جلبک

مقدمه

جلبکها ساده‌ترین موجودات واجدکلروفیل هستند. سه تفاوت عمده بین جلبکها و گیاهان عالی وجود دارد. اولا جلبکها فاقدریشه،ساقه وبرگ‌ هستند، ثانیا در اطرافاندامها یا ساختارهای زایشی جلبکها یاخته‌های محافظ وجود ندارد، ثالثا جنین درجلبکها دیده نمی‌شود. در طبیعت جلبکها در محیطهای گوناگون یافت می‌شوند. آب محیطیاست که بیشترین جلبکها را در خود جای داده است.

در سطح خاکهای مرطوب نیزتعداد بسیار زیادی جلبک یافت می‌شود. بخشهای هوایی درختان و همچنین سنگها و صخره‌هامحلهای دیگری هستند که جلبکها می‌توانند بر روی آنها رشد کنند. بعضی از جلبکهامی‌توانند در محیطهای غیر معمولی ، مثل دریاچه‌های نمک ، چشمه‌های آب گرم ویخچالهای طبیعی و حتی در درون بدن و بافتهای موجودات زنده زیست کنند.

مشخصات تال در جلبکها

اندازه تال در جلبکها از چند میکرون تا چندین مترمی‌رسد. همچنین تال به اشکال مختلف از قبیل تک یاخته‌ای (متحرک و غیر متحرک) ،کلونی ، ریسه‌ای ، پارانشیمی و سیفونی دیده می‌شود. ساختار یاخته‌ای جلبکها نیز بهدو صورتپروکاریوتیو یوکاریوتی است. ساختارپروکاریوتی مربوط به جلبکهای سبز - آبی و ساختار یوکاریوتی مربوط به بقیه جلبکهاست.

دیواره یاخته‌ای

دیواره یاخته‌ای در جلبکها بسیار حائز اهمیت است. علت آنوجود مواد مختلفی است که بعضی از آنها کاربرد صنعتی ، دارویی و پزشکی دارند. یاخته‌های زایشی از قبیلگامتهاو زئوسپورها فاقد دیواره یاخته‌ایهستند. دیواره یاخته‌ای در جلبکها معمولا از 2 لایه تشکیل شده است لایه بیرونیلایه‌ای است ژلاتینی از مواد پکتینی ساخته شده و در آب گرم حل می‌شود. لزج بودنجلبکها بدلیل وجود این لایه بیرونی است. لایه درونی از جنسسلولز است که درآب گرم نامحلول است. هر دو این مواد نوعیپلی ساکاریدهستند در اکثر موارد ترکیباتدیگر از قبیلپروتئین ، کربنات کلسیم ،آهن ، سیلیس ، کتین و غیره درساختار دیواره یاخته‌ای جلبکها دیده می‌شود.

 

کلروپلاست یا کروماتوفور

یکی از مهمترین اجزای یاخته‌ای در جلبکهاکلروپلاست یاکروماتوفوراست در داخل کلروپلاستاغلبجلبکهایسبز ، اجسام کروی شکل حاوینشاسته وجود دارد که آن راپیرنوئیدمی‌گویند. پیرنوئید در جلبکهای سبز وجود دارد که ممکن است در داخل یا خارج کلروپلاست قرارگیرد. به علاوه کلروپلاست جلبکهای سبز متحرک حاوی لکه نارنجی رنگی به ناماستیگما (لکه چشمی) است که جهت یاخته را به سمتنور متمایل می‌سازد. در بعضی از جلبکها ممکن است لکه چشمی خارج از کلروپلاست باشد. در داخل کلروپلاست ، رنگیزه‌هایی از انواع کلروفیل ، کاروتنوئید و بیلی پروتئینهاوجود دارند که باعث می‌شوند تا کلروپلاست و در نتیجه یاخته جلبکها به انواع رنگهایمختلف دیده شود.

تاژک

اغلب جلبکها یا خود متحرک‌اند و یا یاخته‌های زایشی آنها متحرک است. در بین جلبکها فقط دو گروه یعنیجلبکهای سبز - آبیوجلبکهای قرمزاز این قاعده مستثنی هستند. فرمهای متحرک و یاخته‌های زایشی متحرک در آنها دیده نمی‌شود. وسیله حرکت یاخته‌ایمتحرک ، تاژک نام دارد که از نظر شکل ظاهری بر دو نوع است. یکی تاژک شلاقی که سطحآن صاف و دیگری تاژک پر مانند که سطحی ناصاف و همانند پر دارد. همچنین تعداد تاژک ومحل قرار گرفتن در جلبکهای گوناگون متفاوت است.

 

تولید مثل در جلبکها

تولید مثل در جلبکهابه دو روش غیر جنسی وجنسی صورت می‌گیرد. تولیدمثل غیر جنسی یا رویشی توسط یاخته‌های رویشی معمولی انجام می‌شود بدون آنکه دردیواره یاخته اصلی تغییری حاصل گردد قطعه قطعه شدن کلونی ، ریسه یا بطور کلی تال ،تقسیم یاخته‌ای به صورت دوتایی و تغییر شکل یاخته‌های رویشی و تبدیل آنها بهیاخته‌های مقاوم و زایشی از انواع تولید مثل رویشی بشمار می‌آیند. تولید مثل غیرجنسی ، روش معمولی و طبیعی جلبکهاست که در این حالت هاگهای متحرک به نامزئوسپورو یا غیر متحرک بنامآپلانسپوردر کیسه‌هایی به نام هاگدان بوجودمی‌آیند.

تولید مثل جنسی نتیجه آمیزش دو یاخته‌ جنسی نر و ماده به نام گامتاست. هنگام آمیزش گامتها ، مراحلی به نام یاخته تخم ایجاد می‌گردد. گامتها ممکن استاز نظر شکل و اندازه با هم برابر باشند که در این صورت آنها راایزوگامتگویند گاهی یکی از گامتها بزرگتر ازدیگری است وآنیزوگامتمی‌نامند. صرف نظراز اندازه گامتها ، اگر یکی از گامتها کوچکتر و متحرک و گامت دیگر بزرگتر و غیرمتحرک باشد در این صورت آنها را هتروگامت گویند. در جلبکهای تکامل یافته ،یاخته‌های زایشی در ساختارهای ویژه‌ای بوجود می‌آیند ساختاری که یاخته‌های نر رابوجود می‌آورد بنام آنتریدیوم وساختاری که یاخته‌های ماده را تولید می‌کنداوئوگونیوم نامیده می‌شود.

چرخه زندگی جلبکها

چرخه زندگی جلبکها از دو قسمت تشکیل شده. مرحله هاپلوئیدی یا گامتوفیتیکه طی آن یاخته‌هاینر و ماده بوجود می‌آیند و پس از ترکیب آنها با یکدیگر یاخته دیپلوئید تخم حاصلمی‌شود. مرحله بعدی با ایجاد یاخته تخم آغاز می‌گردد که آن رامرحله اسپروفیتیگویند. حال اگر رویش تخم با تقسیمبه روشمیوز انجام گیرد مجددا مرحله گامتوفیتی یا هاپلوئیدی بوجود می‌آید در این حالت مرحلهاسپورفیتی بسیار کوتاه است. در صورتی که رویش تخم با تقسیم به روش میوز همراه نباشدگیاه دیگری به نام اسپروفیت تولید می‌شود که تعدادکروموزوم آن دو برابر گیاه اول است و در نتیجه مرحله اسپروفیتی طولانی می‌گردد.

 

انواع چرخه زندگی

بر حسب آنکه مرحله گامتوفیتی و یا اسپروفیتی طولانی باشدو یا گیاه گامتوفیت با گیاه اسپروفیت مشابه با یکدیگر باشند و یا نباشند، چرخهزندگی در جلبکها را به چهار گروههاپلانتیک،دیپلانتیک،ایزومورفیکوهترومورفیکتقسیم می‌کنند.

رده بندی جلبکها

به منظور رده بندی جلبکها ، ویژگیهایی از قبیل ساختار تال، دیواره یاخته ، تعداد تاژک ، نوع تاژک و محل قرار گرفتن آنها و ... در نظرمی‌گیرند.

سیانوفیتا یا جلبکهای سبز – آبی

پست‌ترین جلبکها به شمار می‌روند. ساختاریاخته‌ای از نوع پروکاریوتی و بسیار شبیه به باکتریهاست. تال میکروسکوپی داشته و بهاشکال تک یاخته‌ای ، کلونی ، ریسه‌ای بدونهتروسیتوریسه‌ای دارای هتروسیت تقسیم می‌شوند. یاخته‌های هتروسیت ممکن است در ابتدای ریسه ویا در بین یاخته‌ها رویشی بوجود آیند. رنگ این یاخته‌ها سبز زیتونی و دارایدیواره‌ای دو لایه‌اند. این یاخته‌ها حاوی آنزیم ویژه‌ای هستند که می‌توانندنیتروژن موجود در هوا را به صورت نیتروژن آمونیاکی در خود تثبیت کنند. تولید مثل جنسی درجلبکهای سبز – آبی وجود ندارد و تولید مثل به صورت تقسیم دوتایی ، قطعه قطعه شدن وتشکیلهورموگونیومواکینیتانجام می‌شود.

جلبکهای سبز

به رنگ سبز علفی هستند تال آنها بسیار متنوع است و به اشکالتک یاخته‌ای متحرک ، تک یاخته‌ای غیر متحرک ، کلونی متحرک ، کلونی غیر متحرک ،ریسه‌ای ساده و منشعب ، پارانشیمی و سیفونی دیده می‌شوند. انواع تولید مثل رویشیغیر جنسی و جنسی در آنها متداول است. کلامیدوموناسجلبک سبزی است متحرک و دارای 2 تاژکاز نوع شلاقی در ناحیه سر. کلامیدوموناس را می‌توان منشا جلبکهای سبز بشمار آورد. از تقسیمات یاخته کلامیدوموناس جلبک ریسه‌ای ساده یااولوتریکسحاصل می‌شود.

کلادوفورانیز از جلبکهای واجد تال ریسه‌ای منشعباست. جلبک ادوگونیومبه علت دارا بودناندامهای جنسی آنتریدیوم و ائوگونیوم از دیگر جلبکهای ریسه‌ای کاملا متمایز است. ازدیگر جلبکهای سبز اسپیروژیر است. که شناسایی آن به علت داشتن کلروپلاست مارپیچی بهآسانی صورت می‌گیرد. لیکن دیگر از ویژگیهای جلبکهای سبز وجود کلروپلاست به اشکالمختلف در آنهاست.

 

اوگلنوفیتا

اوگلنها موجوداتی تک یاخته‌ای و متحرک‌اند. به علت نداشتندیواره یاخته‌ای شکل ثابت ندارند. و بعضی موارد بسیار شبیه بهپروتوزوآعمل کرده و سبزینه خود را از دستداده و از مواد آلی استفاده می‌کنند.

کاروفیتا

خصوصیات ویژه‌ای دارند که آنها را از بقیه جلبکی ، متمایزمی‌سازد. علت آن شکل ظاهری و اندامهای تولید مثلی آنهاست. اولا اندامهای تولید مثلیساختار پیچیده داشته و ثانیا توسط یاخته‌های نازا احاطه شده‌اند. همچنین چگونگیرویش تخم در آنها متفاوت است.

کریسوفیتا

رنگ این جلبکها اغلب سبز مایل به زرد ، زرد ، طلایی ، زرد مایلبه قهوه‌ای است. رنگ آنها به علت وجود رنگیزه‌های کاروتن و گزانتوفیل به تعداد زیاددر کلروپلاست آنهاست. دیاتومها یا رده باسیلاریوفیته جمعیت بزرگی از جلبکها راتشکیل می‌دهند. دیاتومها دارای دیواره دو قسمتی و یا دو کفه‌ای سیلیسی هستنددیاتومها به اشکال منظم و مهندسی جزء زیباترینپلانکتونهایگیاهی بشمار می‌آیند.

جلبکهای قهوه‌ای

تال پر یاخته و ماکروسکوپی است این جلبکها تنها گروهیهستند که تال تک یاخته‌ای و کلونی در آنها وجود ندارد. حتی اشکال ریسه‌ای نیز بهتعداد کم در آنها دیده می‌شود. ساختار درونی تال درجلبکهایقهوه‌ای بسیار تکامل یافته و از لایه‌های مختلف تشکیل شده. تولید مثل جنسی نیزدر این جلبکها روند تکاملی را طی می‌کند جلبکهای قهوه‌ای چرخه زندگی از نوعایزومورفیکو تولید مثل به صورتایزوگامیاست.در جلبکهای متوسط چرخه زندگی به صورتهترومورفیکو تولید مثل به روشائوگامیصورت می‌گیرد. در جلبکهای قهوه‌ای تکاملیافته ، چرخه زندگی به صورتدیپلانتیکدیده می‌شود که در آن تنها گیاه اسپروفیت وجود دارد و گیاه گامتوفیت کاملا از بینرفته است.

جلبکهای قرمز

به علت داشتن رنگیزه‌های فیکوسیانین (سبز مایل به آبی) فیکواریترین (قرمز) به رنگهای بنفش ، سبز زیتونی ، ارغوانی و صورتی و غیره دیدهمی‌شوند و به خاطر داشتن این رنگیزه‌ها قادرند از اعماق آب زیست کنند. تال کوچک وظریف دارند. فرآیند تولید مثل در جلبکهای قرمز پیچیده‌تر از جلبکهای قهوه‌ای است. از بعضی جلبکهای قرمز به عنوان منبع غذایی سرشار از پروتئین استفاده می‌کنند.

دینوفیتا

گروهی از پلانکتونهای گیاهی موجود در آبهای شورند که اکثرا تکیاخته‌ای و متحرک‌اند. وسیله حرکت آنها دو تاژک است که یکی از آنها در شیاری واقعاست که مانند کمربندی در پیرامون یاخته وجود دارد و دیگری از شیار خارج می‌شود. باآنکه وجود این موجودات در زنجیره غذایی آبزیان بسیار مفید است ولی رشد و تجمع بیشاز حد آنها باعث وارد ساختن سمومی در آب می‌شود.

زیستگاههای جلبکها

اطلاعات اولیه

تالوفیت‌هایا ریسه‌داران به سه گروه تقسیم بندی می‌شوند: قارچها یا تالوفیت‌هایبدون کلروفیل ، جلبکها یا تالوفیت‌های دارای کلروفیل وگلسنگها (Lichens) که از اجتماع قارچها وجلبکها تشکیل شده‌اند. جلبکها چون دارای کلروفیل هستند، اتوتروف بوده و می‌توانندبا جذب نور خورشید ، مواد غذایی مورد نیاز خود را بسازند. جلبکها ، دارای گونه‌هایمتعددی هستند که در گروههای ویژه ، رده بندی می‌شوند.

بزرگترین گروههای جلبکها شاملجلبکهایقهوه‌ای وجلبکهایقرمز است. جلبکها در زیستگاههای مختلف ، در آبهای شیرین ، شور ، در سطح یا داخلخاک ، در روی تنه درختان ، در چشمه‌های آب گرم و در روی برف و یخ دیده می‌شوند. جلبکها گیاهانی هستند که فاقد ریشه و ساقه و برگ بوده و اندام رویشی آنها در فرمتال یا ریسه است.

 

هیدروفیت‌ها یا جلبکهای آبزی

جلبکهایی هستند که به حالت غوطه‌ور یا شناوردر آب دیده می‌شوند و به گروههای فرعی زیر تقسیم می‌شوند.

نبتوفیت‌ها

جلبکهایی هستند که در گل و لای کف آبها یا چسبیده به کف آبدیده می‌شوند. مانندشاراونیتلا.

اپکتی‌فیتها

جلبکهایی هستند که به موازات سواحل دریاها و برکه‌ها دیدهمی‌شوند. مانندادوگونیوموکتوفورا.

ترموفیت‌ها

جلبکهایی هستند که در زیستگاههای آب گرم که درجه حرارت آنها 70تا 80 درجه سانتیگراد است، دیده می‌شوند. 53 جنس و 153 گونه از سیانوفیت‌ها (جلبکهای سبز _ آبی) شناخته شده‌اند که درزیستگاه آب گرم زندگی می‌کنند.

پلانکتوفیت‌ها

جلبکهایی هستند که فرم زندگیپلانکتونی (موجودات ریز آبزی) دارند و دو گروه هستند:

• یوپلانکتوفیت‌ها:جلبکهایی هستند کهدر اصل دارای فرم زندگی پلانکتونی هستند که از این گروه می‌توان به دیاتومه‌هااشاره کرد.
• تیکوپلانکتوفیت‌ها:جلبکهایی هستندکه در اصل فرم زندگی پلانکتونی ندارند و به دلیل عوامل جوی از قبیل باد یا شدتجریان آب از زیستگاه اصلی خود کنده شده و در فرم پلانکتون دیده می‌شوند. ماننداسپیروژیروزیگنما.

 

 

هالوفیت‌ها

در زیستگهای آب شور دیده می‌شوند. دونالیلاجلبکی است که در زیستگاههای آب شور ،جایی که بلورهای نمک تشکیل می‌شود، زندگی می‌کند. پرازیولانیز در زیستگاه آب های شور دیده می‌شود.

اپی‌فیت‌ها

جلبکهایی هستند که بر سطح گیاهان دیگر یا جلبکها در آب زندگیمی‌کنند. مانندناوی کولا.

اپی‌زئوفیت‌ها

جلبکهایی که بر سطح بدن موجودات جانوری مانندصدف نرم تنان،لاک لاکپشتان و یا بر سطحماهیها دیده می‌شوند. مانندپروتودرماوشارالیوم.

اپی‌پسامیک‌ها

چسبیده به شن و ماسه در زیستگاههای آبی دیده می‌شوند. مانندفراژی لاریا.

ادافوفیت‌ها

جلبکهای خاکزی هستند که به دو گروه فرعی تقسیم می‌شوند:

سافوفیت‌ها

جلبکهایی هستند که بر سطح خاک می‌رویند. مانندوشریا.

کریپتوفیت‌ها

جلبکهایی که به عمق 1 متر یا بیشتر در درون خاک می‌رویند. مانند جلبکهایی از گروه سیانوفیت‌ها.

آئروفیت‌ها

جلبکهایی هستند که در زیستگاههای هوایی بر روی گیاهان ، سطحصخره‌های مرطوب ، چاهها یا بر روی تیرهای برق یا تلگراف می‌رویند. آئروفیت‌ها بهچند گروه فرعی تقسیم می‌شوند:

اپی‌فیلوفیت‌ها

جلبکهایی هستند که بر سطح برگ درختان می‌رویند. مانندسفالوروس.

اپی‌فلئوفیت‌ها

جلبکهایی هستند که به همراهخزه‌هاوهپاتیک‌هادر سطح تنه درختان دیده می‌شوند. مانندسایتونما.

اپی‌زئوفیت‌ها

جلبکهایی که در مناطق مرطوب بر سطح بدن موجودات جانوری دیدهمی‌شوند. ماننددرماتوفیتون.

 

لیتوفیت‌ها

جلبکهایی هستند که بر روی سنگها ، صخره‌ها ، در بدنه چاههادیده می‌شوند. مانندوشریا.

کرایوفیت‌ها

جلبکهایی که بر روی برف و یخ می‌رویند. این جلبکها با درجهحرارت پایین سازش یافته‌اند. رویش جلبکها در روی برف باعث می‌شود که رنگ برفها بهرنگ سبز یا قرمز دیده شود. برف سبز اروپا یا برف قرمز در برخی مناطق به دلیل رویشجلبکهای کرایوفیت است. مانندکلامیدوموناسو انواعی ازدیاتومه‌ها.

آندوفیت‌ها

جلبکهایی که در داخل گیاهانی مانند سیکاس زندگی می‌کنند. مانندنوستوکوآنابائنا.

سمبیوتیک‌ها

جلبکهایی که به حالتهمزیستیبا قارچ دیده می‌شوند و تشکیلگلسنگها را می‌دهند. مانندمیکروسیس تیس.

آندوزئوفیت‌ها

جلبکهای ویژه‌ای که در داخل بدن جانوران دیده می‌شوند. مانندزئوکلرلا.

پارازیت‌ها

برخی از جلبکها حالت پارازیتی روی دیگر گیاهان دارند. نمونهجالب آنسفالوروساست که باعث بروز رنگقرمز (red rust) در مزارع چای و قهوه می‌شود.

تولید مثل انواع جلبک

تکثیر رویشی یا غیر جنسی(Vegetative reproduction)

تکثیر رویشی به طرقمختلف درجلبکها انجام می‌گیردکه شاملتقسیم سلولی ،فراگمنتیشن، تشکیل هارموگونیا ، تشکیل پروتونماها، تشکیل ستاره‌های آمیلوم ، تشکیل توپرها ، تشکیل بول بیلها است. در اشکال تک سلولیتکثیر رویشی با تقسیم سلولی اتفاق می‌افتد. در انواع رشته‌ای یک رشته به قطعات کوچکشکسته شده و قطعات کوچکتر با تقسیم رشد می‌کنند. این تقسیم را فراگمنتیشن گویند. درجلبکهایشاخه سیانوفیتا، تریکوم به قطعات متحرکی باطولهای متفاوت شکسته می‌شود که این قطعات راهارموگونیگویند.

هارموگونی‌ها دارایپتانسیل لازم برای تبدیل به تریکوم هستند. تشکیل هارموگونی‌ها به دلیل تشکیل صفحاتجداگر یا نکریدی‌ها اتفاق می‌افتد. در شاراتولیدمثل رویشی با تشکیل پروتونماها ، ستاره‌های آمیلوم ، توپرها و بول بیلها همراهاست. ستاره‌های آمیلوم حاوی مواد ذخیره‌ای بیشتر بوده در گره‌های پایینی محور تشکیلمی‌گردند. توپرها ساختمانهای گردی می‌باشند که در بخش مدفون گیاه (بخش ریزوئیدال) تشکیل می‌شوند. بول‌بیلها ممکن است گرد یا بی‌شکل باشند. درگره‌هایساقه و یاریشهتشکیل می‌گردند.

انواع تولید مثل غیر جنسی

زئوسپور

سلولهای تاژکدار متحرک یا به صورت گروهی هستند که در سلولها درشرایط مساعد تشکیل می‌گردند. با توجه به تعداد تاژک انواع آنها فرق می‌کند. تعدادتاژکها ممکن است 4--2 و یا چندین عدد باشد. محل اتصال تاژک نیز حایز اهمیت است. درکلامیدوموناس با دوتاژک، در اولوتریکس 4 تاژک ، در اودوگونیومچند تاژک وجود دارد.

آپلانسپور

اسپورهای بدون زائده حرکتی که در شرایط مساعد تشکیل شده و ازنظر پتانسیل فعالند.

هیپنواسپور

آپلانسیورهایی با جداره ضخیم می‌باشند که در شرایط بد ونامساعد تشکیل می‌گردند.

 

آکینیتها

در جلبکهای شاخه سیانوفیتها دیده می‌شوند. سلولهای رویشی تغیرشکل ‌یافته‌ای با اندازه بزرگتر و دیواره ضخیمتر می‌باشند. دارای مواد رنگی وذخیره‌ای بیشتری نیز هستند. آکینیتها ممکن است مستقیما جوانه زده و تبدیل به جلبکجدیدی شوند و یا ممکن است در فرم آپلانسیور در‌آیند.

پالملا

در شرایط کم آبی پروتوپلاسم‌های دختر که نتیجه تقسیم غیر جنسیهستند، از سلول اصلی خارج شده و دیواره آنها ژلاتینی شده و نهایتا یک کلونیماکروسکوپی متشکل از چندین سلول را که به نام پالملا نامیده می‌شوند، تشکیلمی‌دهند. با پیدایش آب در محیط سلولها درفرم زئوسپور یا آپلانسپور خارج دفعمی‌گردند.

اتواسپورها

اگر یک آپلانسپور شکل مشخصی نظیر سلول مادر را داشته ولی ازنظر اندازه کوچکتر باشد،اتواسپورنامیده می‌شود.

اگزواسپورها

اسپورهای خارجی هستند که در اعضای جلبکهای شاخهسیانوفیتتشکیل می‌گردند و به جلبک جدیدیمی‌توانند تبدیل گردند.

آندواسپورها

اسپورهای درون سلولی با دیواره نازک هستند که غالبا در درونسلولها تشکیل می‌شوند. این نوع اسپورها در جلبکهای شاخه سیانوفیت دیده می‌شوند.

دوترکولونیس

در جلبکهایی نظیر ولوکس ، درون کلونی مادر کلونی‌های کوچکتریتشکیل می‌گردند که به نام کلونی‌های دختر نامیده می‌شوند. منشا این کلونی‌هاسلولهایی به نام گونیدی می‌باشند که حجم آنها 10 برابر سلولهای رویشی عادی بوده دروضعیت خلفی کولونی قرار دارند. هر کولونی دختر پس از آزادشدن با افزایش اندازهسلولی تبدیل به کلونی جدیدی می‌گردد.

سیستها

در جلبکهایی که دارای تال ‌سیفونال یا سنوسیتی هستند، یک ریسه بهقطعات متعدد تقسیم می‌گردد که به هر کدام از آنها یک سیست گفته می‌شود. به هنگامتشکیل سیستها دیواره سلولی ضخیم‌تر می‌گردد. سیستها نیز در شرایط نامساعد تشکیلمی‌گردد.

تولیدمثل جنسی

تولید مثل جنسی در جلبکهای مختلف به طرق مختلف انجاممی‌گیرد که شامل ایزوگامی ، آپلانوگامی ، اتوگامی و هتروگامی است. هتروگامی شامل دوروش آنیزوگامی و ائوگامی می‌باشد. تولیدمثل جنسی در جلبکهای شاخه سیانوفیتا تاکنونگزارش نشده است.

ایزوگامی

اتحاد و ترکیب سلولهای جنسی متحرک و متشابه را ایزوگامی گویند. گامتها ممکن است از دو رشته متفاوت یا دو سلول مختلف یک رشته حاصل شوند.

آپلانوگامی

اتحاد دو گامت آمیبی شکل با آپلانوگامتها را گویند. گامتهایآمیبی شکل از نظر مورفولوژی متمایز نبوده ولی از نظر فیزیولوژیک از هم متفاوتند.
ولی گامت مهاجر نر تلقی می‌گرد.

 

اتوگامی

در اغلب دیاتومه‌ها پرتوپلاستهای دختر یا هسته‌های تقسیم شده یکسلول بدون آزاد شدن با هم ترکیب می‌شوند که اتوگامی نامیده می‌شود.
هتروگامی:اتحاد امتهای نامشابه یا دیمورفیک را گویند که به دو گروه فرعی زیرتقسیم می شوند.

• آنیزوگامی:دو متحرک که با هم ترکیبمی‌گردند، از نظر اندازه و فیزیولوژیکی آنیزوگام هستند. سلول کوچکترگامت نرو سلول بزرگتر گامت ماده است. گامتنر در مقایسه با گامت ماده فعال‌تر می‌باشد.
• ائوگامی:گامت نر تاژکدار بوده درحالیکه گامت ماده بزرگتر و بدون تاژک می‌باشد. در رودوفیتا تکثیر جنسی به طریقائوگامی انجام می‌گیرد. ولی گامت نر بدون تاژک بوده به ناماسپرماتیتنامیده می‌شود.