مروري بر بانك‌هاي اطلاعاتي

يكي از مهمترين بخش‌هاي هر برنامه كاربردي اطلاعاتي آن است كه با چگونگي ذخيره و بازيابي اطلاعات سروكار دارد. در اين فصل مروري بر مفهوم بانك اطلاعاتي و انواع آن خواهيم داشت.

 

تعريف بانك اطلاعاتي

بانك اطلاعاتي مجموعه‌اي از داده‌هاي پايدار است كه توسط برنامه‌هاي كاربردي موجود در يك موسسه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. منظور از پايداري اين است كه نوع داده‌هاي بانك اطلاعاتي با داده‌هاي ناپايداري مثل داده‌هاي ورودي داده‌هاي خروجي دستورات كنترلي صف‌ها بلوك‌هاي كنترل نرم‌افزار نتايج موقت و به طور كلي تمام داده‌هايي كه ماهيت آن‌ها حالت گذرا دارد متفاوت است.

بانك‌هاي اطلاعاتي از نظر فيزيكي فايل‌هايي هستند كه در سيستم‌هاي كامپيوتري براي ذخيره و بازيابي اطلاعات به كار مي‌روند. برنامه‌هاي كاربردي مستقيماً نمي‌توانند اين فايل‌ها را دستكاري كنند بلكه براي پردازش اين فايل‌ها فرمان‌هايي را به سيستم‌هاي مديريت بانك اطلاعاتي (DBMS)صادر مي‌كنند. بنابراين سيستم‌هاي مديريت بانك اطلاعاتي واسط ميان كاربران و بانك‌هاي اطلاعاتي‌اند.

به اين دليل مي‌گوييم داده‌هاي بانك اطلاعاتي پايدار است كه وقتي داده‌ها توسط سيستم مديريت بانك اطلاعاتي براي ورود به بانك اطلاعاتي پذيرفته شده‌اند فقط در صورتي مي‌توانند حذف شوند كه درخواستي به اين سيستم وارد شده و اجازه حذف به آن داده شود. يعني با اثرات جانبي ناشي از اجراي برنامه حذف نخواهند شد.

توجه داشته باشيد كه منظور از موسسه در تعريف بانك اطلاعاتي هر سازمان اقتصادي، علمي ، فني و غيره است. موسسه ممكن است يك واحد مستقل ، يا يك شركت بزرگ باشد مانند:

- شركت توليدي - دانشگاه - اداره دولتي

- بيمارستان - بانك

هر موسسه داده‌هايي راجع به عمليات خود نگهداري مي‌كند. اين داده‌ها همان داده‌هاي پايدار هستند.

 

سيستم بانك اطلاعاتي چيست؟

سيستم بانك اطلاعاتي ، سيستم كامپيوتري نگهداري داده‌هاست . بانك اطلاعاتي را مي‌توان بستري براي نگهداري داده‌ها در نظر گرفت. كاربران سيستم مي‌توانند عمليات گوناگوني را بر روي اين فايل‌ها انجام دهند:

- افزودن فايل‌هاي جديد و خالي به بانك اطلاعاتي

- افزودن داده‌ها به فايل‌هاي موجود

- بازيابي داده‌ها از فايل‌هاي موجود

- تغيير داده‌هاي فايل‌هاي موجود

- حذف داده‌ها از فايل موجود

- حذف فايل‌هايي از بانك اطلاعاتي

به عبارت ساده‌تر، سيستم بانك اطلاعاتي يك سيستم كامپيوتري است كه هدف آن ذخيره اطلاعات است و كاربران مي‌توانند اطلاعات آن را بازيابي يا به هنگام‌سازي كنند.

يك بانك اطلاعاتي ساده از چهار مولفه تشكيل شده است :

- داده‌ها - نرم‌افزار

- سخت افزار - كاربران

هر يك از اين چهار مولفه را به طور مختصر شرح خواهيم داد:

 

داده‌ها

سيستم‌هاي بانك اطلاعاتي در كامپيوترهاي شخصي و كامپيوترهاي بزرگ (يا سرور) به كار گرفته مي‌شود. بديهي است كه قابليت‌هايي كه سيستم بانك اطلاعاتي ارائه مي‌كند تا حد زيادي به كامپيوتري كه اين سيستم بر روي آن نصب است، بستگي دارد. سيستم‌ها بر روي كامپيوترهاي بزرگ معمولاً چند كاربره هستند، در حالي كه سيستم‌ها بر روي كامپيوترهاي شخصي، تك كاربره مي‌باشند به طور كلي، داده‌ها در بانك اطلاعاتي ، به خصوص در سيستم‌هاي بزرگ، هم به صورت مجتمع و هم به صورت اشتراكي هستند. اين دو جنبه، يعني مجتمع و اشتراكي بودن داده‌ها در محيط‌هاي بزرگ به عنوان امتياز سيستم‌هاي بانك اطلاعاتي محسوب مي‌شود و در سيستم‌هاي كوچك نيز ارزشمند است. هر كدام از اين دو جنبه را به طور مختصر شرح مي‌دهيم.

- مفهوم مجتمع بودن اين است كه بانك اطلاعاتي مجموعه‌اي از فايل‌ها است كه بخشي از اطلاعات اضافي از آن حذف شده‌اند.

- مفهوم مشترك بودنایناست كه داده‌هاي موجود در بانك اطلاعاتي مي‌تواند بين كابران مختلف به اشتراك گذاشته شود، يعني هر يك از كاربران مي‌توانند از يك بخش از داده‌ها براي اهداف خاصي استفاده كنند.

كاربران مختلف مي‌توانند به يك بخش از داده‌ها دستيابي داشته باشند. اين شيوه اشتراك و همزماني از اين واقعيت ناشي مي‌شود كه بانك اطلاعاتي مجتمع است.

 

سخت افزار

قطعات سخت افزاري سيستم شامل موارد زير است :

- حافظه‌هاي جانبي ( معمولاً ديسك‌ها) كه براي ذخيره داده‌ها به كار مي‌روند و دستگاه‌هاي ورودي ، خروجي ، (مثل درايوها) ، گرداننده‌هاي دستگاه‌ها، كانال‌هاي ورودي ـ خروجي و ...

- پردازنده‌هاي سخت‌افزار و حافظه‌هاي اصلي آن‌ها كه براي پشتيباني از اجراي نرم‌افزار بانك اطلاعاتي به كار مي‌روند.

 

نـرم‌افـزار

بين بانك اطلاعاتي فيزيكي (مثلاً داده‌هاي ذخيره شده) و كاربران سيستم ، لايه‌اي از نرم‌افزار وجود دارد كه سيستم مديريت بانك اطلاعاتي نام دارد. امكاناتي مثل حذف و اضافه فايل‌ها، بازيابي داده‌ها از آن‌ها و به هنگام‌سازي اين فايل‌ها از طريق سيستم مديريت بانك اطلاعاتي ارائه مي‌شود. يكي از كارهايي كه سيستم مديريت بانك اطلاعاتي انجام مي‌دهد اين است كه كاربران را از مواجه شدن با جزئيات سخت‌افزاري دور مي‌كند.

 

كـاربـران

كاربران اطلاعاتي را مي‌توان به سه دسته تقسيم كرد:

- دسته اول ، برنامه‌نويسان كاربردي هستند كه برنامه‌هاي كاربردي بانك اطلاعاتي را به زبان‌هاي خاصي مي‌نويسند. اين برنامه‌ها، درخواست مناسبي را به سيستم مديريت بانك اطلاعاتي ارسال مي‌كنند تا به بانك اطلاعاتي دستيابي داشته باشند.

- دسته دوم ، كاربران نهايي هستند كه از طريق ايستگاه‌هاي كاري يا پايانه به سيستم دستيابي دارند. هر كاربر مي‌تواند از طريق برنامه‌هاي كاربردي به بانك اطلاعاتي دستيابي داشته باشد.

دسته سوم : مدير بانك اطلاعاتي است. وظيفه اين دسته از كاربران ، مديريت بر داده‌هاي بانك اطلاعاتي است كه مفهوم داده‌ها را درك مي‌كنند و نياز موسسه به داده‌ها را در سطح مديريت عالي قرار مي‌دهند.

 

مزاياي استفاده از بانك اطلاعاتي

براي اين كه با مزاياي استفاده از بانك اطلاعاتي آشنا شويد، بايد بدانيد كه موسسات معمولاً داده‌هاي خود را به دو شكل ذخيره مي‌كنند:

 

سيستم‌هاي فايل . در اين سيستم ، هر يك از فايل‌هاي مربوط به داده‌هاي موجود در موسسه ، مستقل از ديگري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. موسسه براي بهره‌برداري از اين سيستم ، به ازاي هر فايل ، يك يا چند برنامه كاربردي مي‌نويسد . اين برنامه‌هاي كاربردي هر كدام مستقيماً به داده‌هاي فايل دستيابي دارند.

در چنين سيستمي ، برقراري ارتباط بين فايل‌هاي مختلف و به دست آوردن اطلاعات جديد دشوار است. علاوه بر اين داده‌هاي تكراري در فايل‌هاي مختلف ذخيره مي‌شوند.

 

سيستم بانك اطلاعاتي : در چنين سيستمي ، داده‌ها در يك بانك اطلاعاتي قرار دارند كه با مفهوم آن در ابتداي بحث آشنا شديد. مزاياي سيستم بانك اطلاعاتي عبارتند از:

- جلوگيري از اتلاف حافظه در ذخيره كردن داده‌ها.

- ايجاد اطمينان نسبت به گزارش‌هاي به دست آمده.

- ساده بودن اخذ گزارش‌هاي جديد.

- بالا بودن سرعت پردازش داده‌ها.

- استقلال داده‌ها از سيستم كاربردي.

- تمركز در مديريت داده‌ها.

 

انواع بانك‌هاي اطلاعاتي

براي سازمان‌دهي داده‌ها و روابط بين آن‌ها راههاي گوناگوني وجود دارد. سه الگوي اصلي ، تشكيل سه نوع بانك اطلاعاتي را مي‌دهند.

 

بانك اطلاعاتي هرمي

در اين الگو، اطلاعات به صورت درختي در اختيار كاربران قرار مي‌گيرد. داده‌ها در بخش‌هايي به نام قطعه ذخيره مي‌شوند. قطعه بالاي نمودار ريشه نام دارد. ريشه به صورت رابطه پدر – فرزندي به قطعات زيرين وصل مي‌شود. قطع پدر مي‌تواند چندين فرزند داشته باشد، ولي هر فرزند فقط يك پدر دارد.

 

بانك اطلاعاتي شبكه‌اي

اين شكل ، حالت تغييريافته الگوي هرمي است. اين دو الگو به آساني قابل تبديل به يكديگر هستند. در الگوي هرمي مي‌توان يك عامل را به چند عامل پيوند داد، ولي در الگوي شبكه‌اي مي‌توان چندين عامل را پيوند داد.

 

بانك اطلاعاتي رابطه‌اي

در سيستم بانك اطلاعاتي رابطه‌اي، هر يك از فايل‌هاي بانك اطلاعاتي را يك جدول مي‌نامند. به عبارت ديگر ، بانك اطلاعاتي مجموعه‌اي از جدول ‌هاست و هر جدول حاوي داده‌هاي مرتبط به هم است. كه در هر جدول هر ستون را يك فيلد و هر سطر را يك ركورد گويند. بنابراين ، هر ركورد بانك اطلاعاتي حاوي چند فيلد است كه هر فيلد از نوع خاصي است.

نكته ديگري كه در مورد جدول‌ها قابل توجه است ، فيلد كليد اوليه است. اين ، فيلد مشخصه هر ركورد است و در هيچ دو ركوردي از جدول يكسان نيست.

 

 

انـواع رابـطه

همان‌طور كه از نام بانك اطلاعاتي رابطه‌اي برمي‌آيد. رابطه ، عنصر مهمي در اين نوع بانك اطلاعاتي محسوب مي‌شود. به عبارت ديگر، قدرت بانك اطلاعاتي رابطه‌اي ، ناشي از رابطه‌اي است كه جدول‌هاي بانك اطلاعاتي مي‌توانند با يكديگر داشته باشند. براي اين كه جدول‌ها با يكديگر رابطه برقرار كنند، بايد داراي فيلد كليد اصلي باشند، زيرا رابطه بر اساس اين فيلد صورت مي‌گيرد. جدول‌هاي بانك اطلاعاتي به شكل‌هاي مختلف مي‌توانند با يكديگر رابطه داشته باشند كه به شرح آن‌ها خواهيم پرداخت.

 

رايطه يك به يك : در اين نوع رابطه ، يك ركورد با يك ركورد از جدول ديگر ارتباط برقرار مي‌كند.

رابطه يك به چند : اين رابطه ، متداول‌ترين رابطه در بانك اطلاعاتي است كه در آن ، يك ركورد از جدولي با چند ركورد از جدول ديگر مطابقت مي‌كند.

رابطه چند به چند : در اين رابطه ، چند ركورد از يك جدول با چند ركورد از جدول ديگر تطبيق مي‌كند. اين نوع رابطه معمولاً در بانك اطلاعاتي رخ نمي‌دهد. ولي براي ايجاد چنين رابطه‌اي ، بايد جدول ديگري به نام جدول اتصال ، بين دو جدول ديگر قرار داد , تا رابطه چند به چند را به دو رابطه يك به چند تبديل كند.

 

 

طراحي بانك اطلاعاتي

اطلاعات در سيستم بانك اطلاعاتي رابطه‌اي بين چند جدول توزيع مي‌شود تا ذخيره‌سازي اطلاعات و بازيابي اطلاعات بهينه شود. جدول‌ها با فيلدهاي مشتركي ارتباط داده مي‌شوند به طوري كه اطلاعات مي‌توانند به شيوه‌هاي موثري استخراج و نمايش داده شوند. اگر بانك اطلاعاتي خوب طراحي شده باشد مي‌تواند ابزار مهمي براي مديريت بر اطلاعات شخصي يا تجاري باشد، ولي اگر طراحي آن خوب صورت نگيرد، ارزشي نخواهد داشت. هر چه وقت بيشتري در طراحي و تحليل داده‌ها صورت گيرد، نتيجه بهتري به دست مي‌آيد.

وقتي طراحي كامل و مرور شد، به راحتي مي‌توان بانك اطلاعاتي را ايجاد كرد.

فرآيند طراحي ، با تحليل كارهايي مي‌شود كه براي بانك اطلاعاتي مورد نياز است. اول بايد مشخص كنيد كه سيستم چه كاري را بايد براي كاربر انجام دهد. با كاربران مصاحبه كنيد تا به خواسته‌هاي آن‌ها پي ببريد. توجه داشته باشيد كه فرآيند طراحي يك فرآيند تكراري است. وقتي كاربران مي‌خواهند از سيستم جديد استفاده كنند، راجع به ويژگي‌هاي آن فكر مي‌كنند، مثل فرم ورود داده‌ها، تقاضاهاي ويژه و فيلدهاي محاسباتي.

از طرفي ديگر ، طراحي بايد جايي خاتمه يابد و توسعه بانك اطلاعاتي شروع شود. در اين صورت، خواسته‌هاي ديگر سيستم را مي‌توانيد در نسخ بعدي سيستم منظور كنيد. فرآيند طراحي بانك اطلاعاتي را مي‌توان در هشت مرحله انجام داد كه هر مرحله هدف خاصي را دنبال مي‌كند:

1. تعيين كنيد كه كاربران چه انتظاري از بانك اطلاعاتي دارند و چه داده‌هايي بايد در خروجي ظاهر شوند.
2. توزيع داده‌ها را برنامه‌ريزي كنيد (چه داده‌هايي در چه جدول‌هايي قرار گيرند).
3. فيلدهاي هر ركورد را در هر جدول مشخص كنيد.
4. براي هر جدول يك فيلد منحصربه فرد تعريف كنيد تا تضمين شود كه هيچ دو ركوردي يكسان نيستند.
5. تعيين كنيد كه جدول‌ها چگونه بايد با يكديگر ارتباط داشته باشند.
6. طراحي را با كاربران مرور كنيد.
7. جدول‌ها را ايجاد كرده داده‌ها را وارد كنيد.
8. كارآيي بانك اطلاعاتي را تحليل و بهينه‌سازي كنيد.

 

مقايسه سه نوع بانك اطلاعاتي

همنطور كه ديديد، سه نوع بانك اطلاعاتي را مي‌توان ايجاد كرد كه عبارتند از هرمي ، شبكه‌اي و رابطه‌اي كه اكنون به بررسي نقاط ضعف و قوت هر كدام مي‌پردازيم. توانمندي اصل يالوهاي هرمي و شبكه‌اي در كارآيي آن‌ها است. به عنوان مثال ، از الگوي هرمي مي‌توان در سيستم هواپيمايي استفاده كرد كه ميليون‌ها جا را ذخيره مي‌كند.

عيب روش‌هاي هرمي و شبكه‌اي اين است كه همه راههاي دستيبابي ، مسيرها و فهرست‌ها بايد از قبل مشخص باشد. پس از اين كه تعريف شدند به راحتي قابل تعريف نيستند. لذا، انعطاف‌پذيري آن‌ها بسيار كم است. نياز به برنامه‌نويسي زيادي دارند، وقت گير بوده نصب و نوسازي آن‌ها دشوار است.

قدرت الگوي رابطه‌اي، انعطاف‌پذيري آن در پذيرش خواسته‌هاي جديد، تركيب اطلاعات از منابع مختلف ، سهولت طراحي و نگهداري ، و افزودن اطلاعات بدون تاثثرگذاري در داده‌ها و برنامه‌هاي موجود است. عيب عمده آن ، كندي نسبي آن است ، زيرا بايد حجم زيادي از داده‌ها را كه بر روي ديسك ذخيره شده‌اند بازيابي كند، رابطه بين آن‌ها را تشخيص دهد و اطلاعات مناسب را در اختيار قرار دهد.

کاربردهای شبکه های کامپیوتری

قبل از پرداختن به جزئیات فنی ، بهتر است کمی درباره اینکه چرا مردم به شبکه های کامپیوتری اهمیت می دهند و چرا از آنها استفاده می کنند، صحبت کنیم، چرا که اگر کسی به شبکه اهمیت نمی داد اصلا شبکه ای ساخته نمی شد. ابتدا از کاربرد های سنتی شروع می کنیم و سپس به کاربردهای جدیدتر خواهیم پرداخت .

کاربرد های تجاری:

اکثر شرکت ها تعداد زیادی کامپیوتر برای کارهای مختلف دارند. شاید در ابتدا این کامپیوتر ها از یکدیگر جدا باشند، ولی در مرحله ای از کار برای یکپارچه کردن اطلاعات کل شرکت، مدیریت تصمیم می گیرد تا آنها را به هم متصل کند .

به بیان کلی تر، اشتراک منابع به ما اجازه می دهد تا برنامه ها، تجهیزات و به خصوص داده ها را صرفنظر از موقعیت فیزیکی افراد ومنابع در اختیار همه آنهایی که به این شبکه متصلند، قرار دهیم. ساده ترین مثال آن چاپگریست که برای تمام کارکنان یک دفتر به اشتراک گذاشته شده است .

پیداست که تک تک این افراد به یک چاپگر اختصاصی نیاز ندارند، و علاوه بر آن یک چاپگر شبکه اغلب ارزانتر، سریعتر و کم هزینه تر از تعداد زیادی چاپگرهای پراکنده است .

با این حال اشتراک اطلاعات بسیار مهمتر از اشتراک تجهیزات فیزیکی است. امروزه تمام شرکت های بزرگ و متوسط به شدت به اطلاعات کامپیوتری خود وابسته اند. بانکی که تمام کامپیوترهای آن از کار افتاده باشند، پنج دقیقه هم نمی تواند دوام بیاورد. حتی شرکت های کوچکی مانند آژانس های مسافرتی و دفاتر خدمات حقوقی نیز به شدت به اطلاعات کامپیوتری خود متکی هستند. در یک شرکت کوچک تمام کامپیوترها به احتمال زیاد در یک دفتر قرار دارند، در حالیکه کامپیوترهای یک شرکت بزرگ می تواند در یک یا چند پایگاه داده متمرکز باشد، و کارمندان شرکت بایستی بتوانند از راه دور به آنها دسترسی داشته باشند. در این مدل، اطلاعات در کامپیوترهای پر قدرتی به نام سرویس دهنده که اغلب در یک مرکز و تحت کنترل سرپرست سیستم قرار دارند نگهداری می شوند. کارمندان نیز که در اینجا به آنها مشتری گفته می شود از راه دور و از پای کامپیوترهای معمولی خود به اطلاعات دسترسی پیدا می کنند. اتصال کامپیوترهای مشتری و سرویس دهنده از طریق شبکه صورت می گیرد.

برای آرایش مدل مشتری سرویس دهنده گفته می شود، و در بسیاری از شبکه های کوچک و بزرگ کاربرد دارند چون مستقل از فاصله است. وب نیز بر مبنای همین مدل ساخته شده است، وقتی یک صفحه وب را باز می کنید، در واقع آنرا از سرویس دهنده وب دریافت کرده، و در کامپیوتر خود نمایش می دهید. در اکثر مواقع یک سرویس دهنده می تواند به تعداد زیادی مشتری سرویس بدهد .

 

 

سخت افزار شبکه :

اکنون وقت آن است که توجه خود را از مسایل متفرقه به موضوع اصلی معطوف کنیم. هیچ طبقه بندی پذیرفته شده ای که در بر گیرنده تمام انواع شبکه های کامپیوتری باشد وجود ندارد ، ولی در این میان می توان به 2 عامل مهم توجه کرد: تکنولوژی انتقال و اندازه شبکه .

این 2 را جداگانه بررسی می کنیم، امروزه دو تکنولوژی انتقال بیش از همه گسترش یافته و فراگیر هستند :

1- ارتباطات پخش

2- ارتباطات همتا به همتا

شبکه های پخش دارای یک کانال مخابراتی هستند که بین همه کامپیوترهای شبکه به اشتراک گذاشته شده است. هر یک از کامپیوترها می توانند پیامهای خود را در بسته های کوچک مخابره کنند و تمام کامپیوترها دیگران پیام ها را دریافت خواهند کرد. آدرس کامپیوتری که این بسته در حقیقت برای وی ارسال شده، در بخش از پیام نوشته می شود. هر کامپیوتر به محض دریافت بسته، آدرس گیرنده را چک می کند. اگر پیام برای او باشد، آنرا پردازش می کند ولی اگر پیام متعلق به دیگری باشد، به سادگی آنرا نادیده می گیرد .

در شبکه های همتا به همتا بین تک تک کامپیوتر ها مسیر ارتباطی مستقل وجود دارد. البته وقتی یک بسته بخواهد از کامپیوتری به کامپیوتر دیگر برود، احتمالا سر راه خود از چندین ماشین بینابین نیز عبور خواهد کرد. معمولا در این قبیل شبکه ها مسیرهای متعددی بین دو کامپیوتر خاص می توان برقرار کرد که از نظر طول مسیر با هم متفاوتند و یافتن کوتاهترین مسیر یکی از مسایل مهم در این گونه شبکه است.

شبکه های محلی

شبکه محلی، شبکه ایست خصوصی واقع در یک ساختمان یا مجتمع، که حداکثر ابعاد آن یکی دو کیلومتر باشد. از این نوع شبکه معمولا برای اتصال کامپیوترهای یک شرکت و به اشتراک گذاشتن منابع یا مبادله اطلاعات استفاده می شود. یک شبکه محلی 3 مشخصه اصلی دارد، که آنرا از سایر انواع شبکه متمایز می کند :

1) اندازه 2) تکنولوژی انتقال اطلاعات 3) توپولوژی

اندازه شبکه محلی بسیار محدود است، بگونه ایکه زمان انتقال سیگنال ها در ان بسیار کم و از قبل قابل پیش بینی است. دانستن این محدودیت ها برای طراحی شبکه بسیار مهم و اساسی است و باعث ساده تر شدن مدیریت شبکه نیز می شود .

تکنولوژی انتقال اطلاعات در شبکه محلی معمولا به کابل متکیست، سرعت انتقال اطلاعات بین 10 تا 100 میلیون بیست در ثانیه، تأخیر انتشار در آن کم، و خطا در آن بسیار اندک است .

توپولوژی های مختلفی برای شبکه های محلی پخش وجود دارد، در یک شبکه باس در هر لحظه فقط یکی از کامپیوترها مجاز به استفاده از خط و ارسال اطلاعات است، و تمام ماشین های دیگر بایستی در این مدت از ارسال هر گونه اطلاعات خودداری کنند. در این قبیل شبکه ها بایستی مکانیزمی برای حل اختلاف وجود داشته باشد .

نوع دیگری از شبکه های پخش، شبکه حلقوی است. در یک شبکه حلقوی، هر بیت اطلاعات به طور مستقل در شبکه اطلاعات منتشر می شود. در این نوع شبکه هم بایستی مکانیزمی برای حل اختلاف بین کامپیوترهای متخاصع وجود داشته باشد. اغلب این مکانیزم ها به نوعی نوبت بندی متکی هستند .

مدل مرجع TCP/IP

اکنون اجازه دهید به مدل مرجع به کار رفته در پدربزرگ شبکه های کامپیوتری، آرپانت و خلف آن اینترنت بپردازیم. آرپانت یک شبکه تحقیقاتی بود که توسط وزارت دفاع آمریکا پایه ریزی شد.

به تدریج صدها دانشگاه و مرکز دولتی بوسیله خطوط اجاره ای تلفن به این شبکه ملحق شدند. با پیشرفت مخابرات رادیویی و ماهواره ها، مشکلاتی در پروتکلهای ارتباطی آرپانت به وجود آمد، که انتخاب یک معماری مرجع جدید را الزامی می کرد. یکی از اولین اهداف آرپانت ارتباط یکپارچه شبکه های مختلف بود که بالاخره توسط مدل مرجع TCP/IP محقق شد. این مدل برای اولین بار در سال 1974 تعریف شده و در سال 1985 مورد تجدید نظر قرار گرفت .

SQL Server

در اين مبحث با مفهوم بانك اطلاعاتي و انواع ‌آن آشنا شديد. دو سيستم مديريت بانك اطلاعاتي رابطه‌اي كه كاربرد فراوان دارند، اوراكل و SQL Sevrer هستند.

 

بانك اطلاعاتي SQL Server

هر بانك ServerSQL داراي تعدادي از اشياء است كه جلوتر به ‌آن مي‌پردازيم. علاوه بر اين ، تعدادي از بانك‌هاي اطلاعاتي قبلاً ايجاد شدند و همراه اين سيستم وجود دارند.

 

اشياي بانك اطلاعاتي SQL Server

هر بانك اطلاعاتي داراي اشيايي است كه هر كدام نقش خاصي دارند. ايجاد بانك اطلاعاتي براي برآورده كردن اهداف تجاري مستلزم ايجاد و كاركردن با اين اشياء است .

شروع كار با 2000 SQL Server

محيط 2000 SQL Sever

در اين قسمت ياد خواهيد گرفت كه چگونه :

- ManagerEnterprise را آغاز كنيد.

- يك Server را راه‌اندازي كنيد.

- يك Server را به راه انداخته يا آن را متوقف كنيد.

- اشياء را در كنسول درختي نشان دهيد.

- از ManagerEnterprise خارج شويد.

2000 SQLSever Microsoft براي پشتيباني از پايگاههاي اطلاعاتي بزرگ و مهم طراحي شده است. مثل ذخيره سازي اطلاعات و تجارت الكترونيكي و پردازش تراكنش‌ها به صورت Online . براي بيان منظور ، ServerSQL ابزارهاي متعددي در اختيار شما قرار مي‌دهد، از جمله برنامه هاي كمكي مثل Bcp.exe كه براي كپي كردن اطلاعات ServerSQL به يك فايل معمولي به كار مي‌رود و ManagerEnterprise ، كه يك ابزار گرافيكي قوي و پيچيده براي مديريت پايگاههاي داده و خود ServerSQL مي‌باشد.

 

آشنايي با Enterprise Manager

ManagerEnterprise اولين ابزاري است كه براي مديريت ServerSQL به كار مي‌رود. با استفاده از رابط گرافيكي ManagerEnterprise مي‌توانيد:

- گروههايي از چندين نمونه ServerSQL تعريف كرده و هر يك از سرويس گيرنده‌هاي موجود در يك گروه را ثبت كنيد.

- پارامترهاي ServerSQL را براي هر يك از سرويس‌دهنده‌هاي ثبت شده تنظيم كنيد.

- در هر يك از سرويس دهنده‌هاي ثبت شده ، پايگاه داده بسازيد و آن‌ها را سازمان‌دهي كنيد، براي آن سرويس‌دهنده كاربراني تعريف كرده و حق دسترسي هر يك از آن‌ها را مشخص نماييد.

- امور مديريتي ServerSQL را بر روي هر يك از سرويس‌دهنده‌هاي ثبت شده تعريفی اجرا كنيد.

- با استفاده از AnalyzerQuery ، دستورات SQL نوشته و آن‌ها را تست كنيد.

- با استفاده از DesignerQuery ، محتويات جدول‌ها و نماها را مشاهده كنيد.

- هر يك از ويزاردهاي ServerSQL را فراخواني كنيد.

 

Microsofr Management Console

سيستم عامل ويندوز شامل برنامه‌اي است به نام ConsoleManagementMicrosoft يا به اختصار MMC، كه به عنوان يك چارچوب استاندارد براي مديريت برنامه‌هاي سرويس دهنده به كار مي‌رود يك "كنسول" ناميده مي‌شود. معمول‌ترين نوع كنسول ، Span-in مي‌باشد و ManagerEnterprise يك Span-in مي‌باشد و ManagerEnterprise بوده كه براي مديريت ServerSQL به كار مي‌رود. جهت كسب اطلاعات بيشتر در مورد MMC ، به Help ويندوز مراجعه كنيد.

 

آغاز كردن Enterprise Manager

قبل از انجام هر كاري بايد ManagerEnterprise را آغاز كنيد. ManagerEnterprise مانند بقيه برنامه‌هاي ويندوز بوده و راه‌اندازي آن كاملاً مشابه مي‌باشد.

 

براي آغاز كردن Enterprise Manager

1. دكمه Start موجود بر روي نوار وظيفه ويندوز را كليك كنيد.
2. روي آيتم Programs اشاره كرده و از ليست برنامه ServerSQLMicrosoft را انتخاب كنيد. آيكون‌هاي موجود در پوشه ServerSQLMicrosoft در يك ليست ظاهر مي‌شوند.
3. روي آيكون برنام ManagerEnterprise كليك كنيد.
4. پنجره برنامه ManagerEnterprise مانند شكل ظاهر مي‌گردد.

ManagerEnterprise ابزارهايي در اختيار قرار مي‌دهد كه با استفاده از آن‌ها مي‌توانيد مديريت ServerSQL را انجام داده و پايگاه‌هاي داده بسازيد. پنجره اين برنامه به دو قسمت تقسيم مي‌شود: كنسول درختي در سمت چپ و منطقه جزئيات در سمت راست.

آيتم‌هاي موجود در كنسول درختي به صورت سلسله‌اي مرتب شده‌اند درست مثل پوشه‌ها در ExplorerWindows براي مشاهده آيتم‌هاي موجود در زير يك آيتم مي‌توانيد روي آيكون Explorer كه به شكل يك + است كليك كنيد. آيكون Collapse كه به شكل علامت – مي‌باشد براي بستن آيتم‌ها به كار مي‌رود.

 

كنترل كردن SQL Sevrer

قبل از اين كه با استفاده از ManagerEnterprise بتوانيد يك پايگاه داده جديد بسازيد يا به اطلاعات درون يك پايگاه داده موجود دسترسي پيدا كنيد، ابتدا بايد نمونه سرويس دهنده را به ManagerEnterprise معرفي كنيد، اطمينان حاصل كنيد كه سرويس دهنده فعال بوده و در حال اجرا است, و به پايگاه داده مورد نظر خود متصل شويد.

 

مدل‌هاي امنيتي ServerSQL

براي كسب اطمينان از اين كه تنها افراد شناسايي شده به اطلاعات سري و حساس درون پايگاه‌ها دسترسي پيدا مي‌كنند، ServerSQL دو روش براي ورود به سيستم ارائه مي‌دهد:

شناسايي ويندوز و شناسايي ServerSQL . مدل شناسايي ويندوز، كه از سوي مايكروسافت نيز پيشنهاد شده است، به كاربران 2000 Windows , NTWindows امكان مي‌دهد كه با استفاده از نام كاربري و كلمه عبور خود به سيستم وارد شوند. هنگامي كه از مدل شناسايي ServerSQL استفاده مي‌كنيد شناسايي كاربران به عهده خود سرويس دهنده مي‌باشد و كاربران بايد در هنگام برقراري ارتباط با يك پايگاه داده، نام و كلمه عبور را وارد كنند.

 

ثبت كردن يك سرويس دهنده

اولين باري كه ManagerEnterprise را اجرا مي‌كنيد، اين برنامه به طور اتوماتيك . تمام نمونه‌هاي ServerSQL را كه بطور محلي اجرا مي‌شوند را ثبت مي‌كند. اگر بخواهيد نمونه‌هاي جديدي از ServerSQL نصب كنيد يا اگر بخواهيد به يك نمونه از ServerSQL كه از طريق يك شبكه در دسترس است متصل شويد، بايد خودتان آن را ثبت كنيد.

 

براي ثبت كردن يك سرويس‌دهنده

توجـه : اگر نام سرويس‌دهنده مورد نظر در كنسول درختي ديده مي‌شود به اين معني است كه سرويس دهنده قبلاً ثبت شده است و شما نبايد مراحل زير را طي كنيد.

1. روي يكي از گروه‌هاي موجود در كنسول درختي راست كليك كنيد.
2. دستور RegistrationServerSQLNew را از منو انتخاب كنيد. صفحه خوش‌آمدگويي ويزارد ServerSQLRegister ظاهر مي‌گردد.
3. دكمه Next را كليك كنيد. اولين صفحه ويزارد ظاهر شده، و نام سرويس‌دهنده‌هاي شناسايي شده توسط سيستم در يك ليست نشان داده مي‌شود.
4. اگر نام سرويس دهنده شما در ليست ديده مي‌شود، آن را انتخاب كرده و دكمه Add را كليك كنيد.

ويزارد نام سرويس‌دهنده را در سمت راست نشان مي‌دهد.

5. دكمه Next را كليك كنيد. ويزارد صفحه‌اي را نشان مي‌دهد كه نوع مدل شناسايي كاربر را از شما درخواست مي‌كند.
6. اگر مدير سيستم به شما گفته است كه از مدل شناسايي ServerSQL استفاده كتيد، آيتم پايين را انتخاب كنيد.
7. دكمه Next را كليك كنيد. اگر مدل شناسايي ServerSQL را انتخاب كرده باشید، شناسه كاربر و كمله عبور از شما درخواست مي‌شود. اين اطلاعات را وارد كرده و دكمه Next را كليك كنيد.

ويزارد صفحه‌اي را نشان مي‌دهد كه نام گروهي را كه سرويس‌دهنده جديد بايد به آن اضافه شود از شما درخواست مي‌كند.

8. دكمه Next را كليك كنيد تا اين سرويس‌دهنده به گروه پيش فرض اضافه شود. ويزارد صفحه نهايي را نشان مي‌دهد و از شما مي‌خواهد كه سرويس‌دهنده جديد را تاييد كنيد.
9. دكمه Finish را كليك كنيد. ويزارد امور لازم براي ثبت نام سرويس‌دهنده را انجام داده و صفحه آخر را نشان مي‌دهد.
10. دكمه Close را كليك كنيد.

ويزارد ثبت سرويس دهنده بسته شده و سرويس‌دهنده جديد در كنسول درختي ظاهر مي‌شود.

نكته : شما هر سرويس‌دهنده را تنها يكبار ثبت خواهيد كرد و بار ديگر كه ManagerEnterprise را اجرا كنيد، اين برنامه سرويس‌دهنده‌هاي ثبت شده را به خاطر خواهد داشت.

 

راه‌اندازي و متوقف كردن يك سرويس‌دهنده

قبل از آن كه بتوانيد به يك نمونه از ServerSQL متصل شويد. ابتدا بايد آن را آماده سرويس‌دهي كنيد. براي اين كه مطمئن شويد يك سرويس‌دهنده در حال دسترسي هست يا خير، كافي است به آيكون آن كه در كنسول درختي برنامه ManagerEnterprise قرار توجه كنيد.

 

براي راه‌اندازي يك سرويس دهنده

روي نام آن راست كليك كنيد و دستور Start را از منوي زمينه انتخاب كنيد.

 

براي متوقف كردن يك سرويس دهنده

روي نام آن راست كليك كنيد و دستور Pause را از منوي زمينه انتخاب كنيد.

 

براي خاموش كردن يك سرويس‌دهنده

روي نام آن راست كليك كنيد و دستور Stop را از منوي زمينه انتخاب كنيد.

 

پايگاه داده سيستم

كنسول درختي ManagerEnterprise همواره 4 پايگاه داده را نشان مي‌دهد كه توسط خود ServerSQL استفاده مي‌شوند.

اين پايگاه‌ها به عنوان پايگاههاي داده سيستم معروف هستند. وظيفه و نقش آن‌ها در زير توضيح داده شده است.

 

Master

اين پايگاه تمامي اطلاعات لازم براي مديريت يك سيستم ServerSQL را در خود نگه مي‌دارد مثل مشخصات كاربران ، پايگاههاي داده تعريف شده درون سيستم، و پروسه‌هاي سرويس‌دهنده . در مجموع، جداول موجود در اين پايگاه به نام CatalogSystem معروف مي‌باشند.

 

model

پايگاه model به عنوان يك الگو براي ساختن پايگاه‌هاي داده جديد توسط كاربر به كار مي‌رود.

طبق پيش‌فرض، اين پايگاه شامل جداولي است كه كاتالوگ پايگاه (جداولي كه براي تعريف كردن اشياء ديگر درون پايگاه داده كاربر توسط ServerSQL به كار مي‌روند) را مي‌سازند.

 

msdb

اين پايگاه داده براي تعيين برنامه‌هاي زمان‌بندي نگهداري سيستم و ثبت تاريخچه نسخه‌هاي پشتيبان به كار مي‌رود.

 

Tempdb

اين پايگاه به عنوان محل موقتي براي ذخيره اطلاعات به كار مي‌رود. هنگامي كه ServerSQL سرويس‌دهي خود را قطع مي‌كند، اطلاعات درون اين پايگاه به طور اتوماتيك از بين مي‌رود. در حقيقت، هر يك از اشياء موقت كه توسط يك كاربر تعريف مي‌شوند، در هنگام خروج از سيستم ، از بين مي‌رود.

نكته : هر شيء كه به پايگاه داده مدل اضافه كنيد، به طور اتوماتيك به تمام پايگاههايي كه از اين پس بسازيد اضافه خواهد شد. به عنوان مثال، اگر مي‌خواهيد كاربران خاصي را براي تمام پايگاههاي داده خود تعريف كنيد و يا تمام پايگاههاي خود را به شكل ويژه‌اي تنظيم كنيد، مي‌توانيد اين تغييرات را به پايگاه مدل اضافه كنيد. به اين ترتيب تمام پايگاههايي را كه از اين پس بسازيد از ساختار پايگاه مدل پيروي خواهند كرد. البته پايگاههاي موجود تغيير نمي‌كنند.

 

متصل شدن به پايگاه داده و خروج از آن

هنگامي كه يك سرويس دهنده در ManagerEnterprise ثبت شد و آغاز به كار كرد، شما مي‌توانيد يك پايگاه داده جديد بسازيد يا به يكي از پايگاه‌هاي موجود متصل شويد.

 

خروج از ManagerEnterprise

در منوي كنسول ، دستور Exit را انتخاب كنيد. اگر كادر محاوره‌اي Save ظاهر شد، دكمه Yes را كليك كنيد برنامه ManagerEnterprise بسته خواهد شد.

 

مديريت ServerSQL

در اين قسمت ياد خواهيد گرفت كه چگونه :

- براي پايگاه داده نسخه پشتيبان تهيه كنيد.

- نسخه پشتيبان يك پايگاه داده را بازيابي كنيد.

- با استفاده PlanMaintenanceDatabase يك برنامه نگهداري براي پايگاه‌هاي داده خود طراحي كنيد.

همانطور كه اتومبيل شما به برنامه مشخص و منظمي براي نگهداري احتياج دارد، پايگاه‌هاي داده نيز به نگهداري نياز دارند و ServerSQL در اين امر شما را ياري مي‌دهد. خوشبختانه انجام اين كارها به مراتب از تعويض روغن يك اتومتبيل ساده‌تر هستند.

مديريت يك پايگاه داده بزرگ و مهم مي‌تواند كار بسيار پيچيده و مشكلي باشد، ولي ابزارهاي ارائه شده توسط ManagerEnterprise اين امر را بسيار ساده مي‌كنند.

 

پشتيباني و بازيابي پايگاه داده

صرف نظر از اين كه تكنولوژي مورد استفاده براي ذخيره اطلاعات تا چه حد قابل اطمينان باشد، ممكن است سخت‌افزار كامپيوتر دچار مشكل شود، يا كاربران مرتكب خطا شوند. بهترين راهي كه براي حمايت از اطلاعات مي‌توانيد انجام دهيد تهيه كپي‌هاي متعدد از اطلاعات و ذخيره كردن آن‌ها در محلي مطمئن مي‌باشد. اين كار تهيه پشتيبان نام دارد. اگر هر اتفاقي بيفتد با استفاده از نسخه پشتيبان مي‌توانيد اطلاعات خود را بازيابي كنيد و آن‌ها را به حالت پيش از بروز خطا برگردانيد.

 

تهيه نسخه پشتيبان يك پايگاه داده

2000ServerSQL راههاي مختلفي براي پشتيباني از يك پايگاه داده ارائه مي‌دهد. ساده‌ترين روش براي ، تهيه يك پشتيبان كامل يعني كپي دقيق و كاملي از اطلاعات، در يك زمان مشخص مي‌باشد.

نكته: ServerSQL امكان مي‌دهد كه در حين كار با پايگاه داده، نسخه پشتيبان آن را طراحي كنيد در واقع نيازي به متوقف كردن كار سيستم نيست. البته در حين تهيه پشتيبان انجام بعضي از كارها ممكن نيست. اين امور عبارتند از عملياتي كه ساختار يك پايگاه داده را تغيير مي‌دهند، مثل ساختن يا حذف كردن فايل‌ها يا ساختن ايندكس.

روش ديگري كه توسط ServerSQL ارائه شده است، تهيه يك پشتيبان جزئي مي‌باشد. پشتيبان جزئي تنها اطلاعاتي را كه از زمان تهيه آخرين پشتيبان كامل تغيير كرده‌اند ذخيره مي‌كند. مزيت استفاده از اين روش اين است كه در بيشتر موارد حجم پشتيبان جزئي به مراتب خيلي كمتر از پشتيبان كامل مي‌باشد و پروسه تهيه آن خيلي سريعتر انجام مي‌شود.

نكته : هنگامي كه تنها درصد كوچكي از اطلاعات تغيير كرده‌اند از پشتيباني جزئي استفاده كنيد. به عنوان مثال، مي‌توانيد هر روز يك پشتيبان جزئي تهيه كرده و هفته‌اي يكبار يك پشتيبان كامل طراحي كنيد.

نوع سوم ارائه شده توسط ServerSQL ثبت تراكنش‌هاي انجام شده مي‌باشد كه آن را LogTransaction . سابقه تمام تراكنش‌هاي انجام شده بر روي پايگاه داده رااز زماني كه آخرين نسخه LogTransaction ثبت مي‌كند ذخيره شده است.

نكته : پشتيبان LogTransaction به شما امكان مي‌دهد كه يك پايگاه داده را به يكي از وضعيت‌هاي قبلي خود برگردانيد. به عنوان مثال ، فرض كنيد كه يك كاربر اطلاعات را به اشتباه در پايگاه ذخيره كرده باشد. در اين شرايط با استفاده از LogTransaction مي‌توانيد پايگاه داده را به وضعيت پيش از ورود اطلاعات غلط بازگردانيد.

اگر سرويس‌دهنده دچار مشكل شود، به طور اتوماتيك از LogTransaction استفاده كرده و اطلاعات پايگاه داده را بازيابي مي‌كند. همچنين شما مي‌توانيد آن را به همراه يك پشتيبان كامل، يا تركيب با پشتيبان كامل و جزئي به كار ببريد. مزيت استفاده از اين نوع پشتيبان در اين است كه در بيشتر موارد حجم فايل پشتيبان از يك پشتيبان كامل يا جزئي كمتر مي‌شود.

نكته : در بعضي موارد ، ممكن است يك LogTransaction از يك پشتيبان كامل يا جزئي بزرگتر شود. به عنوان مثال ، حالتي را در نظر بگيريد كه گروه كوچكي از ركوردها به طور مكرر تغيير كنند. در اين شرايط مي‌توانيد يك پشتيبان كامل طراحي كنيد و يا تعداد بيشتري پشتيبان LogTransaction بسازيد.

 

پشتيبان از يك پايگاه داده با استفاده از ويزارد Create Data base Back Up

1. دكمه Wizard موجود بر روي نوار ابزار ManagerEnterprise را كليك كنيد.

ServerSQL كادر محاوره‌اي WizardSelect را نمايش مي‌دهد.

2. در قسمت Management ، روي آيتم WizardBackup كليك كنيد.

ServerSQL صفحه اول ويزارد Create Database Backup را نمايش مي‌دهد.

3. دكمه Next را كليك كنيد. در اين صفحه ، Wizard نام پايگاه داده را از شما سوال مي‌كند.

4. پايگاه داده مورد نظر را انتخاب كرده و سپس دكمه Next را كليك كنيد. در اين صفحه از ويزارد ، مي‌توانيد نام نسخه پشتيبان را مشخص كنيد و توضيح مختصری در مورد آن ارائه دهيد.

5. دكمه Next را كليك كنيد. در صفحه بعد ، ويزارد نوع پشتيبان را از شما مي‌پرسد، شما مي‌توانيد يك پشتيبان كامل (BackupFull) ، يك پشتيبان جزئي (BackupDifferential) ، يا يك پشتيبان LogTransaction تهيه كنيد.
6. دكمه Next را كليك كنيد، در صفحه بعدي ويزارد ، بايد محل ذخيره فايل پشتيباني را وارد كنيد.
7. در قسمت Propertise مي‌توانيد انتخاب كنید كه اطلاعات جديد به نسخه پشتيبان اضافه شوند يا فايل پشتيبان به طور كامل بازنويسي شود.
8. دكمه Next را كلكيك كنيد. ويزارد صفحه‌اي را نشان مي‌دهد كه اطلاعاتي در مورد صحت پشتيبان و برنامه‌زمان‌بندي آن از شما درخواست مي‌كند.
9. دكمه Next را كليك كنيد. در صفحه نهايي، ويزارد انتخاب‌هاي شما را نشان مي‌دهد.
10. دكمه Finish را كليك كنيد.

در حين تهيه فايل پشتيبان ، اين ويزارد يك نوار پيشرفت نشان مي‌دهد و در پايان كار، پيغامي مبني بر انجام موفقيت‌آميز عمليات نشان مي‌دهد.

نكته : براي تهيه پشتيبان يك پايگاه داده، مي‌توانيد روي نام آن پايگاه داده در كنسول درختي را از راست ـ كليك كنيد و دستور DatabaseBackup را از منوي زمينه انتخاب كنيد.

در اين روش به جاي ويزارد ، تنها يك كادر محاوره‌اي ظاهر مي‌شود ولي تمام انتخاب‌ها مشابه مي‌باشند.

 

 

 

 

بازيابي اطلاعات يك پايگاه داده

تهيه يك نسخه پشتيبان از يك پايگاه داده مفيد نيست مگر آن كه بتوانيد در صورت بروز خرابي اطلاعات ذخيره شده را به نوعي بازيابي كنيد. اين كاربازيابي اطلاعات نام دارد و ManagerEnterprise در انجام آن به شما كمك مي‌كند.

 

براي بازيابي اطلاعات

1. روي پايگاه داده مورد نظر در كنسول درختي راست ـ كليك كنيد. روي آيتم TasksAll اشاره كرده و دستور DatabaseRestore را از منو انتخاب كنيد ServerSQL كادر محاوره‌اي DatabaseRestore را نشان مي‌دهد.
2. دكمه OK را كليك كنيد.

در حين انجام عمليات بازيابي ، ServerSQL يك نوار پيشرفته نشان مي‌دهد و در پايان پيغامي مبني بر انجام موفقيت‌آميز عمليات ارسال مي‌كند.

 

استفاده از ويزارد Database Maintenance Plan

تا اينجا روش پشتيباني و بازيابي اطلاعات يك پايگاه داده را فرا گرفته‌ايد. ولي روش صحيح كار اين است كه هر چند وقت يكبار و در زمان‌هاي مشخص، از اطلاعات درون پايگاه داده يك پشتيبان بگيريد كه البته ممكن است به دست فراموشي سپرده شود. ServerSQL مكانيزمي ارائه مي‌دهد كه بتوانيد عمليات تهيه پشتيبان را در موعدهاي تعيين شده به طور اتوماتيك به انجام برسانيد. روش‌هاي متعددي براي انجام اين كار وجود دارد ولي ساده‌ترين كار استفاده از ويزارد WizardMaintenanceDatabase است.

اين ويزارد به شما امكان مي‌دهد كه براي انجام بسياري از امور لازم براي نگهداري پايگاه داده يك برنامه زمان‌بندي تنظيم كنيد. مهمترين اين امور، به روز در آوردن اطلاعات آماري پايگاه داده مي‌باشد. ServerSQL در مورد توزيع آماري داده‌ها درون جداول، اطلاعاتي نگه‌مي‌دارد. اين اطلاعات به ServerSQL امكان مي‌دهد كه بهترين روش براي گرفتن اطلاعات را تعيين كند. ولي به مرور زمان و با تغيير كردن داده‌ها و اضافه شدن داده‌هاي جديد به پايگاه ، اين اطلاعات از رده خارج مي‌شوند. ServerSQL اين اطلاعات آماري را در فواصل زماني مشخص به طور اتوماتيك به روز درمي‌آورد. ولي با استفاده از ويزارد PlanMaintenanceDatabase مي‌توانيد به ServerSQL دستور دهيد كه در فواصل زماني دلخواه شما اين اطلاعات را به روز درآورد.

به علاوه با استفاده از اين ويزارد مي‌توانيد براي بررسي صحت و درستي پايگاه داده يك برنامه زمان‌بندي ، مشخض كنيد.

با تعيين يك برنامه نگهداري مي‌توان هر نوع تركيبي از اين امور را انجام داد. به علاوه مي‌توانيد از ServerSQL بخواهيد در پايان انجام هر يك از عمليات، گزارش براي شما آماده كند. اين گزارش مي‌تواند به صورت يك فايل متن يا HTML در يك آدرس دلخواه ذخيره شود و يا مي‌تواند به صورت E-Mail به يك كاربر ارسال شود.

 

به منظور ساختن يك برنامه زمان‌بندي براي تهيه يك پشتيبان ماهانه

1. دكمه Wizard موجود بر روي نوار ابزار ManagerEnterprise را كليك كنيد. كادر محاوره‌اي زير ظاهر مي‌شود.
2. در قسمت Management ، آيتم Database Management Plan Wizard را انتخاب كنيد.
3. دكمه Next را كليك كنيد . اين ويزارد نام پايگاه داده را از شما سوال مي‌كند.
4. دكمه Next را كليك كنيد . صفحه بعدي به شما امكان مي‌دهد كه اطلاعات بهينه‌سازي را به روز درآوريد.
5. دكمه Next را كليك كنيد. در اين صفحه ويزارد از شما سوال مي‌كند كه آيا صحت اطلاعات درون پايگاه داده بررسي شود يا خير.
6. دكمه Next را كليك كنيد. ويزارد صفحه‌اي را نشان مي‌دهد كه در آن برنامه تهيه پشتيبان از شما سوال مي‌شود.

با كليك كردن بر روي دكمه Change مي‌توانيد تغييرات مورد نظر را اعمال كنيد.

7. به صفحه بعد برويد . در اين ، قسمت ويزارد آدرس محل ذخيره فايل را از شما مي‌پرسد.
8. در مرحله بعد ويزارد از شما مي‌پرسد كه آيا تهيه پشتيبان LogTransaction بايد در برنامه گنجانده شود يا خير.
9. به مرحله بعد برويد . در اين قسمت مي‌توانيد از ويزارد بخواهيد كه پس از اجراي عمليات براي شما گزارش تهيه كند.
10. در صفحه بعد ويزارد از شما مي‌پرسد كه آيا تاريخچه عمليات نگهداري را روي سرويس دهنده محلي ذخيره كند يا خير.
11. در مرحله بعد صفحه نهايي ويزارد براي تاييد عمليات ظاهر مي‌شود.

دكمه Finish را كليك كنيد.

برنامه‌هاي نگهداري پايگاه داده در پوشه Management كنسول درختي قرار دارند. براي مشاهده و تغيير دادن هر يك از برنامه‌ها، كافي است در منطقه جزئيات روي آن دوبار كليك كنيد.

 

ساختن يك پايگاه داده

در اين قسمت ياد خواهيد گرفت كه چگونه :

- يك پايگاه داده جديد بسازيد.

- ويژگي‌هاي يك پايگاه داده را تغيير دهيد.

- يك پايگاه داده را حذف كنيد.

در محيط ServerSQL ، شما مي‌توانيد جداول ، نماها ، و ديگر اشياء مربوط به يك سري از اطلاعات درون يك پايگاه داده را ذخيره كنيد. بنابراين اولين قدم در پياده سازي يك برنامه كاربردي اطلاعاتي، ساختن پايگاه داده آن است.

 

ساختن پايگاه‌هاي داده

براي يك پايگاه داده منطقي ، ServerSQL دو فايل مي‌سازد: يكي براي اشياء و يكي براي ثب