مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

انواع فشار سنج

فشار را به کمک دستگاههای فشار سنج اندازه میگیرند عمدهترینفشار سنجها که بر حسب مکانیزم کارشناسان نام گذاری شده است عبارتند از:

• فشارسنج لوله U شکل
• فشار سنج مکلئود
• فشار سنج جیوهای
• فشار سنجترموکوپل
• فشارسنج صوتی
• فشار سنج خازنی
• فشارسنج گازایدهآل

ساده ترین و معروترین آنها فشار سنج لوله U شکل است که در آن مقداری جیوهدر لوله U شکل ریخته شده و میزان اختلاف فشار محیط (هواکه برابر p0 است) و ماده داخل فشارسنج که بر مایع جیوه فشار وارد میکند ازطریق اختلاف ارتفاع ستون مایع جیوهاندازه گیری میشود.
فشارسنج پزشکی وسیله ایست که از آن برای اندازه‌گیری فشارسیستولی و فشار دیاستولی خون استفاده می‌شود. فشارسنج پزشکی انواع و اقسام بسیاریدارد اما دو نوع فشارسنج جیوه‌ای و فشارسنج عقربه‌ای آن در ایران بیشتر کاربرددارند.

نوع جیوه‌ای دستگاه بزرگتری دارد و فرد گیرنده فشار از روی ارتفاعستون جیوه می‌تواند فشار خون بیمار را مشخص کند. در صورتی که در نوع عقربه‌ای ،صفحه‌ای مانند کیلومتر شمار اتومبیل وجود دارد که محل عقربه‌ روی این صفحه فشار خونسیستولی و دیاستولی را نشان می‌دهد. فشارسنج جیوه‌ای دقیقتر و بهتر از همه انواعفشارسنجها و بادوامتر است، ولی به علت بزرگی و حمل سخت از آن کمتر استفاده می‌شود.
ساختمان فشار‌سنج و طرز استفاده آن
ساختمان فشار‌سنج از یک بازوبند کهبوسیله لوله لاستیکی از طرفی به مخزن مدرج جیوه و صفحه مدرج مربوط و از طرف دیگر بهیک پو‌آر یا پمپ (تلمبه) متصل است، تشکیل می‌شود. برای اندازه‌گیری فشار خون ابتدابازوبند دستگاه را 2 الی 3 انگشت بالاتر از چین آرنج می‌بندیم و پس از بستن پیچتنظیم هوا بوسیله پمپ لاستیکی هوایی بازوبند را پر از هوا می‌کنیم در نتیجه ستونجیوه (در دستگاه جیوه‌ای) یا عقربه مدرج (در دستگاه عقربه‌ای) شروع به بالا رفتنمی‌کند، فشار بازوبند را توسط پمپ آنقدر افزایش می‌دهیم تا نبض قطع گردد. سپس صفحهگوشی را روی شریان بازویی در ناحیه جلوی چین آرنج قسمت داخل قرار داده و فشار هوایبازوبند را به تدریج و به آهستگی حدود 2 میلیمتر جیوه در ثانیه با باز کردن پیچمربوطه کم می‌کنیم، و بدین ترتیب فشار خون را اندازه می‌گیریم.
فشارسنجدیجیتالی
اخیراً فشارسنج پزشکی دیجیتالی و فشارسنج پزشکی اتوماتیک نیز به بازارایران عرضه شده‌اند که به دلیل عدم آگاهی از نحوه استفاده صحیح از این دستگاهها وبرخی اشکالات فنی استفاده از آنها توصیه نمی‌شود.
این دستگاهها شامل یک نوعبازوبند است که توسط لوله‌ای به قسمت الکترونیکی دستگاه وصل می‌شود. با فشار دادندکمه‌ای روی قسمت دیجیتالی دستگاه ، بازوبند شروع به باد شدن می کند.

دلايل رواج آسانسورهای هيدروليک

تا ابتدای قرن 21 ، آسانسورهای هیدرولیکی به مدت 50 سال بازار را در دست داشتند ، با معرفی و ساخت آسانسورهای کششی بدون موتورخانه از سال 1995 ، آسانسورهای هیدرولیکی با رقبای زیادی از این نوع آسانسورها دست و پنجه نرم می کنند . اما با این وجود سیستمهای محرک سیال مزایای خاص خود را دارند که از این میان می توان به هزینه پایین تعمیرات ( به علت پایین بودن استهلاک نیروی محرکه ) ، انعطاف پذیری در طراحی کابین و موتورخانه ، خصوصیات بارز ایمنی ، نصب آسان با هزینه پایین اشاره کرد .

از آنجائیکه در ابتدا آسانسورهای کششی بدون موتورخانه موجب صرفه جوئی در فضا می شدند ، متقاضیان بیشماری داشتند ، هر چند این مسأله را نباید به عنوان امری در کاهش انتخاب آسانسورهای هیدرولیکی تفسیر کنیم ، چرا که تولید سالانه شیرهای کنترلی هیدرولیک در حال افزایش می باشد .

از آنجا که در کشورهای توسعه یافته مزایای آسانسورهای هیدرولیک روشن است ، انتظار می رود میزان تقاضای آسانسورهای کششی بدون موتورخانه در آینده کاهش یابد .

از قرن نوزدهم به بعد ، آسانسورهای کابلی به جای نوع هیدرولیک آبی ، به عنوان وسيله ای برای انتقال عمودی استفاده می شدند . اما در سال 1950 آسانسورهای هیدرولیکی روغنی در آمریکا و آلمان بطور همزمان معرفی شدند که به سرعت شهرت یافتند .

در ابتدا آسانسورهای هیدرولیک برای انتقال عمودی و صرفاً برای حمل بار مورد استفاده قرار می گرفتند ، با گذشت زمان بر اساس پیشرفتها و اصلاحاتی که در ساختار این نوع بالابرها ایجاد شد ، این امکان را فراهم کرد که از آنها برای جابجائی مسافر نیز استفاده شود .

بر اساس آماری که به وسیله NEII ( شرکت ملی صنعت آسانسور آمریکا ) منتشر شده است ، در دهه 1970 ، شرکتها آسانسورهای هیدرولیکی بیشتری نسبت به نوع کششی آن ( چه با گیربکس و چه بدون گیربکس ) تولید کرده اند ، حتی در سال 1973 تولید بالابر هیدرولیکی از نوع کششی پیشی گرفت ، تا آنجا که تا اواسط دهه 1980 تولید آسانسورهای هیدرولیکی دو برابر توليد آسانسورهای کششی بوده است .

تولید آسانسورهای هیدرولیکی تا سال 2000 ، 3 تا 4 برابر تولید آسانسورهای کششی بوده که از این میان تنها در کشور ایالات متحده آمریکا ، 70% آسانسورهای فروخته شده در سال 1986 ، از نوع هیدرولیکی بوده است ( اين آمار فقط برای اعضای NEII است ) . قطعاً تعداد آسانسورهای هیدرولیکی که توسط شرکت های غیر عضو نصب شده است این آمار را افزایش می دهند . از سال 1995 ، شرکتهای آسانسور ، نوع جدیدی از نیروی محرکه را به بازار عرضه کردند که با آن بازار ساختمانهای با ارتفاع کوتاه و متوسط را تحت پوشش خود قرار دادند . این سیستم جدید MRL یا بدون موتورخانه نامیده شد .

در این سیستم که از تکنولوژی موتورهای سنکرون با مغناطیس دائم بهره می برند ، مکانیزمهای کاهنده سرعت ( گیربکس ) را حذف می کنند ، که این امر موجب کاهش وزن و اندازه موتور کششی می شود ، با این راه حل موتور در داخل چاهک قرار می گیرد و در نتیجه نیازی به موتورخانه نیست و انعطاف پذیری ساختمان در زمینه معماری بیشتر خواهد شد . همچنین جمع و جور بودن ، عدم نیاز به روغن کاری و نیروی گردنده بالا در سرعت پائین از مزایای این سیستم می باشند . در ضمن صرفه جوئی انرژی توسط حذف مصرف انرژی از انتقال دنده حلزونی میسر است . اگر چه بهره بردن از مگنتهای دائمی ( PM ) هزینه تولید موتور را افزایش می دهد ، اما حذف مکانیزم انتقال دنده ، این افزایش را به تعادل می رساند .

از طرفی دیگر هزینه بالابرهای کششی بدون موتورخانه بیشتر از آسانسورهای هیدرولیکی است . باورها بر این است که با افزایش تولید آسانسورهای بدون موتورخانه ( MRL ) قیمت و هزینه کاهش خواهد یافت .

بالابرهای هیدرولیکی به خاطر ضریب ایمنی بالا و نصب آسان سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص داده اند .

همانطوریکه در نمودار زیر مشخص شده است ، سطح تعمیرات شیرهای کنترل در کارخانه BLAIN که خود از اصلی ترین تولیدکنندگان این نوع شیر است نشان داده شده است . همانطور که مشاهده می کنید از کل شیرهای فروخته شده و در حال استفاده ( 350000 ) در سال 2003 ، نهایتاً 0786/0% دچار نقص فنی و 037/0% به علت گرفتگی لوله توسط مواد و یا نصب نامناسب در زمان سرویس دستگاه ، به این تولیدکننده ارجاع داده شده است .

در سال 2004 این آمار به ترتیب 17/0% و 34/0% می باشند.

چنین درصدهای پایینی در خرابی یک قطعه کلیدی در سیستم هیدرولیکی حاکی از آن است که سیستم بالابر هیدرولیکی دارای استانداردهای قابل اعتمادی است که نوع کششی نمی تواند با آن برابری کند . تولید کنندگان بالابرهای کششی برای کاهش تقاضا در خرید بالابرهای هیدرولیکی ، همیشه دو موضوع بالا بدون میزان مصرف انرژی در آسانسورهای هیدرولیکی و تهدید محیط زیست به وسیله این نوع بالابر را به عنوان نقاط ضعف بر می شمارند .

بازار آسانسور

در کشورهای توسعه یافته تعداد زیادی آسانسور نصب شده است . تعداد ساختمانهای کوتاه در این کشورها بسیار چشمگیر است ( جدا از آنهائی که دارای فضای کم و جمعیت بسیارند ) . در این کشورها ، با بالابردن کیفیت شیرهای کنترل ، پمپها ، موتورها و دیگر قطعات وابسته ، صنعت هیدرولیک پیشرفت محسوسی داشته است مضاف بر اینکه این کیفیت با قیمت بسیار مناسبی عرضه می شود . مزایای برجسته آسانسورهای هیدرولیکی تولیدکنندگان را بر آن داشت که نیروی محرکه هیدرولیکی را انتخاب کنند . تبلیغات و آگاهی رسانی در زمینه راحتی و ایمنی این نوع بالابرها هم مصرف کنندگان را به خرید این محصول تشویق کردند . در نتیجه نصب آسانسورهای هیدرولیکی در جهان 60% بیشتر از نوع کششی آن بود ( نمودار زیر ).

این آمار در سال 1995 زمانی که نوع جدیدی از بالابرهای کششی به نام MRL ( بدون موتورخانه/Machine Room less ) برای ساختمانهای کوتاه معرفی شدند ، تغییر کرد . مزایای بالابرهای بدون موتورخانه ( MRL ) بقدری توسط مهندسین عمران و آرشیتکت مورد توجه قرار گرفت که ظرف مدت کوتاهی نصب این نوع بالابر رشد قابل توجهی داشت . لازم به ذکر است که شرکتهای چند ملیتی نیز در جا انداختن بالابرهای کششی MRL نقش به سزائی ایفا کردند . گزارشها نشان می دهند که با حضور آسانسورهای کششی بدون موتورخانه ( MRL ) در بازار جهانی ، فروش آسانسورهای هیدرولیکی تا 40% کاهش یافته و انتظار می رود که تا سال 2010 میلادی دو سوم آسانسورهای جدید از نوع MRL باشند . آمار سال 2000 و 2004 اروپا در این زمینه ، در نمودار بالا نشان داده شده است . بر اساس آمار سال 2000 ، 81% از آسانسورهای نصب شده در آمریکا از نوع هیدرولیک هستند . البته وضعیت بازار هیدرولیک آنطور که گفته و شنیده می شود در خطر نیست . درخواست شیر کنترل هیدرولیک (Hydraulic Control Valve ) برای نصب آسانسورها سالانه در حال افزایش است و این خود بیانگر رونق بازار این محصول است به عنوان مثال شرکت BLAIN در سال 2004 نسبت به سال 2000 در تولید شیر ((Valv 72% رشد داشته

است.

شاید سالانه تعداد آسانسورهای کششی نصب شده نسبت به هیدرولیکی در حال افزایش باشد ، اما این بدین معنا نیست که نصب آسانسورهای هیدرولیکی در حال افزایش نیست . با گذشت زمان و با شناخت هرچه بیشتر مزایای آسانسورهای هیدرولیکی در کشورهای در حال توسعه ، نسبت نصب بالابرهای هیدرولیک به کششی به حالت تعادل خواهد رسید . طرفه آنکه در صنعتی که به بالابودن سطح ایمنی در خدمات خود افتخار می کند ، برخی از شرکتهای مهم تولید کننده وقتی آسانسور MRL ( بدون موتورخانه ) به بازار عرضه شد ، برای کاهش هزینه ها در نصب آسانسور در ساختمانهای کوتاه ، ایمنی را زیر پا گذاشته اند . برای بالابردن سطح رقابت ، تولیدکنندگان آسانسورهای هیدرولیک نیز در صدد حذف موتورخانه می باشند که به نیروی محرکه اجازه می دهد که در داخل پیت قرار گیرد و یا به در ورودی ( Lading Door ) نصب شود . اگر میزان تقاضای آسانسور کششی بدون موتورخانه را با آسانسور هیدرولیک بدون موتورخانه مقایسه کنیم نوع هیدرولیک بدون موتورخانه از بازار گرمتری برخوردار است .

وضعيت در اروپا و ايران

در ایران نسبت تعداد آسانسورها به تعداد کارکنان نصف میزان میانگین در اروپا می باشد که از این موضوع می توان نتیجه گرفت که رقابت در بازار ایران از لحاظ تعداد رقبا ، چالش انگیزتر از دیگر نقاط اروپا می باشد . نمودار بعدی ، درصد آسانسورهای نصب و راه اندازی شده در اروپا در همان سال را نشان می دهد .

می توان مشاهده کرد که بازار توسط آسانسورهای کششی بدون موتورخانه تقریباً انحصاری است . بیشترین تعداد آسانسور نصب شده در یونان مربوط به آسانسورهای هیدرولیک بوده ( تقریباً 85% ) ، در حالیکه در ایران مدل کششی همراه با Machineroom ، ( در حدود 8/84% ) ، در صدر جدول آسانسورهای نصب شده قرار دارد . آسانسورهای هیدرولیک و بدون موتورخانه به ترتیب 9/9% و 1/7% از سهم بازار ایران را در اختیار دارند .

در اروپا عموماً ساختمانها کوتاه و یا دارای ارتفاع متوسطی هستند . از آنجائی که شرکتهای چند ملیتی بر بازارها مسلط هستند بخصوص در زمینه سیستم جدید بدون موتورخانه در نتیجه شرکتهای کوچک سعی کردند با پائین آوردن قیمت خود را در دامنه رقابت حفظ کنند .

در نمودار زیر فروش شیرهای کنترل (Control Valve ) در کشورهای مختلف بصورت درصدی نشان داده شده است و از آنجا می توان موقعیت کنونی بازار آلمان را مشاهده کرد . میزان تقاضای شیر در آلمان به علت گسترش تقاضا در بالابرهای بدون موتورخانه کاهش داشته اشت ، هر چند کشورهای دیگر در این زمینه ثبات بیشتری داشته اند . ( بیشترین فروش شیر در یونان و آمریکا بوده است .) موقعیت کشور ایران شباهت زیادی به کشورهای در حال توسعه در خاورمیانه و خاور دور دارد و آن دغدغه هائی است که شرکتهای چند ملیتی با در دست گرفتن بازار ایجاد کرده اند . در کشورهای در حال توسعه مانند ایران نصب آسانسور در ساختمانهای بلند عاملی در افزایش کیفیت ساختمان است . شمار بسیاری تولیدکننده آسانسور و قطعات مربوط به آن و همچنین مراکز سرویس کاری آسانسور با تکیه بر فروش آسانسورهای با موتورخانه به کار خود ادامه می دهند . اکثر این شرکتها با تعداد معدود و بودجه محدود در این صنعت مشغول به کار هستند . بعضی از این شرکتها چنانکه باید از استانداردها پیروی نمی کنند اما قیمت پائین آنها مالکین و سازندگان ساختمان را به خود جذب می کند .

شایعاتی چون دارا بودن گواهیهای استانداردی چون : ISO و CE برای جلب مشتری خود مسأله ای نگران کننده است و این شایعات خود امری مؤثر در تفاوت قیمتها بین یک کالا با کیفیت مطلوب و یک کالا با کیفیت پائین است از طرفی دیگر مطلع نبودن مشتری از خصوصیات یک آسانسور با کیفیت موجب می شود که مشتریان انتخاب خود را بر اساس قیمت پائین پایه ریزی کنند . آسانسورهای هیدرولیکی در ایران چندان شناخته شده نیست و تعداد معدودی از سازندگان ساختمان این نوع بالابر را پیشنهاد می کنند . کمبود مهندسین و تکنسین های خبره در صنعت آسانسور خود تأثیر بسزائی در چگونگی نصب و سرویس آسانسورهای هیدرولیکی داشته است .

نصب آسانسورهای کششی برای شرکتهای کوچک که در این زمینه آشنائی دارند ، بدون در نظر گرفتن گزینه های بهتر ، آسان تر و نیازمند تخصص کمتر می باشد . چنین رفتاری از کمبود اطلاعات از مزایای آسانسورهای هیدرولیک ، که عموماً دارای نسبت قیمت به عملکرد بهتری نسبت به آسانسورهای کششی می باشند ، نشأت می گیرد . با این اوصاف ، محبوبیت آسانسورهای هیدرولیک در ایران پیوسته و یکنواخت در حال رشد می باشد . به طور کلی ، راه حل های خطرناک نباید وارد سیستم حمل و نقل عمودی شوند .

تولیدکنندگان آسانسورهای بدون موتورخانه ، اذعان می دارند که قراردادن ماشین در یک محور استوانه ای ، یا در چاله و یا در ارتفاع ساختمان ، یک راه حل مشروط امنیتی می باشد . آسانسورهای بدون موتورخانه ، ممکن است در شرایط خاصی ایمن عمل کنند ، در حالیکه لازم به یادآوری است که آنها در شرایط مختلف به

کاربرده می شوند.

خطرناک ترین وضعیت زمانی اتفاق می افتد که چنین آسانسورهای ناامنی در مناطق زلزله خیز مجوز فعالیت می گیرند . معلق نگه داشتن ماشین در یک محور استوانه ای تضمینی برای تحمل تکان های زلزله بدون واژگون شدن را در بر ندارد . به عنوان مثال ، 93% از خاک ایران در مکانهای فعال زمین لرزه و 98% از کل جمعیت در خطر زمین لرزه قرار دارند . بر طبق آمارها ، 97% از کل ساختمانهای ایران دارای 6 طبقه یا کمتر می باشند.

نـتـجه گيری

بر اساس اطلاعات ارائه شده فوق و مزیتهای آسانسورهای هیدرولیکی و با توجه به شرایط جغرافیائی ایران به نظر می رسد بایستی برنامه های منسجمی جهت ترویج فرهنگ استفاده از آسانسورهای هیدرولیک مخصوصاً در ساختمانهای عمومی در نظر گرفته شود . این مهم بایستی با بسترسازی مناسب در راستای

توسعه نیروی انسانی ماهر در این بخش همراه باشد .

ابزارهاي فشارسنجي

- فشار سنج جيوه اي

- فشار سنج فلزي

- فشار نگار

- فشار سنج جيوه اي( MercuryBarometer)

اين فشار سنج اساساً از يك لوله خالي از هوا درست شده است كه يك طرف آن مسدود و طرف ديگر آن كه باز است در ظرف پر از جيوه فرو برده شده است. فشار هواي بيرون، جيوه را از منبع به سمت داخل لوله مي راند. جيوه تا حدي كه وزن آن در داخل لوله، دقيقاً معادل نيروي ناشي از فشار هوا گردد در لوله فشار سنج بالا مي رود و سپس در حالت تبادل و سكون باقي مي ماند. با تغيير فشار هوا، سطح جيوه در داخل لوله نيز بالا و پايين خواهد رفت.

در شرايط نرمال جيوه به اندازه 92/29 ايچ يا 760 ميلي متر در لوله بالا مي آيد كه فشاري معادل 15/1013 ميلي بار است. جيوه در داخل لوله فشارسنج به دليل خاصيت كشش سطحي داراي يك سطح محدب است كه هنگام تعيين فشار، بايد بالاترين سطح محدب قرائت شود.

- فشار سنج فلزي (Aneroid)

فشار سنج فلزي وسيله اي است مكانيكي كه از يك محفظه قوطي شكل استوانه اي بدون هوا تشكيل شده است؛ با تغيير فشار هوا اين محفظه منقبظ يا منبسط مي شود.

با يك سيستم نسبتاً پيچيده كه مركب از تعدادي اهرم و قرقره است اين تغييرات بزرگ شده و به يك عقربه كه بر روي صفحه مدرجي حركت مي كند، منتقل مي شود. يك شاخص متحرك كه مي تواند در يك نقطه ثابت شود بر روي فشار سنج تعبيه شده است تا بتوان تغييرات فشار را نسبت به آخرين قرائت اندازه گيري كرد.

- فشار نگار (Barograph)

فشار نگار مشابه فشار سنج فلزي است با اين تفاوت كه اثر تغييرات فشار در محفظه بدون هوا، به يك قلم انتقال داده شده و قلم بر روي كاغذي كه دور يك استوانه چرخان پيچيده شده است خط پيوسته اي را رسم مي كند.

محور عمودي اين صفحه بر حسب واحد فشار و محور افقي آن بر حسب زمان مدرج شده است كه معمولاً براي هر دو ساعت يك خط وجود دارد. فشار نگارهاي دقيقي هم ساخته شده است كه قادرند تغييرات فشار را تا يك دهم ميلي بار اندازه گيري نمايند اين دستگاهها ميكروباروگراف ناميده شده اند.