نقش بهداشت محیط در سلامت انسانها
انسان انرژی مورد نیاز خود را از طریق سوزاندن مواد آلی موجود در غذا با کمک آب و اکسیژن هوا کسب می نماید ، که حاصل آن انرژی و یک سری مواد زاید می باشد .آنچه مسلم است این فعل انفعال به صورت ساده صورت نگرفته ، بلکه مستلزم یک سری مکانیزم های پیچیده است که در بدن صورت می گیرد ، لذا اولین ارتباط و تماس انسان با محیط خود از طریق هوا ، غذا و آب می باشد .
هوا لازم ترین ماده برای ادامه حیات است ، زندگی انسان و ابسته به این ماده می باشد انسان در هر دقیقه 12-20 مرتبه هوا را به درون ریه های خود وارد می کند و در یک شبانه روز تقریبا 15 کیلوگرم هوا را تنفس می کند ، لذا به سهولت به اهمیت حیاتی و بهداشتی آن می توان پی برد .
هوای سالم نقش بسیار مهمی در سلامت انسان دارد و جلوگیری از آلودگی آن باید از سطح منزل مسکونی تا مراکز شهرهای بزرگ صنعتی مورد توجه قرار گیرد.
در محل سکونت گاز زغال ، دود سیگار ، سوخت ناقص وسایل گرمازا ،گرد و خاک موجب الودگی می گردد که باید توسط ساکنین منزل از آلودگی آن جلوگیری شود .
پس از ها انسان به آب بیش از هر ماده دیگر نیازمند است ، آب در اعمال فیزیولوژیکی بدن انسان نقش اصلی و اساسی دارد ، زندگی بدون آب برای هیچ موجود زنده ای از جمله انسان امکان پذیر نیست . بدن انسان روازنه به طور متوسط 2.2 لیتر آب برای اعمال فیزیولوژیکی خود نیاز دارد . با توجه به نقش بیماریهایی که توسط آب به انسان منتقل می شود باید به کیفیت آب مورد مصرف توجه خاصی مبذول داشت و مشخصات آن می باید با استانداردهای توصیه شده مطابقت داشته باشد ، باید دانست که تصور داشتن محیطی سالم بدون داشتن آب سالم غیر ممکن است ، ولی لازم است بدانیم که آب یا محیط بهداشتی بیماری را طرد نمی کند ، بلکه استفاده آگاهانه مردم از این تسهیلات است که می تواند بهبود بهداشت را موجب شده ، اثرات دیگر تلاشها را در حفظ جان و رشد انسانها تقویت کند .
منبع تولید انرژی برای فعالیت انسان غذا می باشد ، آلودگی غذا می تواند مشکلات عظیم و غیر قابل جبرانی را برای بشر فراهم کند ، به همین دلیل است که ایجاد شرایط محیط بهداشتی و کنترل های لازم روی کیفیت مود غذایی در کلیه مراحل تولید ، نگهداری ، توزیع و فروش مواد غذایی به منظور جلوگیری ار برابر تاثیر عوامل خارجی مورد نظر است .
در این فعل و انفعالات مواد زایدی بصورت مدفوع و زباله بوجود می آید که می تواند بزرگترین کانون برای انتشار عوامل بیماریزا در محیط گردد و موجبات آلودگی آبهای زیرزمینی، سطحی و هم چنین آلودگی خاک شده ، زمینه مناسبی برای تخم گذاری ، رشد ، نمو ، انتقال بیماریها ، آلودگی توسط حشرات و ناقلین را فراهم نماید .بناربراین جمع آوری و دفع صحیح و بهداشتی مواد زاید و کنترل ناقلین یکی از فعالیت های اصلی بهداشت محیط است .
انسان برای محافظت خود از شرایط آب و هوای نامساعد نیازمند به مسکن است که خود از نظر شرایط محیطی از قبیل نور ، حرارت و تهویه و غیره باید دارای شرایط و خصوصیاتی باشدکه سلامت او را تامین و حفظ نماید .
با تغییرات سریع تکنولوژی ، صنعت ، تنوع محصولات گوناگون صنعتی و کشاورزی انسان در محیط کار خود بطور مستقیم و غیر مستقیم با عوامل شیمیایی - فیزیکی و بیولوژیکی خطرناک روبرو است که اگر تدابیر فنی بهداشتی بکار گرفته نشود به راحتی سلامت او را تحت الشعاع قرار خواهند داد و پس از مدتی کار بجای شادی و نشاط ، بیماری را برای او به ارمغن خواهد آورد . کاربرد مواد رادیواکتیو و پرتوزا در صنعت - کشاورزی و پزشکی و جلوگیری از عواقب وخیم آن از لحاظ استفاده از دیگر فعالیت های بهداشت محیط است که باید بدان توجه خاصی مبذول نمود .
ايمني و بهداشت محيط مدارس
كنترل محيط، بهسازي آن و ايجاد شرايط مناسب در محيط مهمترين عاملي است كه سلامت دانش آموزان را تضمين مي كند. ايجاد محيط بهداشتي مناسب و آموزش استفاده صحيح و نگهداري از فضاها و تسهيلات در اختياردو اصل اساسي در حفظ و بهبود محيط بهداشتي مدارس هستند. تعيين معيارهاي ساخت و ساز و مديريت بهره برداري و بهسازي مي تواند مشكلات موجودرا مرتفع سازد. براساس گزارش منتشره از سوي دفتر بهداشت مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، در سال تحصيلي 78ـ1377 از كل 05/107 مدرسه موجود در كشور كه تحت پوشش خدمات بهداشت مدارس قرار گرفته اندنشان مي دهد كه:
* 81/77 درصد از مدارس بازديد شده از آب آشاميدني سالم برخورداربوده اند كه شهرستان سبزوار با 6/45 درصد كمترين و گناباد 8/97 درصدبيشترين درصد مدارس داراي آب آشاميدني سالم را داشتند.
* 6/66 درصد از مدارس بازديد شده كشور داراي سيستم دفع بهداشتي فاضلاب بودند كه كمترين ميزان مربوط به سبزوار (1/22 درصد) و سمنان با 3/99 درصد بهترين وضعيت را دارد.
* از كل 252140 مستراح بازديد شده، 2/27 درصد نيازمند بهسازي بودند.
* 5/4 درصد از كل مدارس بازديد شده داراي بوفه بهداشتي بودند.
* چنانكه ملاحظه مي شود بسياري از مدارس به علت قديمي بودن و يااستيجاري بودن اغلب با ساختمان هاي غيربهداشتي مشكلات فراواني رابوجود مي آورند كه نداشتن معيارهاي مشخص براي امكانات و تسهيلات بهداشتي و فضاها و تجهيزات بر اين مشكلات مي افزود. از سال 1377 باتشكيل كميته هاي هماهنگي بهداشت محيط و مواد غذايي مدرسه كه با مشاركت ادارات و بخش هاي ذيربط از وزارت بهداشت و آموزش و پرورش كه در دفتربهداشت مدارس شكل گرفت تحولي، در روند رويكرد بهداشت محيط رخ داد.