مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

پیچ‌خوردگی دست و پا

 

پيچ خوردگي پا

پیچ‌خوردگی (به انگلیسی: Sprain) به هرگونه آسیب در ساختار رباطها گفته می‌شود.زمانی که ساختمانی مانند رباط،جامعیت ساختمانی خود را از دست بدهد از واژه اسپرین استفاده می گردد.

رباطها(لیگامانها)عامل اتصال استخوانها در مفاصل هستند.مهمترین نقش رباطها در بدن،ایجاد ثبات و پایداری در مفصل است.رباطها و تاندونها ازنظر ساختمان بسیار مشابه اند،اما رباطها معمولا نسبت به تاندونها پهن تر بوده و فیبرهای کلاژن در رباطها متراکم تر هستند.

 

شدت آسیب

شدت آسیب ها سه درجه دارد که شامل:

درجه 1:در این حالت میزان آسیب خفیف بوده و بی ثباتی در مفصل وجود ندارد.

درجه2:به علت پارگی متوسطی که ایجاد شده است به میزانی بی ثباتی وجود دارد ولی زیاد نیست.خونریزی در مفصل دیده می شود.

 

درجه 3:این حالت یعنی پارگی کامل است و معمولا بی ثباتی در مفصل وجود دارد.خونریزی در مفصل شدیدتر است.

 

نكات مهم در هنگام پيچ خوردگي دست و پا

از همان لحظه که پا پیچ می خورد تا چندین ماه بعد ما باید نکاتی را حتما لحاظ کنیم تا دچار مشکلات لاینحل نشویم.

به محض پیچ خوردن ناگهانی پا از ادامه پیاده روی و وزن انداختن بر پای پیچ خورده ممانعت کنید هر چند که در آن لحظه هیچ احساس درد نداشته باشید( چون درد در همان لحظه بروز نمی کند)

در صورت دسترسی فورا یا حتی تا دو روز اول کیسه یخ بر روی موضع که کشیده شده و احتمالا تورم کرده قرار دهید. در نظر داشته باشید که بهتر است کیسه یخ را بصورت آرام روی آن ناحیه حرکت دهید و بیش از ۱۰ دقیقه در هر بار استفاده نباشد . شاید در صورت ورم زیاد در هر ۲ ساغت یکبار لازم باشد استفاده کنید.

مالیدن ژل پیروکسیکام یا دیکلوفناک هم بسیار به کم شدن التهاب موضع کمک می کند.

حتما و حتما تا زمانی که متخصص به شما می گوید روی پای آسیب دیده وزن نیاندازید و تا زمانی هم که هنوز پیش دکتر ارتوپد یا فیزیوتراپیست نرفته اید روی پایتان وزن نیاندازید.

بنابراین قدم خیلی مهم در جلوگیری به موقع از عوارض حتمالی مراجعه به متخصص ارتوپدی یا فیزیوتراپیست می باشد .

ثابت نگه داشتن پا چه با گچ گیری در آسیبهای شدید چه با بانداژ ضروری است

مصرف داروهای ضد درد و التهاب با تشخیص دکتر

در صورت کم شدن درد و ورم انجام یکسری انقباضهای ایستا از عضلات ساق و مچ پا و کف پا هم برای کم کردن ورم و هم حفظ قوای عضلانی و ایجاد ثبات بیشتر که به علت آسیب لیگامانها کم شده است ضروری می باشد و باید زیر نظر فیزیوتراپیست ورزشهای درست دریافت شود.

پیشرفت ورزشهای تقویتی و ثباتی و بر طرف کردن چسبندگیهای بدنبال آسیب در بافتهای نرم موضع تحت نظر فیزیوتراپیست باید صورت گیرد

انجام حرکات مختلف پا و استفاده از گرما و روغن مالی در ناحیه کمک زیادی در ترمیم درست بافت آسیب دیده می کند.

شاید باورتان نشود اما ورزشهای پیشرفته و مراقبت لازم تا حدود ۹ ماه بعد لازم است تا بافت مقاوم و سالمی درست شده باشد.

از پوشیذن کفشهای پاشنه بلند و بی ثبات تا چند ماه پرهیز کنید

از زیاد دویدن مخصوصا در زمینهای نا هموار که احتمال پیچ خوردن مکرر هست دوری کنید تا زمان مورد نظر

ورزشهایی مثل فوتبال را زمانی که درمانگر از سلامتی و قوت لیگامانها مطمئن شد شروع کنید

و این را بدانید که چنانچه نخواهید این نکات را رعایت کنید و پشت گوش بیاندازید مطمئنا آسیب شما تکرار می شود و چه بسا مشکلات دیگری مانند آرتورز مچ پا یا زانو - عدم تقارن در کشش بافتهای کف پایی و اطراف آن رخ می دهد

 

 

كشیدگی عبارت است از كشیده شدن یا پارگی عضله . پیچ خوردگی عبارت است از كشیده شدن یا پارگی رباط . پیچ خوردگی غالباً در مچ پا، زانو یا انگشتان دست رخ می دهد، هر چند هر مفصلی می تواند دچار آن شود. مفاصل دچار پیچ خوردگی در هنگام فعالیت دچار درد می شوند.

علایم شایع

• درد یا حساسیت به لمس در ناحیه مبتلا؛ شدت درد بسته به وسعت آسیب فرق می كند.
• تورم مفصل مبتلا
• قرمزی یا كبودی ناحیه آسیب ، یا به سرعت و یا چند ساعت پس از آسیب
• كاهش قابلیت حركت طبیعی در مفصل آسیب دیده

علل

كشیدگی ها معمولاً با آسیب های ناشی از استفاده بیش از حد همراه هستند. پیچ خوردگی ها معمولاً ثانویه به تروما (سقوط ، پیچ خوردن یا حوادث اتومبیل ) رخ می دهند. مچ پا به خاطر ضعف ناشی از ساختمان تشریحی خود، موقعیت رو باز آن و استرس كه در ورزش و فعالیت های تفریحی تحمل می كند، بیشتر آسیب می بیند. گاهی افتراق پیچ خوردگی از كشیدگی مشكل است .

عوامل افزایش دهنده خطر

• چاقی
• تروما
• ورزش بیش از حد
• گرفتن وضعیت های نامناسب
• كفش های نامناسب و پاشنه بلند
• فعالیت های پرخطر مثل اسكیت سواری و ورزش های تماسی ، اسكیت روی یخ ، كوهنوردی ، اسكی و صخره نوردی

پیشگیری

سطح مناسبی از تناسب فیزیكی را حفظ كنید. از آسیب پرهیز كنید:

پیش از فعالیت های توان فرسا مفاصل ضعیف را با بانداژهای حمایت كننده ببندید.

قبل و بعد از ورزش ، حركات كششی عضلات را انجام دهید.

برای پیشگیری از عود با ورزش عضلات ضعیف را تقویت كنید.

عواقب مورد انتظار

با درمان مناسب و استراحت ، 8-6 هفته بهبودی طول می كشد. بسته به شدت آسیب ممكن است بیشتر طول بكشد.

عوارض احتمالی

اگر پیچ خوردگی شدید باشد، زمان كافی برای بهبود به آن داده نشود یا مفصلی مكرراً دچار پیچ خوردگی گردد، ضعف پایدار حاصل می شود.

درمان

آزمون های تشخیص می توانند شامل رادیوگرافی ، سی تی اسكن یا ام .آر.آی از ناحیه آسیب دیده باشند.

درمان «ایكب » (استراحت ، یخ ، كمپرس ، بالا بردن )

در 24 ساعت اول روی مفصل آسیب دیده یخ بگذارید. یخ را در یك كیسه پلاستیكی گذاشته ، با یك پارچه نازك آن را از پوست جدا كنید. با دست خود یا یك بانداژ كشی آن را روی مفصل نگه دارید. بسته به توانایی خود در تحمل سرما به طور مداوم یا متناوب كیسه یخ را روی مفصل تا 2 ساعت نگه دارید. درمان با یخ را با فواصل 2 ساعته به مدت 24 ساعت ادامه دهید.

پس از 24 ساعت ، می توانید درمان با یخ را ادامه دهید یا به گرم كردن تبدیل كنید.

برای گرم كردن ، مفصل را در آب داغ قرار دهید یا هر 2 ساعت یا هر وقت كه ممكن باشد، به مدت 15 دقیقه از گرما استفاده كنید. در 24 ساعت اول گرم كردن را انجام ندهید زیرا ممكن است باعث افزایش خونریزی و تورم و طولانی شدن زمان بهبودی گردد.

كمپرس با یك بانداژ كشی .

هر وقت كه ممكن باشد، مفصل را بالا ببرید (به ویژه هنگام خوابیدن ) تا تورم كاهش یابد.

ممكن است برای ترمیم رباط هایی كه به شدت دچار پارگی شده اند، جراحی لازم باشد.

ممكن است برای پیچ خوردگی های شدید یا پس از جراحی ، آتل لازم باشد. پس از برداشت آتل باید تا مدتی از بانداژهای حمایت كننده استفاده كنید.

یاد بگیرید كه در صورت لزوم از چوب زیر بغل استفاده كنید.

داروها

می توانید از مسكن های بدون نیاز به نسخه مثل استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده كنید. در صورت شدید بودن پیچ خوردگی ممكن است مسكن قوی تری تجویز گردد. از آسپیرین استفاده نكنید زیرا ممكن است باعث افزایش احتمال خونریزی شود.

فعالیت

بگذارید مفصل 2-1 روز استراحت كند. سپس تمرین دادن ملایم مفصل را آغاز كنید به طوری كه وزنی بر آن نیندازید.

ممكن است برای به دست آوردن مجدد قدرت و استفاده طبیعی از مفصل ، فیزیوتراپی پیشنهاد گردد.

رژیم غذایی

رژیم غذایی خاصی ندارد.

در این شرایط به پزشك خود مراجعه نمایید

اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان دچار پیچ خوردگی مفصل شده باشد به طوری كه مفصل نتواند وزن را تحمل كرده ، یا به طور طبیعی حركت كند.

اگر درد غیرقابل تحمل شود.

اگر علی رغم درمان ، تورم یا كبودی افزایش یابد

 

نواحی شایع پیچ خوردگی

مچ پا.پیچ خوردگی مفصل مچ پا شیوع بالایی دارد.

زانو.آسیب رباطها در زانو به خصوص در ورزشکاران شایع است.پارگی رباط متقاطع جلویی از میان رباطهای دیگر زانو زیاد دیده می شود.

• انگشتان دست
• مچ دست
• انگشتان پا

 

 

اصول درمان در پیچ خوردگی ها

به طورکلی درمان عبارتنداز:

1-اصل PRICE در پیچ خوردگی ها به کار می رود که شامل موارد زیر است:

محافظت از اندام.مثلا استفاده از بریس به ویژه در موارد آسیب متوسط و شدید در مراحل اولیه کاربرد دارد.

استراحت(Rest).جهت ترمیم بافتی و کاهش درد و تورم لازم است.

یخ گذاری(Icing).با هدف کاهش درد و تورم به کار می رود.

فشار.مثلا انجام بانداژ جهت کاهش تورم.

بالا نگه داشتن اندام .بیشتر با هدف کاهش تورم توصیه می شود.

2-درمان دارویی جهت کاهش درد و التهاب

3-درمان فیزیوتراپی

4-درمان جراحی.در بعضی از موارد به خصوص در افراد ورزشکار ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند.

 

انواع پيچ خوردگي هاي مچ

1- پيچ خوردگي هاي خارجي : در حرکت چرخشي پا به سمت خارج به طوري که کف پا به سمت داخل قرار گيرد رخ مي دهد و در آن قسمت خارجي مچ پا صدمه مي بيند .

2- پيچ خوردگي هاي داخلي : در حرکت چرخشي پا به سمت داخل به طوري که کف پا به سمت خارج قرارگيرد رخ مي دهد و در آن قسمت داخل مچ پا صدمه مي بيند .

3- پيچ خوردگي هاي بالاي مچ پا : که منظور پارگي رباط بين درشت ني و نازک ني در انتهاي تحتاني آنها است که اغلب با درد جلوي مچ پا تظاهر پيدا مي کند .

 

بيومکانيک ورزشي

مکانيسمهاي پيچ خوردگي مچ پا در حرکات ورزشي شامل پريدن ها ، چرخيدن روي يک پاشنه و تماس نزديک بين ورزشکاران که در آنها پاها روي هم گذاشته مي شود مي باشد .

 

پيچ خوردگي مچ دست

 

صدمه رباطهای مچ دست یک آسیب مچ است که در آن رباطهای مچ دست دچار کشیدگی و گاهی پارگی می شوند. در این آسیب دیدگی استخوانهای مچ دست صدمه ای نمی بینند. پیچ خوردگی مچ دست می تواند ناشی از حرکات تکرار شونده و یا ضربات و کشیدگی های مچ باشد.

در شکستگی مچ دست یک یا چند استخوان مچ دچار شکستگی می شوند. در ساختار مچ دست 8 استخوان کوچک که در دو ردیف افقی 4 تایی ردیف شده اند وجود دارند که این 8 استخوان در بالا به استخوانهای ساعد و در پائین به استخوانهای کف دست توسط رباطها اتصال دارند.

 

علل صدمات مچ دست

- مهمترین علت صدمات مچ دست سقوط بر روی زمین بصورتی است که روی کف دست بیافتیم.

- همچنین علت مهم دیگری که سبب آسیب مچ دست بخصوص در زنان می شود انجام حرکات مداوم و تکراری است که روی مچ اعمال می شود و سبب بورسیت مچ و سندرم تونل مچ دست می شود که در ادامه به آنها اشاره می شود.

نشانه های آسیب دیدگی مچ دست

- تورم

- گرمی در مچ

- درد

- تغییر رنگ مچ دست

- کاهش توانایی در حرکات مچ دست

- تغییر شکل واضح

چه موقع به پزشک مراجعه شود

- وجود درد شدید

- وجود تغییر شکل واضح در مچ : احتمال وجود شکستگی مچ یا دررفتگی مچ وجود دارد.

- وجود بی حسی در مچ و دست.

- عدم توانایی در حرکت دادن مچ دست.

- ادامه یافتن درد پس از 24-12 ساعت علی رغم مصرف داروهای ضد درد.

 

شرح حال و معاینه

- در مورد مکانیسم آسیبهای مچ دست و حالتی که در آن آسیب رخ داده پرسیده می شود.

- معاینه کامل مچ دست از شانه تا انگشتان برای رد آسیب و ناحیه آسیب دیده احتمالی دیگر.

- بررسی عروقی دست ( نبض ها )

- بررسی عصبی دست ( حس و حرکت )

- بررسی حساسیت در لمس مچ دست : وجود حساسیت در لمس قسمت خلفی خارجی مچ مهم است چرا که شایعترین محل مچ است که دچار شکستگی می گردد و این شکستگی اغلب در عکس رادیوگرافی دیده نمی شود.

- گاهی عکس رادیوگرافی از مچ و ساعد درخواست می شود.

 

درمان آسیب های مچ دست

*درمان در خانه :

- چنانچه بعد از سقوط روی دست دچاردرد و تورم ناحیه مچ شدید اولین کاری که باید انجام داد استراحت دادن به مچ است.

- چنانچه تغییر شکل واضح یا دردخیلی شدید نداشتید می توانید برای کاهش درد از استامینوفن یا ایبوبروفن استفاده لازم است که دست را روی بالش نرمی قرار دهید و به آن استراحت دهید.

- محل آسیب را با یخ سرد کنید. اما یخ را مستقیم روی مچ قرار ندهید. کیسه حاوی یخ را درون حوله ای قرار دهید و حوله را روی مچ دست بگذارید.

- چنانچه علائم آسیب مثل درد یا تورم شدید بیش از یک روز ادامه یافت به پزشک مراجعه کنید.

- چنانچه تغییر شکل واضح یا دردشدید یا بی حسی در دست داشتید مچ را روی یک بالش نرم قرار داده و به پزشک مراجعه کنید.

 

*درمان پزشکی :

- چنانچه در رادیوگرافی مچ دست شکستگی دیده نشود تشخیص پزشک کشیدگی و پیچ خوردگی مچ دست خواهد بود مگر آنکه در لمس قسمت خلفی خارجی مچ حساسیت وجود داشته باشد که از آنجائی که شکستگی این ناحیه می تواند در رادیوگرافی دیده نشود نمی توان شکستگی را رد نمود.

- در موارد پیچ خوردگی مچ دست بر حسب میزان ناراحتی , میزان تورم, میزان محدودیت حرکات مچ و احتمال وجود شکستگی های پنهان ( شکستگی ریزی که در عکس رادیوگرافی دیده نشود ) پزشک میتواند تصمیم بگیرد که از آتل بندی مچ دست استفاده کند. در موارد شک به شکستگی پنهان مچ لازم است طی 10-5 روز آینده از مچ رادیوگرافی مجدد انجام می گیرد.

- در موارد کشیدگی و پیچ خوردگی خفیف مچ هیچ گونه آتل بندی لازم نیست و کمی کاهش فعالیت مچ برای جلوگیری از تشدید درد توصیه می شود.

- بر حسب شدت درد ممکن است داروهای ضد درد تجویز شود.

- اغلب متخصصان فقط یخ درمانی را توصیه می کنند اما برخی معتقدند که می توان بعد از 48 ساعت از گرما درمانی هم استفاده نمود.

- شکستگی های مچ دست بر حسب نوع آن می توانند در همان ویزیت اول درمان شوند یا به پزشک اورتوپد ارجاع شوند.

معاينه فيزيکي

حداکثر حساسيت در لمس در پيچ خوردگي هاي خارجي در محل رباط نازک ني-قاپي قدامي يا رباط پاشنه اي-نازک ني ديده مي شود .هيچ درد استخواني يا در لمس وجود ندارد.

چنانچه باشد مطرح کننده شکستگي استخوان است و بايد بررسي شود.

درد محدود به قسمت داخل,پيچ خوردگي و کشيدگي سمت داخل را مطرح مي کند .

تست کشيدن پا به جلو مي تواند در بررسي پارگي رباط قاپي-نازک قدامي (ATFL) کمک کند . با يک دست ساق را نگه داشته و با دست ديگري پاشنه را به جلو مي کشيم چنانچه پا به اندازه 10 ميلي متر جلو آمد و يا اختلاف دو سمت بيشتر از 3 ميلي متر بود پارگي ATFL مطرح است.حتماً بايد هر دو پا را معاينه کرد.