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت انجام می گیرد به طور مستقیم یا غیر مستقیم ذینفع شود .

مجمع عمومی شامل :

1. مجمع عمومی مؤسس
2. مجمع عمومی عادی
3. مجمع عمومی فوق العاده
4. مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده

مجمع عمومی مؤسس : زمانی که شرکت می خواهد تأسیس شود ، تشکیل می شود و پس از تأسیس شرکت اختیارش را به مجمع عمومی عادی تفویض می کند .

مجمع عمومی عادی : در زمان قبل از تصویب صورت های مالی تشکیل می شود و راجع به تأیید صورت های مالی و مواردی همچون انتخاب اعضا هیأت مدیره و بازرس عمومی تصمیم گیری می شود . انتخاب بازرسین توسط مجمع عمومی عادی است .

مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده : همین موارد را در دستور کار دارد با این تفاوت که در زمان بعد از انقضای مهلت تأیید و تسلیم صورت های مالی ، برگزار می شود .

مجمع عمومی فوق العاده : در مورد هرگونه تغییری که می خواهد درباره اساسنامه شرکت انجام شود بررسی می کند مثل افزایش سرمایه ، کاهش سرمایه ، تغییر نام شرکت ، تغییر نحوه نقل و انتقال سهام

نکته : مجامع عمومی عادی و عادی به طور فوق العاده معمولاً سالی یکبار تشکیل می گردند .

نکته : انتخاب بازرس قانونی که توسط مجمع عمومی عادی است ، برای مدت یکسال انجام می شود .

نکته : اظهارنامه مالیاتی در شرکت ها حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالی باید به اداره مالیات تحویل داده شود .

مثال : سال مالی 1/1/84 تا 29/12/84 تحویل اظهارنامه مالیاتی می شود به تاریخ 31/4/85

نکته : تاریخ برگزاری مجمع عمومی شرکت ها بلافاصله بعد از پایان سال مالی می باشد یعنی : 1/1/85 ---------- 31/4/85

در مورد تأیید صورت های مالی ، انتخاب هیأت مدیره ، انتخاب بازرس ، اگر بعد از تاریخ 31/4/85 تشکیل شود مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده تشکیل می شود چون از زمانش گذشته است .

 

 

 

 

 

 

نکته : در قانون تجارت ، شرکت های سهامی عام و خاص ملزم به داشتن بازرس قانونی هستند ، داشتن بازرس قانونی در شرکت های سهامی عام و خاص الزامی است اما داشتن حسابرس مستقل الزامی نیست .

فقط در یک مورد شرکت ملزم به استفاده از حسابرس مستقل است یعنی شرکت های عضو سازمان بورس اوراق بهادار تهران ملزم به داشتن حسابرس مستقل هستند .

نکته : شرکت هایی که در بورس اوراق بهادار ایران پذیرفته می شوند باید جز شرک سهامی عام باشند .

نکته : سازمان بورس اوراق بهادار اشخاص و مؤسسات حسابرسی خاصی را تعیین می کند تا مسئول رسیدگی و حسابرسی شرکت های پذیرفته شده قرار بگیرند .

وجوه اشتراک و افتراق بین بازرس و حسابرس :

وجوه افتراق :

1. وظیفه بازرس قانونی در ایران که از قوانین کشورهای فرانسه و بلژیک اقتباس شده وظیفه ای مستمر است که حضور دائم وی را در جریان کلیه فعالیت های واحد تجاری الزامی می سازد اما حسابرس قضاوت خود را در ارائه اظهارنظر حرفه ای و براساس رویدادها ، روش ها ، سیستم های کنترل های داخلی و سایر روش های آماری استوار می سازد .
2. قانون هیچ مشخصه یا محدودیتی نسبت به صلاحیت فنی بازرس قانونی ارائه نداده است بنابرایت بازرس می تواند هر شخص با هر درجه ای از صلاحیت فنی و اخلاقی باشد .
3. بازرس قانونی از استقلالی که حسابرس دارد برخوردار نیست به طور مثال بازرس قانونی حتی می تواند از بین صاحبان سهام انتخاب شود .
4. در قانون تجارت وظایف دیگری به بازرس قانونی محول شده که معمولاً از وظایف یک حسابرس مستقل نمی تواند باشد مانند حصول اطمینان از رعایت حقوق صاحبان سهام به طور یکسان ، تهیه گزارشی جامع درباره وضعیت شرکت ، دعوت مجمع در موارد خاص ، گزارش وقوع جرم از ناحیه مدیران به مراجع قضایی

وجوه اشتراک :

1. تأیید صحت و درستی صورت های مالی
2. تأیید صحت مطالب و اطلاعاتی که هیأت مدیره در اختیار مجمع گذاشته است

نقش حسابرس در اقتصاد کشور :

1. جلوگیری از تقلب ، اختلاس و سوء استفاده
2. رعایت قوانین ( نقض قانون یکی از دلایل ایجاد اختلاف است )
3. بحث وصول مالیات عادلانه ( انجام حسابرسی شرکت ها به طوریکه از روی آنها مالیات عادلانه وضع شود )
4. تهیه و ارائه صورت های مالی صحیح و دقیق ( مهمترین وظیفه حسابرس )

تولید ناخالص ملی : مجموعه ارزش افزوده ای که در کشور در داخل مرزهای یک کشور ، توسط مردم ایرانی و خارجی داخل کشور و در خارج از مرزهای کشور توسط افراد ایرانی ایجاد می شود .

ارزش افزوده : رقمی است که از اختلاف بین سود عملیاتی و عوامل کاهنده ای همچون مالیات و سایر عوارض ایجاد می شود .

نکته : رشد اقتصادی کشور را معمولاً با تولید ناخالص ملی می سنجند .

نکته : صحت صورت های مالی را حسابرس تهیه می کند .

برگرفته از بودجه پیشنهادی دولت برای سال 85

به رقم اینکه در اهداف برنامه بر عدم استقراض از نظام بانکی تأکید شده اما با افزایش خالص دارایی های بانک مرکزی پایه پولی رشده کرده و همان نقش استقراض از نظام بانکی را ایفا خواهد کرد .

رشد نقدینگی کشور با اجرای این لایحه علاوه بر اینکه حدود 2 برابر متوسط عدد برنامه است 3 برابر رشد نقدینگی در متوسط جهانی خواهد بود .

انواع حسابرسی مستقل :

الف ) انواع حسابرسی از نظر دلیل ارجاع کار

1. حسابرس الزامی : این حسابرس طبق قانون انجام می شود مثل شرکت های سهامی عام و خاص در بورس
2. حسابرس اختیاری : در چنین حالتی افراد ذی صلاح هر واحد اقتصادی ( مدیران ) الزامی به انتخاب حسابرس نداشته و تنها در صورتی که خودمایل باشند می توانند اقدام به انتخاب حسابرس نمایند .

ب ) انواع حسابرس از نظر دلیل ماهیت رسیدگی :

1. بررسی سیستم : عبارتست از رسیدگی به سیستم ها و کنترل های مستقر در واحد اقتصادی
2. رسیدگی های اثباتی : عبارتست از رسیدگی به تک تک ارقام مندرج در صورت های مالی و اثبات صحت یا عدم صحت آنها
3. رسیدگی ویژه : در مواردی ممکن است رسیدگی و اظهار نظر حسابرس تنها در یک مورد خاص باشد و نه کل صورت های مالی مثل انبارگردانی و جمع داری اموال

ج ) انواع حسابرس از نظر زمان انجام کار :

1. حسابرسی ضمنی
2. حسابرسی نهایی
3. حسابرسی مداوم

حسابرسی ضمنی معمولاً در طی سال انجام می شود و قسمتی از کارهای مربوط به حسابرسی نهایی انجام می شود ولی حسابرس نهایی پس از تکمیل و نهایی شدن یک دوره مالی و پس از پایان سال مالی انجام می شود در بعضی موارد به علت ماهیت خاص کار و یا حجم زیاد عملیات حسابرس ترجیح می دهد به طور مداوم در ضمن سال مالی در شرکت حضور یابد و در پایان هر ماه عملیات مربوطه را رسیدگی نماید این نوع حسابرسی ، حسابرسی مداوم خوانده می شود .

نکته : هدف از حسابرسی ضمنی کمک به حسابرسی نهایی است .

نکته : حسابرسی نهایی معمولاً از آذر تا اسفند است اما مجموع گزارش مربوط به کل سال مالی است .

نکته : حسابرس مداوم مربوط به شرکت هایی است که بسیار پر حجیم هستند مثل ایران خودرو

د ) انواع حسابرسی از نظر شیوه انجام کار :

1. سندرسی : شیوه ای است که در سال های گذشته رواج داشته و امروزه منسوخ شده است در این شیوه حسابرس انجام رسیدگی های خود را از مدارک اولیه آغاز و به صورت های مالی ختم می نماید از نقایص عمده این روش پراکندگی رسیدگی ها و منسجم نبودن نتایج حاصل از هر قسمت رسیدگی است .
2. حسابرسی ترازنامه ای : این شیوه عبارتست از آنکه حسابرس نخست با بررسی صورت های مالی و تجزیه و تحلیل اقلام مندرج در آنها مواردی را که نیاز به رسیدگی و توجه خاص دارد مشخص می نماید و سپس سعی می کند از طریق اخذ اطلاعات و صورت زیر مجموعه های مربوطه دید وسیع تری نسبت به اقلام ترازنامه پیدا کند

سندرسی از جز به کل است

ترازنامه ای از کل به جز است

چرخه مالی :

اطلاعات و مدارک مالی -- سند حسابداری -- ثبت دفاتر -- گزارشات مالی

اطلاعات و مدارکم مالی -- سند حسابداری -- ثبت دفاتر -- گزارشات مالی

نکته : در روش سندرسی معمولاً کلیه اطلاعات مورد رسیدگی قرار می گیرد اما در روش ترازنامه ای اقلام قابل توجه و با اهمیت مورد رسیدگی قرارا می گیرد .

حدود حسابرسی : حدود حسابرسی با توجه به بزرگی و کوچکی مؤسسه و یا نوع حسابرسی با هم تفاوت دارند .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حالت چهارم در اظهارنظر درگزارش حسابرسی :

حسابرسان ممکن است به جای اظهارنظر مقبول یا مشروط یا مردود در مورد گزارش صورت های مالی اظهارنظر نکنند این روش عدم اظهار نظر نامیده می شود اگر حسابرسان نتوانند مطلوبیت ارائه صورت های مالی را مشخص کنند عدم اظهارنظر ارائه خواهد کرد .

آیین رفتارحرفه ای :

آیین رفتار حرفه ای عبارتست از مجموعه اصول اخلاقی و ضوابط مربوط به کار در یک حرفه مستقل که اجرای آن برای اعضای این حرفه الزامی است .

اصول بنیادی اخلاقی و رفتاری در حسابرسی :

1. استقلال و بی طرفی : حسابرس باید از لحاظ مادی و فکری مستقل و کاملاً بی طرف باشد .
2. کفایت دانش و تجربه : حسابرس باید از تحصیلات و معلومات کافی و تجربه عملی در حسابرسی در سطح یک کارشناس متخصص برخوردار باشد .
3. دقت در کار : قبول انجام حسابرسی ، متضمن این است که حسابرس دانش و تجربه خود را با جدیت و دقت کافی در سطح یک کارشناس متخصص به کار برد .
4. حفظ اطلاعات و مدارک محرمانه : حسابرس باید کلیه اطلاعات و مدارک و صورت های مالی مربوط به شرکت را حفظ کرده و در اختیار کسی قرار ندهد .

اهمّ موازین رفتار حرفه ای :

به طور کلی رفتار حرفه ای حسابرسان نسبت به یکدیگر و نسبت به جامعه باید طوری باشد که حرمت و حیثیت اجتماعی این حرفه را گسترش داده و تحکیم نماید مهمترین موازین رفتار حرفه ای شامل این موارد است :

1. منع تبلیغات
2. منع تأیید پیش بینی
3. معین بودن حق الزحمه
4. اشتغال تمام وقت
5. انجام حسابرسی و صدور گزارش به نام دیگران
6. عدم اظهارنظر منفی در مورد سایر حسابرسان
7. عدم انجام رفتاری که از نظر اجتماعی و اخلاقی مناسب نمی باشد .

استانداردهای حسابرسی : به طور کلی روش ها و موازینی که در انجام حسابرسی به کار گرفته می شود باید آنچنان باشد که حسابرس بتواند نظر خود را به عنوان یک کارشناس متخصص در خصوص صورت های مالی اظهارنماید .

کلیات استانداردهای قابل قبول حسابرسی که در واقع معیار سنجش کیفیت اجرای کار می باشد به شرح زیر است :

الف : استانداردهای عمومی که شامل :

1. صلاحیت و آموزش فنی
2. استقلال
3. مراقبت حرفه ای لازم در اجرا و تهیه گزارش

ب : استانداردهای اجرای عملیات :

1. برنامه ریزی و نظارت
2. شناخت کافی از ساختار کنترل داخلی
3. یافتن شواهد و قابلیت اطمینان کافی از طریق مشاهده ، مصاحبه و دریافت تأییدیه

ج : استانداردهای گزارشگری :

1. تهیه صورت های مالی می بایست طبق اصول پذیرفته شده حسابداری انجام شده باشد .
2. رعایت اصل یکنواختی
3. اطلاعات افشا شده در صورت های مالی
4. اظهارنظر درباره صورت های مالی به طور کلی و بیان هر نوع محدودیت یا ویژگی در رسیدگی حسابرسی و میزان مسئولیتی که حسابرس به عهده گرفته است .

نکته : معمولاً شرکت ها از نیمه دوم سال مالی کار حسابرسی ضمنی را انجام می دهند .

 

 

مجموعه این عملیات نیاز به برنامه ریزی دارد که این برنامه ریزی ، ابزار می خواهد که این ابزار از طرف کارفرما ( صاحب کار ) یا از طرف مؤسسه حسابرسی ( حسابرس ) تهیه می شود .

نکته : آنچه که از طرف سازمان حسابرسی تأمین می شود نیروی کار حسابرسی است .

ردیف کاری حسابرسان ( نظارت ) :

1. شرکاء ( بالاترین مقام سازمانی )
2. مدیر حسابرسی ( کار جمع بندی نهایی گزارشات را بر عهده دارد )
3. سرپرست حسابرسی ( نظارت بر کار حسابرسان دارند )
4. حسابرس
5. کمک حسابرس

کنترل داخلی :

تعریف کنترل داخلی : کنترل داخلی شامل کلیه اقداماتی است که به منظور دستیابی به اهداف زیر انجام می شود :

1. حفظ منابع مالی در مقابل خطرات ضایعات ، سوء استفاده ، تقلب و عدم کارایی مدیران و کارمندان
2. افزایش دقت و قابلیت اعتماد به اطلاعات مالی
3. تشویق کارکنان در اجرای مقررات و اصول سیاست کلی شرکت
4. اظهارنظر در میزان کارایی عملیات هر یک از واحدها و ادارات داخلی شرکت

به طور کلی کنترل داخلی شامل کلیه روش ها و عملیاتی است که موجب بالا رفتن کارایی مؤسسه می شود .

 

 

 

کنترل های حاکم بر شرکت : به طور کلی کنترل هایی که در هر شرکت یا مؤسسه اعمال می شوند به دو دسته اصلی تقسیم می شوند :

1. کنترل داخلی : 1 ) کنترل عملیاتی

2 ) کنترل مالی : 1 ) کنترل پایه

2 ) کنترل انضباطی : 1) کنترل سرپرستی

2 ) کنترل حفاظتی

3 ) کنترل تقسیم وظایف

2. کنترل خارجی

کنترل داخلی :

کنترل خارجی : عبارتست از آن دسته کنترل هایی که شرکت یا مؤسسه در آن نقش نداشته و از طرف دولت یا جامعه اعمال می شود مثل الزام قانونی شرکت ها به نگهداری دفاتر قانونی و ارائه اظهارنامه مالیاتی در مؤید قانونی و یا لزوم رعایت استاندارد های تعیین شده در مورد کیفیت محصول که از طرف اداره استاندارد اعلام می شود .

کنترل داخلی به دو دسته کنترل عملیاتی و کنترل مالی تقسیم می شود :

• کنترل عملیاتی : این کنترل های ، اصولاً مربوط به امورمالی نیستند و تأثیری در صورت های مالی به صورت مستقیم ندارند مثل نحوه استخدام ، برنامه آموزش ، کنترل کیفیت کالا
• کنترل های مالی : کنترل های مالی ، کنترل هایی هستند که به موجب آنها مدیریت شرکت می تواند نسبت به صحت تهیه و تنظیم حساب ها و صورت های مالی اطمینان حاصل کند مثل نگهداری حساب های شرکت ، استخراج تراز آزمایشی ، شماره گذاری چاپی برای مدارک ( مثل رسید انبار ، صورت حساب فروش و سایر مدارک انبار ) ، تفکیک وظایف بین قسمت ها و اشخاص

کنترل داخلی مالی به دو دسته تقسیم می شود :

• کنترل های پایه : عبارتست از حداقل کنترل های داخلی جهت فعالیت های مالی یک شرکت مثل نگهداری اسناد و دفاتر ، تهیه فاکتورهای فروش
• کنترل های انضباطی : شامل کنترل هایی است که به خودی خود وجود آنها در یک شرکت لازم نیست یعنی در صورت عدم وجود این کنترل ها ، شرکت می تواند به فعالیت خود ادامه دهد اما با توسعه فعالیت های شرکت نیاز به این کنترل ها ، افزایش می یابد .

کنترل های انضباطی به سه دسته تقسیم می شود :

• کنترل های سرپرستی : عبارتست از بررسی و آزمایش ، کنترل های پایه انجام شده توسط مقام مسئولی مستقل از انجام دهندگان کنترل های پایه مثل بررسی بایگانی سریال مدارک ( فاکتورهای فروش و یا استخراج صورت مغایرت بانکی توسط شخص دیگری ) ، به جز مسئولین نگهداری دفتر بانک و صندوق این قبیل کنترل ها معمولاً به وسیله سرپرستان قسمت ها انجام می شود و به همین دلیل کنترل های سرپرستی نامیده می شود .
• کنترل های حفاظتی : عبارتست از کنترل هایی که به منظور حفظ دارایی ها به کار گرفته می شود مانند استفاده از تأسیسات آتش نشانی ، حفاظت از انبارها و اتاق و صندوق و استفاده از صندوق جهت اسناد شرکت و همچنین استفاده از بیمه مناسب جهت کلیه دارایی های شرکت
• کنترل های تقسیم وظایف : عبارتست از تقسیم وظایف و مسئولیت بین کارکنان به نحوی که هیچ کس مسئولیت انجام و ثبت یک معامله از ابتدا تا انتها را بر عهده نداشته باشد مزایای این مسئله عبارتست از :

1. جلوگیری از تقلب و سوء استفاده
2. جلوگیری از اشتباه کارکنان قبلی و تسریع اشتباهات
3. اطمینان نسبت به صحت عملیات

نکته : هرچقدر شرکت توسعه یابد نیاز به کنترل انضباطی بیشتر می شود .