مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

تخمدان‌ها

تخمدانها دو عدد هستند که یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ قرار می‌گیرند. تخمدانها تخم مرغی شکل هستند و حاوی هزاران تخمک هستند که بعد از بلوغ و شروع قاعدگی، هر ماه یک تخمک آزاد می‌کنند. این تخمک از طریق لوله‌های فالوپ به سمت رحم حرکت می‌کند. در صورتیکه در این مسیر با اسپرم مردانه برخورد کند تخم تشکیل می‌شود که می‌تواند باعث حاملگی و تولید جنین شود، در غیر این صورت تخمک به همراه بافتهای رحمی در هنگام خونریزی قاعدگی از بدن خارج می‌شود.

گذشته از منبع تامین تخمک، تخمدانها به عنوان غدد درون ریز بدن زن نیز عمل می‌کنند و به تولید استروژن و پروژسترون که هورمون‌های زنانه هستند می‌پردازند.

کارکرد دستگاه تناسلی زنانه از تخمک‌گذاری تا زایمان

تخمک گذاری:هنگام تولد یک نوزاد دختر، تخمدان‌های او حاوی صدها هزار تخمک است که تا زمان بلوغ غیر فعال می‌ماند. با شروع بلوغ جنسی، هورمون‌هایی از غده هیپوفیز که در پایین مغز قرار گرفته‌است آزاد می‌شود. این هورمونها که نوعی ماده شیمیایی هستند از طریق خون به تخمدانها می‌رسند و تخمدانها را به تولید هورمونهای جنسی زنانه مانند استروژن وادار می‌کنند. تولید این هورمونهای جنسی بدن یک دختر بچه را تبدیل به بدن یک زن بالغ می‌کند.

حاملگی (بارداری):در فرآیند تولید مثل انسان دو سلول جنسی یا گامت نقش دارند:گامت ماده یا همان تخمک و گامت نر یا همان اسپرم.

تخمک توسط دستگاه تناسلی زنانه و اسپرم توسط دستگاه تناسلی مردانه تولید می‌شوند. تخمک از تخمدان زن آزاد می‌شود و وارد لوله‌های رحمی (فالوپ) می‌شود. اسپرم نیز در حین آمیزش جنسی وارد دستگاه تناسلی زنانه می‌شود و در داخل واژن شنا کرده و وارد رحم می‌شود و خود را به لوله‌های فالوپ یا لوله‌های رحمی می‌رساند. تخمک و اسپرم در این محل با یکدیگر برخورد می‌کنند. سر اسپرم وارد تخمک می‌شود و ماده ژنتیکی آنها مخلوط می‌شود و لقاح صورت می‌گیرد که نتیجه آن تشکیل سلول تخم است که می‌تواند به یک جنین تبدیل شود. همکاری مرد و زن برای تشکیل تخم و در نتیجه حامله شدن زن لازم است، پس از آن زن سلول تخم را تا بزرگ شدن جنین و تبدیل شدن به یک نوزاد کامل در درون رحم خود پرورش می‌دهد.

با لقاح تخمک و اسپرم سلول تخم به وجود می‌آید. سپس این سلول که درون رحم قرار گرفته است شروع به تقسیم شدن می‌کند و تعداد سلولها زیاد می‌شود. پس از یک هفته بلاستوسیت که اندازه‌اش در حد نوک سوزن است تولید می‌شود. بلاستوسیت خود را به رحم می‌رساند و در داخل دیوارهٔ آن (در لایه آندومتر) که توسط هورمون استروژن کاملاً ضخیم و غنی از خون و آماده پذیرایی شده‌است لانه گزینی می‌کند. هورمون جنسی زنانه دیگر یعنی پروژسترون تا انتهای حاملگی آمادگی دیواره رحم برای پذیرایی از جنین در حال رشد را حفظ می‌کند.

زایمان:حاملگی حدود ۹ ماه طول می‌کشد. زمانیکه جنین آماده تولّد شد، سر آن به دهانه رحم فشار می‌آورد و آرام آرام آن را باز می‌کند. دیواره دهانه رحم هم به تدریج نازک‌تر می‌شود تا مجرای بازی برای عبور نوزاد و تولد او بوجود آورد.