مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب:

1- مقدمه

2- نكات قابل توجه در حين كار با نردبانها

1-2- روش صحيح كار با نردبانها

2-2- وارسي نردبانها

3-2- روش صحيح بالا رفتن از نردبانها

3- انواع نردبانها

1-3- تقسيم بندي نردبانها برحسب جنس آنها

1-1-3- نردبانهاي چوبي

1-1-1-3- نردبانهاي چوبي يكپارچه

2-1-1-3- نردبانهاي چوبي با ريلهاي نواري شكل

3-1-1-3- مزاياي نردبانهاي چوبي

4-1-1-3- معايب نردبانهاي چوبي

2-1-3- نردبانهاي فايبر گلس

1-2-1-3- مزاياي نردبانهاي فايبر گلاس

2-2-1-3- معايب نردبانهاي فايبر گلاس

3-1-3- نردبانهاي آلومينومي

1-3-1-3- مزاياي نردبانهاي آلومينومي

2-3-1-3- معايب نردبانهاي آلومينومي

4-1-3- نردبانهاي فلزي

2-3- تقسيم بندي نردبانها براساس ساختار و شكل ظاهري

1-2-3- نردبانهاي كشويي

2-2-3- نردبانهاي داربستي

3-2-3- نردبانهاي تاشو

4-2-3- نردبانهاي كاميوني

5-2-3- نردبانهاي دوطرفه

6-2-3- نردبانهاي يكطرفه

فهرست منابع و مآخذ

1- مقدمه

نردبانها ابزار ساده اي براي دست يابي به ارتفاعات و سطوح بالاتر مي باشند كه اگر از آنها به درستي استفاده و مراقبت نماييم، براي سالهاي زيادي قابل استفاده خواهند بود. نردبانها از مواد اوليه متفاوت و در طراحي هاي متنوعي ساخته مي شوند و در همه اشكال، اندازه ها موجود بوده و در صنايع گوناگون نيز موارد استعمال متنوعي دارند.

 

عمده ترين خطر هنگام استفاده از نردبانها، سقوط مي باشد كه در نتيجه انجام يك سري اعمال و شرايط ناايمن ايجاد مي گردد كه از جمله آنها مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

الف- موقعيت نامناسب نردبان نسبت به محل كار فرد مصرف كننده آن

ب- ايستادن فرد بر روي پله هاي بالايي نردبان كه منجر به برهم خوردن تعادل وي
مي شود

ج- گذاشتن نردبانها بر روي سطح ناپايدار و بي ثبات

و .... .

 

اين خطرات در صورتي كه كارگران مايل به انجام روش صحيح كار با نردبان بوده و نردبانها نيز در شرايط مطلوب نگاه داشته شوند، به حداقل خواهد رسيد. متأسفانه بر طبق آمارهاي انجمن ايمني ملي آمريكا[1]، نردبانها يكي از عوامل اصلي مرگ و ميرهاي ناشي از سقوط از آنها مي باشند. اقدامات زير باعث كاهش حوادث و جراحات حاصل از نردبانها خواهد گرديد :

1- آموزش صحيح

2- بازرسي هاي مداوم

3- نگهداري مناسب و كاربرد صحيح نردبانها

2- نكات قابل توجه در حين كار با نردبانها

توجه به نكات زير در حين كار با نردبان از اهميت بسزايي برخوردار است:

 

1-2- روش صحيح كاربرد نردبانها

- قبل از كار كردن با نردبان براي اولين بار، دستورالعمل كارخانه توليد كننده را مطالعه كنيد .

- در كليه اموري كه در آنها نياز به كاربرد نردبان مي باشد، استفاده از نردبانهاي محكم و با ثبات بر روي يك سطح صاف توصيه مي شود.

- هر نردبان را صرفاً جهت مصارفي كه براي آن طراحي شده است، مورد استفاده قرار دهيد كه در اين مورد مي توانيم به پيشنهادات و توصيه هاي كارخانجات توليد كننده مراجعه نماييم.

1 4

- نردبانها را در زاويه اي قرار دهيد كه به ازاي هر 4 فوت طول نردبان (2/1 متر)، معادل يك فوت (3/0 متر) از ديوار فاصله داشته باشند؛ يعني بايد فاصله پاي نردبان از پاي ديوار، يك چهارم طول نردبان باشد. (شكل 1)

- در هر زمان تنها يك نفر مجاز به بالا رفتن از نردبان مي باشد.

- براي افزايش طول نردبان نبايد آن را روي چيزهاي ديگري قرار داد؛ همچنين هرگز دو نردبان كوتاه را متصل نكرده و به جاي نردبان بلند مورد استفاده قرار ندهيد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 1- زاويه شيب نردبان : سطح بالايي نردبان بايد حداقل 1 متر بالاتر از تكيه گاه بالايي قرار گيرد.

- در هنگام حمل و نقل نردبانها، آنها را موازي با سطح زمين و با احتياط حمل نموده و از سقوط ناگهاني آنها جلوگيري نماييد.

- افرادي كه از نردبانها استفاده مي كنند بايد از كفشهاي مقاوم در مقابل سرخوردگي استفاده كنند.

- همواره از خطوط انتقال نيرو دوري نموده و حداقل 3 متر از آنها فاصله داشته باشيد، اگر ولتاژ بيش از 57000 ولت است، فاصله ايمني 5 متر مي باشد و در زمان لازم، ضرورتاً از نردبانهاي با ريلهاي نارسانا استفاده كنيد، در اين موقع پوشيدن لباس محافظ و كفش هاي با كفهاي لاستيكي نيز توصيه مي گردد.

- پايه هاي نردبان بايد هم سطح بوده و محكم بر روي زمين قرار گيرند. در مواقعي كه سطح زمين نرم (سطحي كه با قرار گرفتن نردبان روي آن دچار فرورفتگي مي شود) و يا ناهموار است، بايد در زير پايه هاي نردبان، تخته محكم و يكدستي قرار داده شود.

استفاده از كفشك براي جلوگيري از سرخردن و حفظ تعادل نردبان توصيه مي شود كه در اين مورد مي توان از كفشكهاي زير استفاده نمود:

الف- يك قطعه چوب

ب- دو گيره فلزي در كف، يك گيره مقابل هر پايه و ريل

ج- غلاف فلزي نوك تيز: بر روي سطوح خاكي و شني و يا كفهاي ناهموار

د-گوه پلاستكي

هـ- كفشكهاي پلاستيكي: بر روي سطوح سخت (همانند بتن)

در غير اينصورت حضور فرد ديگري بر پاي نردبان ضروري مي باشد.

 

- براي اثبات امنيت نردبان، آنرا قبل از استفاده تست كنيد تا مشخص شود كه نردبان لق نمي زند و روي سطح زمين ثابت است، براي حصول اطمينان از استحكام نردبان، هر دو طرف آن را به ديوار يا تكيه گاه ثابت ديگري، تكيه دهيد.

- نردبان را در محلهاي پر رفت و آمد استفاده نكنيد و در صورت لزوم اطراف نردبان را محصور نموده و از ورود افراد متفرقه به اين محل ممانعت بعمل آوريد.

 

- در مواقعي كه نردبانها در محل درگاه مورد استفاده قرار مي دهيد، كليه درهاي ورودي در مجاورت محل قرار گيري نردبان را بطور موقتي نماييد و در صورتي كه در حتماً بايد باز بماند و يا نردبان بايد روي سطي شيب دار قرار گيرد، از فرد ديگري تقاضا كنيد تا در پاي نردبان و در كنار آن بايستند تا از واقع شدن تصادف احتمالي جلوگيري شود.

- محوطه بالايي و پاييني قرارگيري نردبان بايستي تميز و بدور از هرگونه اشياء اضافي باشد.

- نردبان بايد طوري قرارگيرد كه سطح بالايي آن حداقل 3 فوت (ا متر) بالاتر از تكيه گاه بالايي باشد كه اين قسمت بعنوان دستگيره اي براي پياده شدن بر روي بام، داربست و... بكار مي ورد. (شكل 1)

 

 

2-2- وارسي نردبانها

قبل و بعد از هر بار مصرف بايد از نردبان بازرسي كرده و از كاربرد نردبانهاي با عيوب عمده بپرهيزيم. پله ها بايد مجكم و نشكن باشند، بستها سفت و با اطمينان متصل شده باشند، طنابها و قرقره ها و ساير اجزاي متحرك به طرز مناسبي كار كنند و... . اگر بازرسي اوليه ايرادي را نشان دهد، نردبان بايد تعمير گردد و اگر انجام تعميرات ممكن و عملي نيست يا نتيجه مورد نظر را حاصل نمي كند، اين نردبان بايد كنار گذاشته شود و نردبان جديدي مورد استفاده قرار گيرد. همچنين براي جلوگيري از مصرف اين نردبانها توسط سايرين، برچسبي بر روي آن چسبانده و معيوب بودن آن را بر روي برچسب ذكر مي كنيم: سپس نسبت به رفع عيب و نقص و تعويض قسمتهاي فرسوده و خراب نردبان اقدام مي نماييم.

 

 

- شرايط عمومي نردبان را مورد بررسي قرار دهيد:

آيا پيچ و مهره ها محكم بسته شده اند؟

آيا پله ها ايمن مي باشند؟

آيا كفشكهاي ايمني عملا ً كارآيي دارند؟...

 

نگهداري نردبانها بايد در شرايط مناسبي صورت گيرد كه شامل موارد زير مي شود:

الف- ايجاد اتصالات محكم در تمامي نقاط تماس

ب- روغن كاري چرخها، قرقره ها، قفل ها و پولي ها

ج- تعويض طنابهاي كهنه و فرسوده

د- تميز كردن دائمي و روتين آنها

هـ- انبار كردن آنها در محلي كه براي بازرسي و استفاده مجدد به راحتي قابل دسترس باشد.

و- انبار كردن آنها به شيوه اي كه خطر پايين افتادن و سقوط آنها بر روي افراد وجود نداشته باشد.

 

- قبل از مصرف نردبان از سرويس مناسب نردبان ها در مواقع مناسب و همچنين از اينكه پله هاي نردبان عاري از روغن، گريس و يا ساير مواد لغزنده مي باشد، اطمينان حاصل كنيد.

 

 

3-2- روش صحيح بالا رفتن از نردبانها

- قبل از بالا رفتن و استفاده از نردبان از هموار بودن و يكنواختي سطحي كه نردبان بر آن قرار مي گيرد، اطمينان حاصل كنيد.

 

- در هنگام بالا رفتن از نردبان بايد رو به آن بوده و با دستها يكي پس از ديگري آن را گرفت و بالا رفت.

- هرگز از پشت به نردبان تكيه نكيند.

- همواره در قسمت مركزي نردبان بايستيد تا تعادل شما حفظ شود و در هنگام بالا رفتن نيز در موقعيتي قرار گيرد كه وزنتان به وسط آن وارد شود و سپس به آرامي بالا برويد.

- همواره بابستي دست كم سه نقطه تماسب مابين نردبان و بدن شخص مصرف كننده آن موجود باشد كه شامل دو پا و يك دست و يا دو دست و يك پا مي شود.

- در حين كار بر روي نردبان همواره با يك دست خود، آن را محكم نگاه داريد.

- هرگز از سه پله بالايي نردبان استفاده نكيند، زيرا در غير اينصورت تكيه گاه مطمئني نخواهيد داشت.

- در هنگام بالا رفتن از نردبانهاي بلند استفاده از كمربند ايمني توصيه مي شود كه بهتر است اين نردبانها به گونه اي به ريلهاي بسته شود كه تعادل فرد حفظ گردد.

- در هنگام ايستادن بر روي نردبان، از جابجا كردن و يا افزايش طول آن اكيداً خودداري نماييد.

 

- نگاه داشتن ابزار و يا ساير وسايل در حين ايستادن روي نردبان مي تواند بسيار خطرناك باشد، مگر آنكه دستورالعمل هاي ذيل دنبال شود:

الف- نگاه داشتن ابزار در يك كمربند مخصوص نگهداري آنها، دستان شما را در هنگام بالا رفتن از نردبان آزاد مي گذارد .

ب- هر وسيله سنگين يا حجيم ، زماني بايد بالا آورده شود كه شما به بالاي نردبان رسيده باشيد .

ج- استفاده از علائم و يا نشانه هاي خاصي براي هشدار به كساني كه از نردبان استفاده مي كنند.

 

د-جلوگيري از حمل بار بيش از حد مجاز .

هـ- براي بالا بردن تجهيزات و ساير بارها با كمك نردبان بايستي از طنابي جهت حمل آنها استفاده كرد.

و- براي حمل بارها و ابزار آلات كوچك تر مي توان از كيسه اي كه به دور كمر فرد مصرف كننده نردبان بسته شده و يا بوسيله تسمه ، نوار و يا بندي كه از شانه وي آويزان گشته است ، استفاده نمود .

 

3- انواع نردبانها

در زير توضيح مختصري در مورد برخي از متداولترين نردبانها ( ابتدا بر حسب جنس آنها و سپس بر اساس ساختار و شكل ظاهري شان )‌آورده شده است :

 

1-3- تقسيم بندي نردبانها بر حسب جنس آنها

1-1-3- نردبانهاي چوبي

نردبانهاي چوبي بر اساس موارد استعمال، جنس و نوع مواد كاربردي و مراقبتهاي لازمه براي نگهداري آنها مورد بررسي قرار مي گيرند . اين نردبانها بايد از چوب با وزن مخصوص بالا (و ‌البته چوبهاي بدون لبه ها و تراشه هاي تيز) ساخته شوند. به هنگام وارسي چشمي نبايد در ظاهر آنها پوسيدگي ، ترك خوردگي ، شكستگي ، نقص هاي حاصل از فشردگي تراكم (‌گره) و يا ساير نقاط ضعف مشاهده شود.

ريلهاي نردبان نيز بايد سالم و بدون تاب خوردگي باشند . براي مشاهده تغييرات حاصله بر بروي چوب نردبان مي توان از رنگهاي روشن براي رنگ كردن آنها استفاده كرد .

در هنگام ساختن نردبانهاي چوبي مختلف توجه به نكات زير ضروري مي باشد :

1- رعايت حداكثر ميزان طول مجاز نردبان (‌جدول 1)

2- فاصله ميان پله هاي نردبان ( فضاي بين پله ها بايد در طول نردبان يكسان بوده و بيشتر از 12 اينچ (‌30 سانتي متر )‌نباشد .

 

در اغلب نردبانهاي چوبي پله ها از جنس چوب ساخته مي شوند . اين چوب معمولاً از نوع چوب سخت متراكم همانند چوب درخت بلوط يا درخت گردوي آمريكايي مي باشد . علت استفاده از اين نوع چوبها، استحكام بالاي آنها درحالت طبيعي مي باشد .

 

 

 

حداكثر طول نردبان(فوت)	نوع نردبان
20-3	نردبانهاي دو طرفه با مصارف صنعتي
12-3	نردبانهاي دو طرفه با مصارف تجاري
6-3	نردبانهاي دوطرفه با مصارف خانگي
30	پله نردبانها(شكل 13)
20	نردبانهاي خركي(شكل 14)
12	نردبانهاي مخصوص نقاشي ساختمان

Ùجدول 1- حداكثر طول مجاز برخي از نردبانهاي متداول چوبي

 

1-1-1-3- نردبانهاي چوبي يكپارچه 1

اين نوع از نردبانها شامل ريلهاي چوبي يكپارچه اي مي باشند كه توسط پله هاي چوبي در فواصل مشخصي به هم متصل مي شوند .پله ها معمولاً با انحنا بوده و از جنس چوبي سخت با تراكم بالا ساخته مي شوند . در حاليكه جنس چوب ريلهاي نردبان از نوع چوب نرم تر و سبك تر هماننند چوب درخت صنوبر و يا درخت شوكران مي باشد .

اين ريلها بايد مستقيم و صاف بوده و هيچگونه عيبي در آنها موجود نباشد ، بنا به دلايل علمي ، هنگامي كه طول نردبان بيشتر مي شود ، ضخامت اين ريلها و سايز آنها نيز بايد به همان نسبت افزايش يابد؛ بنابر اين به طور معمول اين نوع از نردبانها در طولهاي بالا استفاده نمي شوند ، زيرا در اينصورت وزن آنها بسيار بالا خواهد بود كه عملاً كاربرد آنها را با مشكل مواجه مي سازد.

2-1-1-3- نردبانهاي چوبي با ريلهاي نواري شكل [2]

اين نردبانها تا حدودي مشابه نردبانهاي يكپارچه مي باشند با اين تفاوت كه ريلهاي آنها از يك ميله يكپارچه چوبي تشكيل نشده اند . در طراحي اين نردبانها از يك نوار چوبي (بجاي ريلها) در طرفين نردبان بهمراه قطعات چوبي نگهدارنده پله ها در فواصل مشخصي استفاده مي شود ، سپس نقاط اتصال بهم چسب زده مي شود و در بعضي از قسمتها نيز با ميخ محكم مي شوند . كاربرد اين نردبانها در طولهاي بالا ميباشد، زيرا اگر بخواهيم در اين طولها از نردبانهاي چوبي يكپارچه استفاده كنيم ، وزن ريلهاي آن بسيار بالا رفته و عملاً استفاده و حمل و نقل نردبان را با مشكل مواجه مي سازد .

مشابه نردبانهاي يكپارچه ، در اين نردبانها نيز با افزايش طول نردبان بايد بر سايز و ضخامت ريلهاي نواري نيز افزود.

 

3-1-1-3- مزاياي نردبانهاي چوبي

نردبانهاي چوبي(‌در حالت خشك) در مقابل جريان الكتريسيته نارسانا مي باشند . به همين دليل ، نربانهاي چوبي يا فايبر گلس[3]، در مواقعي كه خطر برق گرفتگي وجود دارد ،‌مورد استفاده قرار مي گيرند ؛ اگر چه چوب ، مستعد آتش گيري مي باشد ، اما سطح بيروني آن در حضور اكسيژن سوخته و بخش مركزي چوب بصورت يكپارچه براي مدت قابل توجهي پايدار مي ماند ، بهمين دليل در اكثر مراكز آتش نشاني ترجيحاً از نردبانهاي چوبي استفاده مي كنند.

 

4-1-1-3- معايب نردبانهاي چوبي

نربانهاي چوبي به سرعت فرسوده مي شوند زيرا چوب با گذشت زمان ،نسبت به خشك شدن و شكافته شدن حساس مي باشد . به همين دليل نردبانهاي چوبي نياز به ماده محافظ شفافي دارند كه بر روي آنها كشيده شده و بر عمر مفيد آنها مي افزايد . اين ماده محافظ شفاف (‌روغن جلا)1 ،‌ به نوعي سطح چوب را صيقل و جلا مي دهد . روغن جلا بيشترين محافظت را از نردبان ( به نسبت ساير مواد )‌به عمل مي آورد.

برخي از نردبانهاي چوبي نيز با روغن خاصي پوشيده مي شوند كه از نظر پوشش دهي، مناسب مي باشد . اما مشكلي كه ايجاد مي كند آن است كه نردبان چوبي را در مقابل جريان الكتريسيته ، رسانا مي سازد كه اين امر باعث وارد شدن خدشه به يكي از مزاياي اصلي نردبانهاي چوبي مي گردد.

نكته قابل توجه آنست كه عمليات تكميل با استفاده از روغن جلا، تازماني موثر است كه از روي سطح چوب از بين رفته و دچار آسيب ديدگي نشده باشد . اگر روغن جلا دچار عيب و نقصي گردد، خشك شدگي و پوسيدگي چوب آغاز مي شود . به همين دليل توصيه مي شود كه عمليات تكميل روغن جلا هر شش ماه يكبار مورد بازرسي قرار گرفته و به فواصل زماني سالانه يكبار تكرار شود .

ميزان عمر مفيد يك نردبان چوبي مي تواند از 2 الي 3 سال تا 10 سال و بيشتر باشد كه اين امر به نوع كاربرد و نگهداري آن بستگي دارد . نردبانهاي چوبي كه در نزديكي منابع توليد گرما ، در زير نور آفتاب ، در انبارهاي داخل ساختمان و ... نگهداري مي شوند ، بايستي به دقت مورد بازرسي قرار گرفته و عمليات تكميلي بر روي آنها بطور سالانه انجام شود .

نكته : سلامتي و زندگي شما در گرو عمل شخص شماست . قبل از استفاده از نردبان ها از صحت و سلامت آنها اطمينان حاصل كنيد .

 

2_ 1_3_ نردبانهاي فايبرگلس[4]

نردبانهاي فايبر گلس در سالهاي اخير وارد بازار گشته و جنس اوليه آنها از نوعي ماده مصنوعي مي باشد كه در حالت خشك جريان الكتريسيته را عبور نمي دهد . بنابراين عموماً از اين جهت با نردبانهاي مدل چوبي مقايسه مي شوند .

نردبانهاي فايبرگلس معمولاً از نوع يكپارچه با پله هاي متصل شده به ريلها مي باشد كه اين پله ها از جنس فايبرگلس يا آلومينيوم بوده و در فواصل منظمي نصب مي شوند . در بيشتر موارد اين پله ها بوسيله پرچ كردن به ريلها متصل مي شوند . اين نردبانها عموماً در طولهاي بلندتر در دسترس نمي باشند . به دليل اينكه فايبرگلس متراكم تر از چوب بوده و بهمين دليل در يك سايز مشابه ، نردبان فايبر گلس سنگين تر از نردبان چوبي هم سايز خود مي باشد .

 

1_2_1_3_ مزاياي نردبانهاي فايبرگلس

فايبرگلس يك محصول بشر ساخت مي باشد كه در حالت خشك نارسانا بوده و جريان الكتريسيته را از خود عبور نمي دهد . فايبر گلس در زير نور خورشيد و يادر كنار منابع توليد گرما خشك نشده و پوسته پوسته نمي گردد . فايبر گلس از جمله مواد متراكم بوده و نسبت به فلزات گرماي كمتري را هدايت مي كند ، هچنين مي تواند در برابر تماس كوتاهي با درجه حرارتهاي بسيار بالا مقاومت نمايد ، بدون آنكه ضعفي در ساختار آن پديدار گردد . سپس بعد از وارد شدن به درجه حرارت اتاق مجدداً تمامي طول اوليه خود را بدست مي آورد ، مگر آنكه در اثر حرارت بالا بسوزد .

اگر فايبر گلس ، شامل يك رزين خود اطفاء باشد ، در آنصورت تنها در حضور شعله مستقيم خواهد سوخت و زماني كه شعله را دور كنيم ، خود به خود خاموش خواهد شد . اين پروسه سوختن، علائمي را بر روي نردبان برجاي خواهد گذاشت كه نشانگر وجود نقاط ضعفي بر روي نردبان مي باشد و بايد رفع عيب و سرويس گردد .

عموماً ، نردبانهاي فايبر گلس احتياجي به عمليات تكميل حفاظتي نخواهند داشت ، بدترين حالتي كه ممكن است براي آنها ايجاد شود ، رنگ پريدگي و گاهي اوقات نيز ساييدگي حاصل از تأثير اشعه فرابنفش بر سطح آنها مي باشد . اگر چه در بيشتر نردبانهاي فايبر گلس از پله هاي آلومينيومي استفاده مي شود ، اما هيچگونه اتصال فلزي مابين پله ها و ريلها موجود نمي باشد ، بنابراين اين نردبانها همچنان نارسانا در مقابل جريان الكتريسيته باقي مي مانند .

 

2_2_1_ 3_ معايب نردبانهاي فايبرگلس

اين نردبانها سنگين تر از نردبانهاي آلومينيومي و چوبي مي باشد . فايبرگلس ، تحت فشار و ضربه هاي سنگين تمايل به لب پريدگي و ترك برداشتن دارد . فايبر گلس همانند فلزات ، يك ماده چكش خوار نمي باشد ؛ بنابراين در زماني كه اضافه بار به آن اعمال مي گردد ، همانند نردبانهاي چوبي عمل مي كند ؛ يعني خم نمي شود ، اما ممكن است بطور ناگهاني سقوط نمايد . بنابراين فرد مصرف كننده نردبان ، بايستي همواره از محدوديتهاي آن آگاهي داشته باشد .

 

3_1_3_ نردبانهاي آلومينيومي

نردبانهاي آلومينيومي همانند نردبانهاي چوبي به دو دسته تقسيم مي شوند كه شامل نردبانهاي با ريلهاي يكپارچه و نردبانهاي با ريلهاي نواري شكل مي باشد .

نردبانهاي يكپارچه، نوعي از نردبانهاي حاوي ريلهاي يكپارچه آلومينيومي به همراه
پله هايي از جنس آلومينيوم مي باشند كه با اتصالاتي در فواصل منظمي به ريلها وصل
شده اند . پله هاي آلومينيومي عمدتاً به وسيله اتصالات جوشكاري و يا توسط يك گيره رابط به ريلها متصل مي شوند .

روش استفاده از گيره رابط ، عمل جابجايي و تعويض پله هاي نردبان را سهل تر ساخته و همچنين در صورت شل شدن پله ها مي توان آنها را به آساني سفت و محكم نمود . در روش جوشكاري ، اتصالات پله ها و ريلها ، در صورت جابجايي پله ها ، بايد بخش مربوط را مجدداً جوشكاري نمود .

اما در صورت استفاده از اين روش ، پله ها هرگز به سهولت شل نخواهند گرديد ، مگر آنكه ريلها دچار مشكل خاصي گردند كه در صورت بروز اين مشكل پيشنهاد مي شود كه كل نردبان تعويض گشته و سعي در جابجايي ريلها ننماييم .

همانند نردبانهاي چوبي و فايبرگلس ، در مورد نردبانهاي آلومينيومي نيز با افزايش طول نردبان بايد ضخامت ريلها را نيز افزايش داد ، در غير اينصورت حمل بار مجاز توسط نردبان كاهش مي يابد .

نردبانهاي آلومينيومي با ريلهاي نواري شكل ، تا حدود زيادي مشابه نردبانهاي چوبي از اين نوع مي باشند ، با اين تفاوت كه نقاط اتصال بجاي چسب يا ميخ توسط پرچ بهم متصل مي شوند . پله ها نيز همانند مدل يكپارچه ، بوسيله اتصالات جوشكاري يا گيره هاي رابط به ريلها متصل مي گردند .

طراحي خاص اين نردبانها ، امكان كاربرد آنها در طولهاي بالاتر و جابجايي وزنهاي بيشتر توسط آنها را مي دهد كه در اين زمينه محدوديت كاربرد نردبانهاي باريلهاي سنگين برطرف مي شود .

1_3_1_3_ مزاياي نردبانهاي آلومينيومي

نردبانهاي آلومينيومي بطور كلي با دوام و محكم بوده و از فلزات با قابليت انبساط ساخته مي شوند . اين نردبانها در مقابل فشارها و ضربات سنگين دچار لب پريدگي ، شكاف و خردشدگي نمي شوند .

همچنين نيازي به تكميل محافظتي ندارند ، زيرا با گذشت زمان در مقابل هواي آزاد و در معرض نور خورشيد دچار خشكي نمي شوند . بدترين حالتي كه ممكن است براي نردبانهاي آلومينيومي رخ دهد ، اين است كه با گذشت زمان سطح آنها دچار زنگ زدگي
مي شود كه مي توان بر روي آن واكس يا جلا دهنده سطح استفاده نمود .

 

2_3_1_3_ معايب نردبانهاي آلومينيومي

اين نردبانها رساناي جريان الكتريسيته بوده و علاوه بر آن گرما را نيز بسرعت هدايت
مي كنند كه اين امر مهمترين نقص آنها مي باشد . آلياژ آلومينيوم كاربردي در نردبانها، از آلياژ با قابليت انبساط بالا مي باشد كه اين امر جهت ايجاد وزن سبك تر و نيز استحكام بيشتر آنها مي باشد . به همين دليل ، در زمان توليد بر روي اين آلياژها عمليات تكميل گرمايي در دمايي حدوداً معادل600 درجه فارنهايت انجام مي شود .

اگر نردبان آلومينيومي شما در معرض گرماي بسيار بالاي آتش ( حتي براي يك دورة زماني كوتاه ) قرار گيرد ، ممكن است به شدت گرم شده و به حالت پخت برسد . اين بدان معني است كه بار مجاز نردبان به حد قابل توجهي كاهش خواهد يافت ، در صورتي كه علائم ظاهري نردبان چنين چيزي را نشان نخواهد داد .

به همين دليل پيشنهاد مي شود از برچسب هاي حساس به گرما هاي بالا ، در قسمتهاي بالايي نردبانهاي آلومينيومي استفاده شود كه اين برچسب ها با افزايش دما تا حدود دماهاي بالا ، تغيير رنگ داده و اين امر نشانگر آن است كه نبايد از نردبان استفاده شود و يا در صورت لزوم ، بار زيادي با آن حمل نگردد .

در هر صورت پس از هر بار مشاهدة علائم تغيير رنگ بر چسب ، نردبان بايستي مورد بازرسي قرار گيرد تا در صورت ايجاد نقاط معيوب ، جهت رفع آن نقص اقدام گردد .

در صورتي كه بر چسبهاي مصرفي بعد از چند بار استفاده ، تغيير رنگ دائمي يافتند ، بايستي نسبت به تعويض برچسبها و جايگزيني آنها با نمونه جديد شان اقدام نمود .

نكته: در صورتي كه نردبان آلومنيومي در محل آتش سوزي قرار گرفته و در شعله هاي آتش غوطه ور باشد ، ديگر قابل استفاده نخواهد بود و حتي تحمل وزن يك نفر را هم نخواهد داشت .

 

4-1-3- نردبانهاي فلزي

نردبانهاي فلزي ، از نظر شرايط اوليه اي كه بايد دارا باشند ، مراقبتها و
نگهداري هاي بعدي و همچنين طرز بكارگيري ، مورد بررسي قرار مي گيرند . شرايط عمومي كه مد نظر مي باشد شامل :

الف– در نردبان لبه هاي تيز موجود نباشد .

ب – از لحاظ سازه اي ، حاوي ساختاري بي عيب و نقص باشند .

ج – اين نردبانها بايد شامل پله هايي باشند كه روي سطح آنها كنگره اي و يا موج دار
(با برجستگي و فرورفتگي) نباشد تا از سرخوردن افراد جلوگيري كرده و مقاومت آنها در برابر لغزندگي بهبود يابد .

د- فضاي بين پله ها بايد در طول نردبان يكسان بوده و بيش از 12 اينچ (معادل 5/30 سانتي متر) نباشد .

هـ - حداكثر طول مجاز نردبانها در نظر گرفته شود (جدول2)

 

 

 

حداكثر طول مجاز نردبان (فوت)	نوع نردبان
30	نردبانهاي يكطرفه
48	نردبانهاي كشويي
60	نردبانهاي كشويي دو تكه
60	نردبانهاي كشويي سه تكه
20	نردبانهاي دوطرفه
20	نردبان مسطح
20	نردبانهاي خركي

جدول 2 – حداكثر طول مجاز برخي از نردبانهاي متداول فلزي

 

مراقبتهاي صحيح در استفاده از نردبان باعث طولاني شدن عمر آن و همچنين افزايش ايمني شخص كار بر مي گردد . قبل از استفاده از نردبان ، براي رفع نواقص احتمالي
( از جمله انحناء يا خميدگي ها ، سوراخها يا فرورفتگي ها ، نقاط اتصال و پرچهايي كه شل شده اند و...)‌ بايد آنرا مورد بازرسي قرار داد و اگر نقايصي مشاهده شد ، بايد محل معيوب را علامت زده و مشخص كرد تا تعمير گردد . نردبانها بايد همواره تميز نگاه داشته شوند تا از لغزيدن اشخاص روي آنها جلوگيري به عمل آيد . نردبانهاي فلزي قابل حمل تنها براي استفاده يك نفر (با حداكثر وزن 90 كيلوگرم معادل 200 پوند) طراحي مي شوند و بايد موقعيت پله هاي آن براي محل اتكاي پاها ، مطمئن باشد . همانند ساير نردبانها ، نردبانهاي فلزي هم بايد در زاويه اي قرار گيرند كه به ازاي هر 4 فوت طولشان ، يك فوت از ديوار فاصله داشته باشند .

 

2-3- تقسيم بندي نردبانها بر اساس ساختار و شكل ظاهري

1-2-3- نردبانهاي كشويي[5]

براي استفاده ايمن از نردبانهاي كشويي موارد زير بايد مد نظر قرار گيرد :

الف – نردبانها را در يك سطوح صاف و محكم جايگزين كرده و از ايمن بودن محلي كه فرد مصرف كننده در آن فرود مي آيد ، اطمينان حاصل كنيد .

ب – نردبان را طوري بر پا كنيد كه بخش بالايي آن بر روي بخش پاييني قرار گرفته و آن بخش نيز به ديوار يا سطح پشتيبان ديگري تكيه كند . (مطابق شكل 2)

ج – همانند ساير نردبانها ، زاويه نردبان كشويي با تكيه گاه آن بايد حدود 75 درجه باشد .

د – از قفل بودن گيره هاي بخش بالايي و پاييني نردبان اطمينان حاصل نماييد ، به اين منظور مي توانيد سعي كنيد طول نردبان را كاهش يا افزايش دهيد اگر موفق به انجام اين امر شديد ، نشانگر آن است كه قفل گيره ها محكم نبوده و امكان جدا شدن آنها و تغيير طول در حين استفاده از نردبان و نيز وقوع حادثه وجود دارد .

هـ - نردبان را طوري برپا كنيد كه حداقل 1 متر (3 فوت) از طول آن بالاتر از سطح بالايي تكيه گاه قرار گيرد و سپس اين قسمت را به سطح بالاي تكيه گاه محكم ببنديد و يا گره بزنيد .

و- در مواقعي كه امكان بستن و گره زدن بخش بالاي نردبان به سطح بالايي تكيه گاه وجود ندارد ،‌ ايستادن يك نفر در پاي آن جهت جلوگيري از سر خوردن نردبان ضروري
مي باشد كه اين روش تنها براي نردبانهاي با طول حداكثر 5 متر (معادل 16 فوت )
مؤثر مي باشد و براي نردبانهاي با طول بيشتر بايد تمهيدات ديگري انديشيده شود . شخصي كه در پاي نردبان مي ايستد بايد هر دوريل نردبان را با دو دست خود نگاه داشته و يكي از پاهاي خود را بر روي پله پاييني نردبان قرار دهد .

ز- حداقل ميزان overlap [6]را رعايت نماييد كه اين ميزان در قوانين ايمني مشخص شده است .

ح – حداكثر تا چهارمين پله از سطح بالايي نردبان بالا برويد ، بالا رفتن بيش از اين ميزان ممكن است باعث بر هم خوردن تعادل شما و نردبان گشته و موجب سقوطتان گردد .

 

در حين استفاده از نردبانهاي كشويي بايد از انجام اعمال نا ايمن زير پرهيز نماييم :

1- در نزديكي خطوط انتقال نيرو از اين نردبانها استفاده نكنيد .

2- مادامي كه نردبان كشويي باز مي باشد ، آنرا نصب ننموده و يا جابجا نكنيد.

3- نردبان را بيش از حد مجاز باز نكنيد وهمواره حداقل ميزان overlapرا رعايت نماييد .

4- هرگز نردبان را بر سطوح بي ثبات ، ليز و لغزنده ( همانند سطوح يخي و برفي) قرار ندهيد .

5- هرگز نردبان ها را بدون انجام مراقبت هاي ضروري رها نسازيد .

براي جلوگيري از ازدياد طول بيش از حد نردبانهاي كشويي در حين نصب ، تدابير زير بايستي انديشيده شود :

الف - براي جلوگيري از ازدياد طول غير مجاز نردبانهاي كشويي در حين نصب آنها در محل استفاده از روش زير پيروي كنيد . (براي نردبانهاي با وزن بيش از 25 كيلوگرم و يا در مواقع كار در شرايط پيچيده و دشوار، به وجود دو نفر از پرسنل جهت پيروي از زير نياز مي باشد.)

مرحله اول – نردبان را بر روي زمين در محل مناسبي بخوابانيد.

مرحله دوم – قسمت انتهايي نزدبان را محكم نگاه داريد.

مرحله سوم – پله بالايي نردبان را با دو دست نگاه داشته و سپس انتهاي بالايي آن را بالا آوريد، در اين حين پله هاي مركزي نردبان را نيز محكم نگاه داريد تا ثبات و پايداري نردبان حفظ گردد.

مرحله چهارم – نردبان برپا شده را تا طول مورد نياز باز كرده، به سمت محل مورد نظر خود برده و آن را بر روي يك تكيه گاه مناسب قرار داده و تكيه دهيد. (مطابق شكل 5)

 

ب - براي برپا كردن نردبان هاي كشويي كوتاه و سبك حضور يك نفر از پرسنل كافي بوده كه با روش زير اين كار انجام مي گيرد:

مرحله اول – انتهاي نردبان را مطابق شكل 6 در يك تكيه گاه ثابت و محكم قرار دهيد.

مرحله دوم – قسمت بالايي نردبان را بالا آورده وآنرا در يك موقعيت مناسب عمودي قرار دهيد.

مرحله سوم – بعد از باز كردن نردبان تا طول مورد نظر، آنرا به مكان مد نظر انتقال دهيد.

مرحله چهارم – نردبان را به شكل عمودي، محكم و نزديك به بدن خود نگاه داريد. (مطابق شكل 6)

نكته : متد مناسب جهت كوتاه كردن طول نردبان، عكس روش افزايش طول آن مي باشد.

 

 

شكل 2 – نردبان كشويي	شكل 3- overlap نردبان كشويي	شكل 4 – نردبان هاي كشويي
شكل 5- روش بر پا كردن نردبانهاي با وزن بيش از 25 كيلوگرم
شكل 6- روش بر پا كردن نردبانهاي با وزن كم و كوتاه

 

2-2-3- نردبانهاي داربستي [7]

در زماني كه نردبان ايمني در دسترسي نمي باشد و يا سطح يكپارچه اي جهت قرار دادن نردبان بر روي آن يافت نمي شود، مي توان از نردبانهاي داربستي استفاده كرد. قبل از اينكه فرد مصرف كننده آن بر روي داربست برود، بايستي ترمزها و نگهدارنده هاي آن در قسمت پايين داربست نصب و محكم شود. در غير اينصورت بايستي ضرورتاً فرد ديگري در پاي داربست جهت جلوگيري از سر خوردن و لغزيدن آن حضور يابد.

همچنين استفاده از اشياء ناپايدار مثل شبكه، جعبه، آجرهاي لق، بلوك سيماني و ... بعنوان تكيه گاه داربست مجاز نمي باشد. توجه به نكات زير در حين كار با آنها حائز اهميت مي باشد:

- نردبانهاي داربستي را بايستي در فواصل طولي 15 فوتي (معادل 5/4 متر) به يك پشتيبان يكپارچه و پايدار توسط سيم، كابل، زنجير و يا طناب محكمي متصل نمود.

- حمل و نقل و جابجايي جعبه ها، نردبانها و ساير اشياء توسط آنها ممنوع مي باشد. همچنين هنگام حركت دادن داربستها، نبايد مواد و تجهيزات مصرفي را بر روي آن جاي گذارد.

- در هنگام جابجايي نردبان داربستي، بايستي ارتفاع آن را به 15 فوت (معادل 5/4 متر) كاهش داد و پس از استقرار در محل مورد نظر، طول آن را به حد مد نظر رسانيد.

- در هنگام جابجايي نردبانهاي داربستي، بايد از نيروهاي كمكي كافي بهره گرفت.

- براي تنظيم آن بايستي از پيچ هاي تنظيم استفاده كرده و اين پيچها را نبايد بيش از 12 اينچ (30 سانتي متر) باز كرد.

- حضور يك فرد بعنوان ناظر در حين جابجايي نردبان داربستي جهت جلوگيري از برخورد داربست با موانع هوايي موجود و يا فرورفتن آن در چاله هاي عميق سطوح زمين بسيار مفيد خواهد بود.

- دور نگاه داشتن ابزار آلات و مواد مصرفي از لبه هاي داربست جهت جلوگيري از سقوط و افتادن آنها بر روي ساير افراد ضروري مي باشد.

- هرگز بر روي داربست در حال حركت سوار نشويد.

- از حمل بار اضافي توسط داربست خودداري نماييد.

- داربست هاي با طول بيش از 15 فوت (15 متر) ضرورتاً بايستي توسط اداره ايمني و بهداشت حرفه اي مورد بازرسي و تائيد قرار گيرند.

- هرگز از نردبان جهت افزايش طول و ارتفاع داربست استفاده نكنيد.

- كليه نردبانهاي داربستي بايد قبل از استفاده توسط سرپرستان مربوطه و افراد
مصرف كننده مورد وارسي قرار گيرند.

- وجود دستورالعملها و هشدارهاي ايمني بر روي نردبانهاي داربستي كه توسط كارخانه توليد كننده اين نردبانها فراهم مي شود، بسيار مهم مي باشد كه اين دستورالعمل ها بصورت برچسبي بر روي آنها نصب مي گردد. اين برچسبها، بايستي خوانا و قابل استفاده باشند.

- در حين استفاده از داربستهاي چرخدار، حداقل يك چرخ در هر سو بايستي قفل گردد تا از حركت داربست، جلوگيري بعمل آيد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 7 – نردبان داربستي

3-2-3- نردبانهاي تاشو1

اين مدل از نردبانها از چوب و آلومينيوم ساخته شده وبطور نرمال هرگز طول آنها بيش از 3/4 متر (14 فوت) نمي باشد. اين نردبانها حاوي لولاهايي بر روي پله هاي خود
مي باشند، به نحوي كه ريلها مي توانند بر روي هم تا شوند، بنابراين مي توان نردبان را به آساني از پله ها و يا در ساير مكانهاي باريك حمل و نقل و جابجا نمود.

نكته قابل توجه آنست كه در آن واحد تنها يك نفر مي تواند از نردبانهاي تاشو استفاده كند، زيرا اين نردبانها در وزنهاي سبك و با پهناي كم ساخته مي شوند. بهتر است نردبانهاي تاشو همواره مجهز به كفشكهاي ايمني لاستيكي باشند كه بر روي سطوح سخت همانند سطوح بتني از آنها استفاده نمود. انواع استيل اين كفشكها نمي تواند نردبان را بر روي سطوح سخت به خوبي نگاه دارند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 8 – نردبان تاشو

4- 2 – 3 – نردبانهاي كاميوني [8]

درصورت استفاده از نردبانهاي كاميوني حصول اطمينان از محكم بسته شدن نردبان به كاميون توسط قلاب از اهميت بسزايي برخوردار است . اين قلابها بايد در فواصل منظمي استفاده شده و نردبان را به طور محكم به كاميون متصل نمايند كه جنس آنها نيز بايد بگونه اي باشد كه در اثر تماس آنها با نردبانها و در اثر جابجايي و حركت هيچگونه بريدگي برروي نردبان ايجاد ننمايند . به اين منظور مي توان از يك لايه يا رويه آستري نرم برروي قلابها استفاده نمود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 9 – نمونه اي از نردبانهاي كاميوني

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 10 – نمونه اي از نردبانهاي كاميوني

5 - 2 – 3 – نردبانهاي دو طرفه 1

پايه هاي نردبانهاي دوطرفه بايد بطور كامل باز شوند و درموقعيتشان قفل گردند تا از باز و بسته شدن و تكان خوردن آنها در حين استفاده جلوگيري بعمل آيد.

براي جلوگيري از بازشدن بيش از حد نردبانهاي دوطرفه مي توان با استفاده از زنجير يا ميله اتصالي بين بازوان دو طرف نردبان اتصال ايجاد نمود .

ايستادن روي سكوي بالايي (top cap) نردبانهاي دوطرفه ممنوع مي باشد ، زيرا دستگيره اي براي جلوگيري از لغزش و سقوط ، موجود نمي باشد ؛ همچنين جهت احتياط بيشتر بهتر است برروي دو پله بالايي نردبان نيز نايستيد .

 

شكل صفحه بعد نمونه هايي از نردبانهاي دوطرفه را نشان مي دهد .

شكل 11 – نمونه هايي از نردبانهاي Step Ladders (نردبانهاي دوطرفه)

6 – 2 – 3 – نردبانهاي يكطرفه 1

از نردبانهاي يكطرفه جهت مصارف عمومي استفاده مي شود ، اما مصرف آنها در موارد زير ممنوع مي باشد :

- رنگ زدن نماي خارجي ساختمان

- كار در ارتفاعات بيش از هشت متر

- حمل مصالح ساختماني

- ايجاد پل موقت

- برپاكردن دار بست

در هنگام استفاده از اين نردبانها ، همواره بايد نسبت 4 به 1 و زاويه قرارگيري 75 درجه را رعايت نمود . مصرف كنندگان ، مجاز به استفاده از سه پله بالايي نردبان نمي باشند و نيز در هنگام جايگذاري نردبانهاي يكطرفه ، بايد انتهاي آنها حداقل 9/0 متر (36 فوت) بالاتر از محل تكيه گاه بالايي نردبان باشد .

 

شكل 12 – نمونه هايي از نردبانهاي يكطرفه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 13 – نمونه اي از پله نردبانها (Rung Ladders)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 14 – نمونه اي از نردبانهاي خركي

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 15 – نمونه اي از پلكان هاي صنعتي

( Stairways and Landings )

شكل 16 – نمونه اي از پلكان هاي با كاربرد صنعتي ( Stairways and Landings )

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 17 – نردبانهاي مخصوص بالارفتن ازتانكها (Tank – top Lift